 
		
	
					Tuổi trẻ Việt Nam
					Xuân nhớ đến Mẹ
					Người Lính Già (Đại 
			Bàng Tango)
					Mùa Giáng Sinh xưa
					Nhớ về chốn cũ
					Nhớ nhà (Nhớ ngày ấy)
					Saigon của tôi
					T́nh sen
					Mănh Hổ “Tây Đô”
					Kư Ức khó quên 
			(Ngày tàn cuộc chiến)
					Người lính già (Cọp 
					nhớ rừng)
					Khi tôi chết 
					(Tâm sự người lính già)
					T́m phương giác
					Gục đầu xuống
					Đêm trăng nhớ 
					bạn
					Người lính và 
					nỗi nhớ
					Hương xưa của 
					tôi
					Người lính VNCH
					
			Huyền thoại mưa Sài G̣n
					Vịt Tiềm
					Thắp nhang cho 
					bạn
					Tấm thẻ bài
					Thăng trầm
					Hoa nước mắt
					Khi tôi đi
					Độc ẩm
					Nh́n đất mẹ
					
			Nợ núi sông đă trả, chỉ c̣n nợ em
					Tận cùng nỗi nhớ
					Một câu hỏi
					Một thoáng suy 
					tư
					Mày hỏi tao
					Bạc màu áo trận
					Thơ - Đông Hương 
					1 - 2 -
					3
					Đồng đội
					Quận Tư, xóm nhỏ
					Người lính già (Cọp 
			nhớ rừng)
					Cảm xúc Tháng 
					Tư Đen
					Nhớ Bạn tuổi thơ
					Tháng Tư 
			hoài vọng
					Nhớ Phá Tam 
					Giang
					Khi cha già 
					cha sẽ về đâu??
					Biển ấy, mùa này
					Tháng Ba rồi ....
					Một ngày và 
					một đời TQLC
					
					Buồn như một sớm trời không nắng
					Huế xa 
					rồi - Mai mốt về em nhé
					Mê thư lính
					T́nh khúc 
					cho một người
					
					Nỗi nhớ buồn hiu
					
					D́u nhau đi cho hết....
					Chùm thơ Đông 
					Hương
					Ta về
					Ưu tư vận nước
					Tưởng niệm 40 năm
					Đêm ngủ tôi mơ
					Tháng Tư 
					lại đến nữa rồi
					Cái chết của một 
			tượng đá
					Xuân Buồn
					
					Anh sẽ đưa em về
					Bức dư đồ
					Tâm sự lính Mũ 
					Xanh
					Ngồi xuống đây
					Hăy nhặt ǵum 
					cha
					Xin giữ
					Mây tháng Tư
					Xuân xứ người
					Lời cho này anh
					Giấc mơ tương 
					lai
					Cô giáo Tịnh Như
					Nhớ Cao Xuân Huy
					Bông hồng Hậu 
					Nghĩa
					Anh đi... 
					Chiều trên quê nội
			Nội tướng của t́nh 
			thương
			30 tháng 4 - Sống và Chết
			Với MX Sóng Thần một 
			thuở... 
			Tháng Tư đen
			Tao nợ mầy...
			Pho tượng người 
			lính...
			Đôi nạng gỗ...
			Tôi nợ anh...
			Chùm thơ Áo Trắng 
			
			Nhớ một chiều Xuân
			Thơ của Trần Khoa Danh
			Tâm sự người Thương Binh
			Nhà xưa đă khép
			
			 
Mũ Xanh Lê Mạnh Toàn
			
			
			Thương về các MX Trung Đội 2, Đại Đội 2, Tiểu Đoàn 7/TQLC. Xin 
			cám ơn các Sao Mai, các Đại Bàng, đă có quyết định sáng suốt trong 
			giây phút sau cùng.
			
			Khoảng cuối tháng 2/1975, tôi đi phép thường niên về thăm gia đ́nh, 
			trung tuần tháng 3/75, tôi ra lại hành quân. Thời gian này chiến sự 
			bùng nổ nóng bỏng. Những tin tức đưa về dồn dập được các báo chí, 
			đài phát thanh loan tin không mấy lạc quan.
Ngày từ giă gia đ́nh, ba má và các em tôi bịn rịn, quyến luyến, không muốn tôi ra đi trong thời gian này. Mọi người đều nh́n tôi với ánh mắt đầy ái ngại. Má tôi và các em tôi khóc rất nhiều, chỉ có ba tôi, cũng là một quân nhân, ông nh́n tôi với ánh mắt đầy lo âu như biết trước những bất trắc đang chờ đợi tôi.
Biết sao bây giờ? Đă sinh ra làm trai 
			thời chinh chiến, phải đi thôi. Tôi lặng lẽ quay lưng đi nhanh để 
			tránh tất cả những ánh mắt của mọi người thân yêu, nhưng trong ḷng 
			thật sự bồi hồi xúc động.
			Tôi trở về vùng hành quân trong lúc t́nh h́nh của đất nước gần như 
			rối loạn v́ các tin đồn có thể một trận chiến đẫm máu sắp xảy ra.
Đại Đội 2 TĐ 7/TQLC vẫn c̣n nằm tại căn 
			cứ Ḥa Mỹ. Tôi trở lại đơn vị, mọi người đều vui mừng, tôi cũng vậy. 
			Những tiếng cười gịn tan, làm như tất cả đang sống trong thời b́nh 
			vậy. Tôi về trung đội cũ được vài ngày, ĐĐT/ĐĐ 2, Đại Úy Ngô Kim Anh 
			tập họp tất cả sĩ quan cho biết TĐ 7/TQLC sẽ được di chuyển bằng 
			quân xa vào Đà Nẵng. Bản đồ Quảng Trị - Thừa Thiên bỏ vào đáy ba lô, 
			thay vào đó là bản đồ Quảng Nam - Đà Nẵng.
			
			Thiếu Úy Lương Văn Nghĩa cười nói:
			
			- Có dịp vào Đà Nẵng dzung dzăng dzung dzẻ rồi đó, các anh chuẩn bị 
			tinh thần đi!
			
			Chúng tôi đều cười.
			
			Vào họp, Sao Mai trải bản đồ chỉ chỗ chúng tôi sẽ đến và nằm lại, 
			tất cả thất vọng ra mặt, v́ các trung đội đều nằm trên
			các đỉnh cao trong núi rừng trùng điệp, không có đường xe chạy. Muốn 
			ra Quốc Lộ 1, trung đội tôi lội bộ cũng mất nửa ngày, chưa tính đến 
			việc cực nhọc phải leo đèo lội suối. Eo ơi!
			
			Ngày 19/3/75
			
			Một đại đội BĐQ đến thay ĐĐ 2, để chuẩn bị cùng TĐ rút về An Lỗ. Một 
			trung đội BĐQ đến thay tuyến cho trung đội tôi có 14 người. Nghe nói 
			đơn vị BĐQ này vừa đụng trận ở Thất Sơn Châu Đốc, thiệt hại không 
			nhỏ. Trung đội trưởng là một Trung sĩ Họ thật ngỡ ngàng khi trám 
			tuyến quá dài, 5 chốt tiền đồn cùng PC trung đội. Quân số trung đội 
			2 lúc đó gồm tăng phái khoảng 52 người. Khi tôi hướng dẫn để bàn 
			giao các điểm, người Trung sĩ nh́n tôi lắc đầu ngao ngán. Tôi mỉm 
			cười mà chẳng biết nói ǵ!
			
			Tôi dắt trung đội ra xe GMC về cầu An Lỗ. Pháo 130 của địch pháo 
			theo vào hai đầu cầu An Lỗ khá chính xác. Có lẽ để lô địch đă trà 
			trộn vào dân bám theo chúng tôi.
			
			Nằm ở cầu An Lỗ chờ xe mất 2 ngày, chúng tôi được lệnh chuẩn bị di 
			chuyển, tưởng sẽ đi Đà Nẵng, nhưng trưa ngày 21/3/75, đoàn xe chở 
			chúng tôi đến bến cảng Thuận An, Huế. Lại có tin thay đổi kế hoạch, 
			di chuyển bằng tàu về Đà Nẵng.
			
			Tới Thuận An, cho trung đội bố trí chờ tàu, chúng tôi kéo nhau ra 
			quán cóc bến cảng lai rai, đấu hót, nhưng trong ḷng tôi lo âu, linh 
			cảm những việc bất thường sắp diễn ra. dân chúng Thuận An cũng h́nh 
			như lo lắng khi biết tin TQLC rời Quảng Trị.
			
			- Sao Mai mời anh vào họp gấp. Một người lính chạy lại nói với tôi.
			
			Vừa vào Sao Mai nói nhanh:
			- Tiểu đoàn của chúng ta phải trở lại Quận Triệu Phong bảo vệ Bộ Chỉ 
			Huy nhẹ Tiền Phương Sư Đoàn ở Hương Điền rút ra an toàn.
			
			Chúng tôi nh́n nhau thở dài. Cái quân Triệu Phong này, có người lính 
			Mũ Xanh nào mà không nghe nói đến. Chúng tôi đă từng đụng địch 
			thường xuyên, suốt năm 1972, trong trận tái chiếm Quảng Trị và cổ 
			thành Đinh Công Tráng.
			
			Thương anh em cũng muốn vô
			Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang.
			
			Từng đại đội xuống tàu qua phá Tam Giang. Bên kia đă có một đoàn xe 
			GMC chờ sẵn. Đến lượt ĐĐ 2 xuống LCM th́ trời đă hoàng hôn, chỉ c̣n 
			ít nắng vàng rơi rớt, như muốn báo cho biết sắp bàn giao giữa ngày 
			và đêm. Chiếc GMC nuốt gọn trung đội 2. Tôi ngồi trong cabin với tài 
			xế, xe từ từ lăn bánh. Nh́n hai bên đường, nhà nhà đă lên đèn, ánh 
			đèn vàng hiu hắt, ảm đạm thê lương. Đám đông mọi lứa tuổi, già trẻ, 
			trai gái, đứng im lặng nh́n đoàn xe đi qua. Họ đă thất vọng khi nghe 
			TQLC rút đi, đem theo cả niềm tin, giờ đây nh́n đoàn xe chở chúng 
			tôi ngược Hương lộ 555 về Triệu Phong, họ ngạc nhiên, trong ḷng 
			bừng lên một hy vọng, nhưng xin lỗi tất cả, chúng tôi không đem lại 
			niềm hy vọng nào cả!
			
			TĐ 7/TQLC xuống xe ở Hương Điền, khi chúng tôi xuống xe, th́ lại có 
			binh sĩ của Sư Đoàn chất hàng lên xe. Trung đội 2 được lệnh đi đầu. 
			Trời tối, không trăng sao, phải dùng địa bàn theo hướng kim dạ quang 
			mà di chuyển về hướng Triệu Phong. Vài trái pháp địch nổ vu vơ, ánh 
			lửa chớp sáng rồi tối đen. Những người lính im lặng, bước những bước 
			đi chậm trong bóng đêm. Cho đến khi gần sáng, được lệnh dừng quân bố 
			trí pḥng thủ.
			
			Ngày 22 & 23/75
			
			Chỉ từng hố phải đào cho trung đội xong, tôi đưa ḿnh vào cồn cát, 
			rút một điếu Casptan, thuốc ngon lạ lùng, chú cần vụ đưa tôi ca cà 
			phê, tôi cảm thấy hết mệt mỏi dù qua một đêm dài không ngủ. Tiếng 
			xẻng đào cát nghe như tiếng đào mộ cho ḿnh. Trời đă sáng nhưng 
			không có mặt trời. Bầu trời âm u như ḷng tôi âm u. Xa xa ngọn thập 
			giá cao của nhà thờ Triệu Phong nhô cao giữa ṿm lá.
			
			Khoảng 9 giờ sáng, một đoàn lính ĐPQ gần trăm người di chuyển khá 
			trật tự ngang qua vị trí trung đội tôi. Tôi đang quan sát chợt thấy 
			chừng một trung đội dừng lại và một sĩ quan đang loay hoay tấm bản 
			đồ trên tay.
			
			Tôi xuống đồi nh́n người sĩ quan đeo kính cận, cấp bậc Chuẩn úy và 
			hỏi:
			- Bị hỏi số nhà hả?
			
			Anh bối rối nh́n tôi:
			- Dạ phải huynh trưởng.
			- Anh có nh́n thấy cây thập giá trên nóc nhà thờ Triệu Phong không ?
			- Dạ thấy.
			- Từ đây đến đó khoảng bao xa ?
			- Dạ chừng một cây số.
			- Anh đo phương giác nghịch sẽ t́m ra tọa độ.
			- Cám ơn huynh trưởng.
			
			Tôi quay trở lại PC trung đội thấy vui vui. Hết tiểu đoàn này đến 
			tiểu đoàn khác rút lui trong trật tự ngang qua chúng tôi. Tôi chợt 
			cảm thấy ḿnh như nhỏ lại và cô đơn. Giữa vùng cát trắng mênh mông.
			
			Ngày 24/3/75
			
			Từ sáng sớm chúng tôi được lệnh rút lui. Đến 10 giờ th́ lại được 
			lệnh dừng lại bố trí. Đại đội đang ở trên một đồi cát có nhiều cây 
			thông dễ ẩn núp, riêng trung đội 2 được lệnh di chuyển xa đại đội 
			khoảng 350 mét. Tôi có một tiểu đội nằm trên một đồi cát có mười lăm 
			cây thông và một vài ngôi mộ rải rác, 3 tiểu đội cùng tôi di chuyển 
			lên một yên ngựa chạy dài hướng Bắc-Nam. Không có một bụi cây ngọn 
			cỏ, thật bất lợi, nên tôi đề nghị với Sao Mai, chỉ để ở đây 1 tiểu 
			đội, c̣n 2 tiểu đội nằm với tôi giữa đồi cát trắng mênh mông.
			
			Chợt Sao Mai gọi tôi:
			- Sẽ có 2 chiếc M41 lên nằm với cậu, khi M 41 tới báo tôi biết.
			- Nhận rơ Sao Mai.
			
			Phóng tầm mắt nh́n phía trước, tôi nh́n thấy cách chỗ tôi 200 mét có 
			một cái mả đá to có tường vây quanh như một căn nhà. Tôi nghĩ, ém 
			hai tiểu đội ở đó là hay nhất. Dễ pḥng thủ hơn là nằm ch́nh ́nh 
			giữa băi cát trắng này.
			
			Tôi chưa kịp thi hành ư định th́ có tiếng Sao Mai gọi:
			- Anh đă nhận được 2 chiếc M41 chưa?
			- Tôi thấy rồi. Họ đang tới.
			
			Trong khi chờ 2 chiếc M41, tôi nh́n ra phía trước, một cảnh tượng 
			đập vào mắt tôi, hàng trăm người đang chạy hỗn loạn về từ hướng 
			Triệu Phong, quần áo xốc xếch, có người mặc quần đùi, có người ở 
			trần, có người chân không giày, chỉ có một số ít là c̣n cầm M16 và 
			vài băng đạn. Cùng một lúc, tôi được tin một Mũ Xanh từ trận tại yên 
			ngựa, mà tôi có nghe tiếng súng nào đâu. Thế nhưng thật sự Thạch 
			Rene! Đă chết v́ một viên đạn ngay tim. Chúng tôi mất một chiến hữu, 
			không c̣n được nghe tiếng đàn hạ uy cầm du dương của anh nữa. Vĩnh 
			biệt Rene!.
			
			Tôi vội cho lệnh mang xác anh về đại đội, truyền thống TQLC là không 
			bỏ lại xác đồng đội, hay chiến hữu bị thương.
			
			Sao Mai lại gọi tôi cho lệnh:
			- Cậu chận tất cả họ lại.
			- Sao Mai? Họ đâu c̣n tinh thần và súng đạn ǵ đâu, chận lại có ích 
			ǵ?
			- Cậu cứ chận họ lại tôi sẽ có cách!
			
			Hai chiếc M41 vừa tới, tôi chưa kịp cho hai binh sĩ chỉ chỗ cho họ 
			nằm th́ đoàn lính địa phương quân hỗn loạn chạy qua, nh́n họ tôi 
			thương hại làm lơ cho họ đi luôn không chận lại, một người lính nói 
			với tôi:
			- Thiếu úy, có T54 Việt Cộng!
			
			Hai chiếc M 41 chưa vào vị trí th́ có tiếng la của đám quân chạy 
			ngang: Xe tăng! Thế là hai chiếc M41 de lui chạy mất dạng cùng hàng 
			trăm lính ĐPQ. Chúng tôi chơ vơ giữa biển cát trắng chưa kịp đào hố 
			cá nhân. Tôi ra lệnh cho trung đội nằm tại chỗ. Đứng nh́n về phía 
			trước, tôi thấy một cột khói như khói đầu xe lửa cách xa 500 mét 
			chưa nh́n thấy xe tăng địch. Đám khói đen ngoằn ngoèo giữa những cồn 
			cát, rồi chiếc T54 hiện ra trước mắt chúng tôi. Để nó đến gần th́ 
			bắn chắc ăn, nhưng chúng tôi không có vị trí ẩn núp, nó phát hiện 
			th́ lănh đủ một trái 100 ly cùng đại liên 12,7. Tôi cho lệnh M72 
			khai hỏa ở tầm xa 300 mét. Một trái nổ sát xa thiết giáp, có bóng 5, 
			6 tên nhảy ra nằm lại. Trung sĩ Tám la lên:
			- Nó bị đứt xích rồi!
			
			Nhưng, chiếc T54 xoay ṇng đại bác về phía chúng tôi rồi khai hỏa. 
			Trái đạn 100 ly nổ trên tuyến, hất tôi té ngồi trên cát, may vô sự, 
			tôi vội hỏi:
			- Có tên nào bị không ?
			- Không !
			- Rút về tiểu đội sau, lẹ lên.
			
			Cả 3 tiểu đội chạy hết tốc lực mặc cho đạn 100 ly và 12,7 bắn đuổi 
			theo. Về đến vị trí tiểu đội phía sau, kiểm điểm quân số, thật may, 
			tất cả vô sự.
			
			Trong lúc trung đội lo đào hố cá nhân, tôi đứng sau một cây thông to 
			quan sát th́ một trái 100 ly nổ cách tôi chỉ 5 mét, tôi nấp sau thân 
			cây thông vô sự.
			
			Chiếc T54, không hiểu sao nó chỉ có một ḿnh, nằm ch́nh ́nh ngay 
			phía trước tuyến chúng tôi. Tôi cho tọa độ xin pháo binh. Sao Mai 
			nói pháo đang di chuyển chưa tác xạ được.
			Im lặng một lát tôi chợt nhớ Đại Đội 2 có chiếc M48 tháp tùng, bèn 
			gọi:
			- Sao Mai, cho M48 thịt nó đi!
			- Được.
			
			5 phút sau, có tiếng di chuyển của M48, rồi đại bác khai hỏa. Chiếc 
			T54 cũng xoay ṇng đáp lễ. Tôi đứng xa nh́n hai thiết giáp bắn nhau 
			như hai cầu thủ giao banh. Chưa bên nào trúng đạn. Chiếc T54 khôn 
			ngoan lùi lại, chui xuống chỗ trũng chỉ nh́n thấy pháo tháp của nó. 
			Khoảng nửa giờ sau, hiệu thính viên đại đội gọi tôi:
			- Thẩm quyền, đạn đi, quan sát!
			- Nhận rơ.
			
			Hai trái đại bác nổ trước và sau chúng tôi. Tôi điều chỉnh lần thứ 
			ba sát mục tiêu và yêu cầu bắn hiệu quả 100 tràng.
			Đạn 105 ly nổ sát mục tiêu, qua làn khói, tôi thấy năm sáu tên VC 
			nhảy ra nằm sát trên mặt đất. Chiếc T54 không cháy, nó vẫn nằm im 
			ĺm ở đó. Hết trăm tràng, tôi không buồn gọi xin bắn thêm. Nó không 
			quấy rầy tôi nữa là tốt rồi.
			
			4 giờ chiều, Sao Mai gọi tôi:
			- Cậu cho con cái gọn ghẽ trước 6 giờ, sẽ có 2 chiếc M113 đến đón 
			cậu.
			- Xin Sao Mai nói rơ hơn.
			- Được rồi. 1 và 3 đi cùng Trung úy Lê Khắc Phước (Đại đội Phó ĐĐ 2) 
			kéo nối theo ĐĐ4 về Thuận An. C̣n cậu và thằng 4 (Trung đội vũ khí 
			nang) đi với tôi bằng xe thiết giáp.
			- Nhận 5 trên 5, Sao Mai.
			
			Sau này tôi mới hiểu, trong cuộc rút quân lần này, TĐ7/TQLC đi sau 
			cùng. Đại Đội 2 của Đại Úy Ngô Kim Anh đi đoạn hậu và Trung Đội 2 
			của tôi đi sau chót. Trời đă xẩm tối, tầm quan sát không c̣n nh́n 
			được xa. Chúng tôi, cả trung đội đă chuẩn bị xong. Có tiếng máy nổ 
			dưới chân đồi và Trung Sĩ Nguyễn Văn Tám, trung đội phó chạy lại 
			nói:
			- Thiếu úy, xe đă đến.
			
			Tôi đă phân chia trước, trung đội phó và 2 tiểu đội đi một xe. PC 
			trung đội và 2 tiểu đội chiếc thứ hai.
			
			Tôi nói với mấy anh thiết giáp:“Các anh nên chạy gần nhau, đừng để 
			khoảng cách quá xa, trời tối sẽ bị lạc, rồi quay dặn Trung Sĩ Tám:
			- Nhớ bảo họ chạy theo sát xe tôi.
			
			Khi trung đội tôi đang lên xe, th́ mấy chiếc M48 chở đại đội và 
			Trung Đội 4 chạy ngang qua. Sao Mai dặn tôi:
			- Cậu nhớ theo vết xe xích mà chạy theo kẻo lạc.
			
			Chưa dứt lời, chiếc M48 như chiến mă lồng lên, mất hút trong màn 
			đêm. Hai chiếc M113 chở trung đội tôi chạy như rùa, tốc độ chỉ bằng 
			một người chạy bộ tập thể dục. Tôi lo lắng không hiểu chiếc T54 của 
			VC hay chiến xa nào khác đuổi theo th́ thật nguy hiểm… Chúng tôi 
			ngồi sát vào nhau, im lặng mặc cho gió đêm mơn man trên mắt, trên 
			đầu. Đằng sau phía Quận Triệu Phong, thỉnh thoảng một ánh lửa chớp 
			ḷe hiện lên một quầng đỏ hồng rồi vụt tắt, trả lại màu đen nguyên 
			thủy của trời đêm.
			
			Mẹ già M113 cơng đàn con chạy không nổi sao thê lương quá! Tôi bàn 
			với trường xa, vứt bớt súng đạn trên xe, anh đồng ư, chúng tôi vứt 
			những thùng đạn đại liên 30 đi, nhưng mẹ như đă già, vẫn ỳ ạch lết 
			trên đường thiên lư. Chúng tôi theo vết xích M48 mà đi, ánh đèn xe 
			chiếu không quá 15 mét. Chợt Sao Mai anh gọi tôi:
			- Tới Hương Điền, cậu nhớ đón ông công binh làm bổn phận phá hủy kho 
			đạn Sư Đoàn. Khi nào xong bốc ông ta đi luôn.
			
			Lê lết măi rồi cũng tới Hương Điền. Gần tới ṿng đai BTL, chiếc M 
			113 ngừng lại, tài xế la lên:
			- Có một TQLC đón đầu xe.
			
			Tôi nhảy xuống xe, người trung sĩ Công Binh chạy lại hỏi:
			- Có phải xe Thiếu úy Toàn?
			- Dạ phải.
			- Thiếu úy chờ cho một chút.
			- Được.
			
			Thế là anh chạy quăng ḿnh vào bóng đêm. Tôi chờ nghe tiếng nổ và 
			nghĩ, kho đạn này sẽ nhiều đạn nổ ghê gớm lắm, dự trữ cho cả sư đoàn 
			không biết có chở bớt đi chưa?
			
			Năm phút sau anh Công Binh chạy ra:
			- Không nổ Thiếu úy! Hồi chiều chạy dây nổ kỹ lắm. Xin chờ em thêm 
			chút nữa, em coi lại xem sao.
			- Được rồi, anh b́nh tĩnh làm đi.
			
			Anh Công Binh chạy đi, rồi 10 phút sau trở ra vừa thở vừa nói:
			- Cũng không được Thiếu úy!
			- Coi lại một lần nữa, không được th́ bỏ…
			
			Tôi hồi hộp hy vọng một tiếng nổ lớn cho xong việc để đi. Anh lính 
			lại chạy ra. Tôi biết việc không xong, lên máy gọi Sao Mai báo cáo. 
			Một phút sau, Sao Mai lệnh cho tôi chở ông Công Binh dọt. Thế là kho 
			đạn không phá được.
			
			Hai mẹ già M113 cơng đàn con lết chậm trong đêm thật tội nghiệp. Xe 
			chạy chừng 5 phút th́ chiếc xe sau bị trật xích. Chúng tôi đành dùng 
			trái sáng phá hủy xe. Giờ th́ cả trung đội tôi, lính Thiết Giáp, ông 
			Công Binh trên dưới 40 người chen chúc trên một thiết vận xa M113. 
			Chiếc xe chạy không nổi. Nó như nhích từng tấc đường, bỏ lại chiếc 
			xe sau đang bốc cháy. Chậm nhưng nó c̣n đi được, chưa phải lội bộ. 
			Điều lo lắng chẳng nói ra là sợ chiến xa địch truy kích. Mấy chiếc 
			M48 chạy xa rồi, h́nh như chỉ c̣n chúng tôi là những kẻ triệt thoái 
			sau cùng!
			
			Chiếc M113 đang chậm chậm lết đi, bỗng anh tài xế thiết giáp la lên:
			- Thiếu úy nh́n ḱa. Tôi nh́n phía trước và giật ḿnh, từ đầu hôm 
			tới giờ, chúng tôi chạy theo hai vệt xích sắt thôi, bây giờ trước 
			mặt chúng tôi, vết xích cày nát một vùng rộng lớn bung ra tứ phương 
			tám hướng, chọn hướng nào mà đi?
			
			Tôi vội lên máy gọi đại đội. Gọi mấy lần không nghe trả lời. Tôi 
			biết họ đi xa rồi, ngoài tầm máy PRC 25.
			Anh trưởng xa hỏi tôi:
			- Thiếu úy tính sao?
			
			Không để mọi người mất tinh thần, tôi quyết định thật nhanh:
			- Quẹo trái ra biển, rồi theo bờ mé biển chạy về Thuận An. Chiếc 
			M113 bẻ góc 90 độ, lát sau ra đến biển, chạy theo mé bờ về hướng 
			Thuận An. Lúc rút lui không đi dọc bờ biển v́ e địch sẽ chặn đường 
			phục kích. Bây giờ không c̣n con đường nào khác, đành liều thôi… Tôi 
			nhắc người hiệu thính viên liên lạc với đại đội, vẫn im lặng vô 
			tuyến. Mẹ già M113 oằn lưng cơng đàn con lết từng bước như dạo mát 
			ngắm cảnh biển về đêm. Trời mờ sáng, hết sương khuya lại đến sương 
			mai, trời lạnh căm. Sương mù dày đặc bao phủ che chở chúng tôi, 
			những linh hồn bé nhỏ bơ vơ lạc lỏng.
			
			Bỗng có tiếng động cơ nổ phía sau. Tôi quay lại, chiếc M 48 đang lao 
			tới, trên xe đeo lủng lẳng đầy lính. Gần sát xe tôi có tiếng la:
			- Xe của trung đội Thiếu úy Toàn ḱa! Th́ ra đó là chiếc M 48 chở 
			Sao Mai Anh. Con chiến mă qua mặt xe tôi chừng 100 mét th́ ngừng 
			lại. Xe tôi theo kịp đến gần, tôi nhảy xuống xe hỏi:
			- Có chuyện ǵ vậy Sao Mai.
			- Chạy suốt đêm rồi nên hết xăng, à mà sao cậu đến trước tôi hay 
			vậy?
			
			Tôi vắn tắt báo cáo một M113 đứt xích, tất cả dồn vào một xe. M48 
			cũng phải đốt một chiếc v́ hết xăng, tất cả bám vào chiếc M 48 này, 
			chạy đến đây cũng hết xăng. Tôi ra lệnh cho tất cả xuống xe, nhập 
			với toán của Sao Mai, hàng dọc tiến bước, trả tự do cho chiếc M113. 
			Một trái M72 phá hủy chiếc M48 hết xăng.
			Rất may, chúng tôi cách Thuận An chẳng c̣n bao xa.
			
			Ngày 25/3/75
			
			6 giờ sáng, chúng tôi đến bờ bên này cửa Thuận An. Hàng trăm dân, 
			nón lá bồng bế con gọi nhau í ới, chạy tới chạy lui t́m nhau. Một 
			chiếc M.48 ngâm ḿnh dưới nước, chỉ c̣n cái pháo tháp và ṇng đại 
			bác nhô cao. Vài ba chiếc quân xa lật ngang trông thảm hại. Dăm ba 
			chiếc ghe gọ, ngược xuôi, chở khách qua sông. Tất cả đều vội vàng 
			như chạy đua với thời gian.
			
			Sao Mai Anh gọi tôi:
			- Cậu coi liên lạc kiếm đ̣ qua sông.
			
			Tôi gặp một ông già tầm thước, mặt khắc khổ, da sạm nắng, nhờ ông 
			giúp kiếm đ̣ qua sông. Ông ngập ngừng muốn từ chối. Tôi nói 
			ngay:“Ông bảo ai có đ̣, đưa chúng tôi qua sông, chúng tôi trả tiền 
			ṣng phẳng”. Ông bèn gọi những chiếc ghe, chiếc gọ đang chở khách 
			ghé lại đón chúng tôi chở qua sông. Qua được bên kia sông, tôi gặp 2 
			trung đội do Trung Uy Phước dẫn đi hồi hôm đang ngồi nghỉ ở đó chờ 
			chúng tôi.
			
			Trung úy Phước hỏi tôi:
			- Đi xe sao giờ này mới tới.
			- Đi xe mà chạy như rùa, thua đi bộ. Giờ này tới là may rồi. Anh tới 
			lâu chưa?
			- Cũng mới qua sông chừng nửa tiếng.
			
			Ngồi nghỉ một lúc, chúng tôi lại lên đường. Đại đội đi hàng dọc, 
			trung đội tôi vẫn bao chót. Lệnh không cho dân chúng và lính các đơn 
			vị bạn đi chung với TQLC. Họ bám theo sau, mong được yên ổn và hy 
			vọng theo tàu với chúng tôi,Tổng Trừ Bị ưu tiên. Bên này khác hẳn 
			bên kia sông, có không biết bao nhiêu người, sang hèn, quan lính, 
			giàu nghèo, tất cả mọi thành phần xă hội đều đổ dồn về đây, hàng 
			chục thiết giáp, xe vận tải, xe hàng, có đến hàng trăm ngàn người 
			náo động cả một vùng biển Thuận An.
			
			Lệnh tạm dừng lại, Sao Mai cầm bản đồ chạy lên trước họp với ptiểu 
			đoàn, rồi chạy về ra lệnh di chuyển nhanh lên phía trước không cho 
			một người lạ nào lẫn trong hàng quân. Chúng tôi tiếp tục đi nhanh 
			hàng dọc, tách rời những người không phải là TQLC. Họ bám theo sau 
			nhưng không được đi song song với chúng tôi. Vượt qua một quăng xa, 
			chúng tôi được lệnh bố trí pḥng thủ.
			
			Trung đội tôi nằm kéo dài theo một bờ cát thấp, cách bờ biển 100 
			mét. Sát bờ làng, sau những rặng cây có một ngôi trường cũ, rêu đóng 
			đen, h́nh như bỏ hoang từ lâu, cách vị trí trung đội tôi khoảng 200 
			mét. Trung đội đào hố trên cát thật nhanh. Tôi lấy thuốc ra hút, 
			nh́n ra biển xa. Biển hôm nay động vừa, những đợt sóng vẫn nối nhau 
			vỗ vào bờ như tự thuở nào. Xa xa một chiếc tàu Hải Quân lớn nhấp nhô 
			trên sóng nước.
			
			Chợt tôi nh́n thấy khoảng 5 chiếc LCU đang từ ngoài khơi chạy vào 
			bờ, nhưng không vào trong bờ mà cứ chạy ṿng ngoài xa, như chờ đợi 
			băi đổ bộ an toàn.
			
			10 giờ sáng, một Cọp Biển la lên: Việt Cộng! Rồi có những loạt M16 
			bắn về phía ngôi trường học b́a làng. Tôi quan sát thấy khoảng 10 
			tên lính CS, quân phục Kaki xanh, nón cối, có lẽ là một toán Trinh 
			sát quân chính qui Bắc Việt. Mỗi khi lính VC xuất hiện nơi cửa sổ là 
			Mũ Xanh nổ súng. Tôi phải bảo anh em đừng bắn bừa băi, phải tiết 
			kiệm đạn dược. Lính Cộng như khiêu khích, chạy ra nấp ở gốc cây nổ 
			vài phát lại chạy vào trong trường ẩn nấp. Chúng tôi không có súng 
			lớn, Pháo Binh th́ gọi ai bây giờ.
			
			Quay nh́n ra khơi, mấy chiếc LCU vẫn chạy ṿng ngoài xa chưa chịu 
			cặp vào bờ. Quá trưa, Sao Mai Anh gọi tôi:
			- Cậu cẩn thận kẻo ngộ nhận. Trung đội của Thiếu Úy Nghĩa đang chạy 
			dạt về hướng cậu đó.
			- Nhận 5 Sao Mai. Tôi chưa kịp lên tiếng th́ Nghĩa gọi tôi:
			- Toàn, tôi đang dẫn trung đội về phía anh, bảo binh sĩ đừng bắn 
			lầm.
			- Tôi biết rồi, nhưng anh nhớ phía trái anh có một tiểu đội VC trong 
			ngôi trường cũ, đừng đi gần đó.
			- OK tôi thấy rồi.
			- Khi nào cách tôi 150 mét th́ nằm lại liên lạc với tôi, VC vẫn bắn 
			tụi tôi đấy.
			
			Năm phút sau.
			- Toàn, tôi cách anh khoảng trăm mét.
			- Anh bắn ngang qua đầu tôi một băng M16 rồi vô. Tôi chỉ thị cho 
			trung đội tôi biết rồi.
			
			Tạch tạch tạch… trung đội Nghĩa chạy vào trong tuyến như một cơn 
			lốc. Nghĩa chạy lại chỗ tôi, tay bị thương đă băng kỹ càng. Anh hỏi 
			tôi:
			-Đại đội ở đâu?
			
			Tôi chỉ cho anh. Nghĩa dẫn trung đội lao đi, phút chốc đă mất dạng. 
			Trong lúc này th́ lính của tôi và VC vẫn trao đổi với nhau bằng đạn 
			AK và đạn M16. tôi đang lo th́ một TQLC la: Tao hết đạn rồi! Tôi gọi 
			về đại đội. Tiếng Sao Mai buồn:
			-Cậu biết đó, giờ này tôi đào đâu ra đạn cho cậu, nhớ bảo con cái 
			tiết kiệm.
			
			Tôi thở dài ngao ngán. Một vùng trời ảm đạm bao trùm lấy chúng tôi. 
			Có phải giờ này số phận của chúng tôi đă được an bài!
			
			Những chiếc LCU vẫn như đùa bỡn chạy ṿng ngoài khơi. Cách chúng tôi 
			chỉ khoảng 140 thước. Đám quân lẫn dân nằm ngồi chờ đợi kiên nhẫn. 
			Những người lính gom nhặt đâu đó được chừng nửa nón sắt đạn M16, một 
			trái lựu đạn và 2 trái M79, một người ḅ vào trao cho chúng tôi. Thế 
			là quư rồi, chê khen ǵ nữa giờ phút này, chịu khó chùi sạch lắp vào 
			băng.
			
			Lần thứ hai, cũng lại một anh lính bộ binh ḅ tới trao cho chúng tôi 
			1/3 nón sắt đạn trộn cát. Cuối cùng một anh ḅ vào nắm trong tay 
			chừng 6, 7 viên M16 đầy cát. Cả ba chuyến tiếp tế, ôi sao mà thảm 
			hại! Trong lúc này, tụi CS trong trường không bắn ra nữa. Tiếng súng 
			tạm im. Rảnh tay, tôi nh́n ra băi biển. Một chiếc LCU đă ủi băi cách 
			tôi khoảng 250 mét. Hàng trăm người ùa chạy xuống không c̣n trật tự 
			ǵ nữa, tất cả chen lấn la hét, chửi nhau, lính đủ loại chen với 
			dân, và một số Cọp Biển được ưu tiên lên tàu trước.
			
			Họ đă mệt mỏi trong chờ đợi, giờ này chỉ mong chen được một chỗ trên 
			tàu, v́ đó là hy vọng để sống thoát. Người lên trước vào trong ḷng 
			tàu, c̣n lại bám trên boong, bám vào thành tàu, níu vào những sợi 
			dây xích đu đưa theo sóng biển nhấp nhô. Không c̣n chỗ nào chứa, thế 
			mà vẫn c̣n hàng trăm người b́ bơm bơi ra tàu. Từ xa nh́n như đàn 
			kiến bu vào cục đường, chỉ c̣n nh́n thấy kiến mà thôi.
			
			Chợt tôi nghe một tiếng nổ của đạn M72, một làn khói đen bay theo 
			đầu đạn một đoạn ngắn, trái đạn bay về phía chiếc LCU mắc cạn, nghẹt 
			cứng người, nổ tung, những thân người đang bám vào thành tàu rơi 
			xuống biển, trôi dập dềnh, tiếng la khóc vang trời. Số người c̣n 
			sống bây giờ lại phóng xuống biển bơi vào bờ.
			
			Trong lúc này, tôi nghe có tiếng đề-pa của súng cối. Từng trái cối 
			60 ly chụp xuống vị trí trung đội 2. Địch đă vận chuyển tới vài khẩu 
			cối 60 ly và khá nhiều đạn. Chúng pháo liên tiếp hàng chục loạt phủ 
			đầu, những tia lửa đỏ cạnh hố cá nhân, khói làm cay chảy nước mắt. 
			Trái nổ gần 2, 3 thước, cát ào xuống hố cá nhân. Chúng tôi như bị 
			chôn trong cát. Vừa quan sát chúng tôi lấy mũ sắt xúc cát thảy lên 
			miệng hố.
			
			Chúng tôi như cá nằm trên thớt, lúc trước pháo binh đă dập tắt những 
			khẩu cối này dễ dàng mau chóng. C̣n bây giờ, chúng tôi giơ đầu chịu 
			trận, Cọp Biển đă bị trói tay trói chân. Một Tiểu đội Trưởng báo 
			cáo:
			- Thiếu úy, thằng Bé và thằng Đện chết rồi.
			
			Binh nhất Nguyễn Văn Bé xạ thủ M79 và B1 Nguyễn Văn Đện phụ xạ thủ 
			nằm chung một hố và một trái lọt vào đưa hai đứa đi luôn. Đện hay 
			mắc cỡ, thẹn thùng như con gái, Bé có tài bắt rắn. Chưa một con rắn 
			nào dữ tới đâu thoát khỏi tay Bé. Có lần tôi hỏi Bé:
			- Anh bắt rắn có bùa không?
			- Không Thiếu úy.
			- Rắn cỡ nào cũng bắt được sao?
			- Càng to càng tốt.
			
			Tôi cảnh giác Bé:
			- Trung đội không có thuốc trị nọc rắn độc, nếu bị nó cắn là chết 
			chắc.
			- Không sao đâu Thiếu úy. Rắn cắn em chỉ xoa vài cái là hết. Tôi hơi 
			ngạc nhiên, anh giấu tôi điều ǵ, nhưng không hỏi nữa, quả thật anh 
			bắt rắn tài như những người bắt rắn có bùa ngải mà tôi nghe nói.
			
			Thạch Ranel!, Nguyễn Văn Bé, Nguyễn Văn Đện, ba chiến hữu đă hy sinh 
			những ngày cuối cùng, xin hăy yên nghỉ nơi vĩnh hằng, h́nh ảnh các 
			anh không phai mờ trong ḷng chúng tôi.
			
			Dứt pháo tôi cho chuyển xác hai anh về đại đội, may ra thi hài anh 
			được đưa về cho thân nhân mai táng. Khi kéo xác khỏi hố, tôi thấy 
			Đện bị gẫy xương cổ, cái đầu anh lúc lắc, Bé bị vỡ nát ngực, cánh 
			tay trái găy chỉ c̣n dính chút da, bộ quân phục màu sóng biển đẫm 
			máu và cát…
			
			Địch ngưng pháo, có lẽ hết đạn. Tôi nh́n ra biển. Những chiếc LCU đă 
			chạy về đâu. Chiếc tàu Hải Quân cũng ra xa hơn. Vùng biển đầy người 
			lúc trước, bây giờ vắng lặng. Trời tối dần, ngôi trường có địch đă 
			ch́m trong bóng đêm. Tôi ngồi trong hố cá nhân đầu trống rỗng, thân 
			xác như tê liệt. Chợt người hiệu thính viên gọi tôi:
			- Ông thầy, Sao Mai gọi lên họp…
			
			Tôi gọi Trung Sĩ Tám dặn ḍ đôi điều rồi lững thững bước xuống g̣ 
			cát, đi vài bước bỗng có tiếng lên đạn và tiếng nói của một anh lính 
			ngoài binh chủng:
			- Đứng lại, không được đi nếu không tôi bắn.
			
			Thật là mỉa mai, cái đám chết nhát nằm chết dí trên cát chỉ chờ chạy 
			lên tàu, mà giờ này uy hiếp tôi. Tôi vẫn bước đi la to:
			- Tôi đi họp, ông nào ngon cứ bắn.
			
			Trung sĩ Tám cũng la lớn:
			- Thiếu úy đi họp, mấy ông đừng làm ẩu.
			
			Tôi lững thững đi trong tiếng gió và tiếng sóng biển, không tiếng 
			người. Lều của đại đội trưởng nằm sau một ụ cát. Một tia sáng yếu ớt 
			từ bóng đèn nhỏ, tôi kéo vải lều chui vào. Tất cả đủ mặt tôi là 
			người đến sau cùng. Bầu không khí nặng trĩu bao trùm lấy tôi. Từ Đại 
			Úy Ngô Kim Anh, Đại Đội Trưởng ĐĐ 2, Trung Úy Lê Kim Phước, đại đội 
			phó, các trung đội trưởng, Thiếu Úy Lê Tấn Huấn trung đội 1, Th/Úy 
			Lương Văn Nghĩa, trung đội 3, Th/Úy Vân, trung đội 4, ánh mắt mọi 
			người đầy lo âu, thất vọng, tôi không nh́n được mặt tôi, nhưng chắc 
			cũng như mọi người, chán nản và tuyệt vọng, chúng tôi như cá nằm 
			trong lưới mất rồi!
			
			Mọi người nhích ra một chút, nhường chỗ cho tôi ngồi trên cát.
			- Th/Úy Toàn đến rồi, thế là đủ. Chúng ta đi ngay vào nội dung buổi 
			họp.
			
			Lướt nh́n mọi người, Sao Mai Anh nói với giọng thật buồn:
			- Tôi mới họp trên tiểu đoàn về. Theo tinh thần buổi họp th́ tối nay 
			nếu từ 10 giờ đến nửa đêm mà không có tàu vào đón tiểu đoàn, chúng 
			ta sẽ phải buông súng. Mọi người tự t́m phương tiện về với gia đ́nh 
			nếu được.
			
			Nét mặt thất vọng buồn nản hiện rơ trên mọi khuôn mặt. Tôi chợt nghĩ 
			chưa kịp nói th́ Trung Úy Phước nói trước:
			- Sao ḿnh không mở đường máu vào Lăng Cô rồi vượt đèo Hải Vân vô Đà 
			Nẵng? Chúng tôi nhao nhao đồng ư,
			
			Sao Mai chậm răi hỏi:
			- Các cậu coi lại t́nh trạng súng đạn của ḿnh có đủ để đánh không?
			
			Tôi chợt tỉnh, câu hỏi đánh vào yếu huyệt chúng tôi.
			- Hết rồi!.
			- Bây giờ đánh mở đường máu, ai yểm trợ, ai tiếp tế lương thực đạn 
			dược, ai tải thương? Vô ích thôi, máu binh sĩ sẽ đổ nhiều, rất nhiều 
			!
			
			Chúng tôi im lặng, cũng có nghĩa là chúng tôi đồng ư với các Sao 
			Mai, các Đại Bàng.
			- C̣n ai có ư kiến ǵ không?
			
			Chúng tôi buồn bă nh́n nhau cùng lắc đầu.
			- Tan họp.
			
			Sau này ở trong trại tù Cộng Sản, chúng tôi ngồi ôn lại chuyện xưa, 
			th́ tất cả cùng đồng ư là các Sao Mai, các Đại Bàng đă có một quyết 
			định thật sự đúng đắn. Xin cám ơn Đại Bàng, cảm ơn Sao Mai đă có 
			quyết định sáng suốt trong những giây phút cuối cùng!
			
			Trên đường trở lại trung đội, đầu óc tôi nghĩ ngợi lung tung. Dân 
			vùng Thuận An này đă phá hết ghe xuồng, giấu máy, giấu tàu, chẳng 
			c̣n cách nào thoát ra khơi, trừ khi hóa thành cá. Tôi tập họp các 
			tiểu đội trưởng, nói lại những điều không muốn nói. Mọi người cũng 
			có ư nghĩ phá ṿng vây, mở đường máu, nhưng đạn hết rồi, lấy ǵ mà 
			đánh. Tan hàng bớt đổ máu. Hăy cho mọi người hiểu như vậy, ai may 
			mắn t́m về với gia đ́nh.
			
			Tôi ngồi dựa vào mô cát, lấy thuốc ra hút. Nh́n ra biển, con tàu hy 
			vọng đă xa tít ngoài xa. Chuyện có tàu vào đón 10 giờ hay 12 giờ, 
			chỉ là vu vơ, hay chỉ là một kế hoạch được thảo ra do thượng cấp chỉ 
			thị, mà thuộc cấp v́ nhiều khó khăn không thi hành được. Hút xong 
			điếu thuốc, tôi ngồi vào hố cá nhân với người hiệu thính viên, anh 
			hỏi:
			- Ông thầy, có ǵ lạ không ?
			- Sau 12 giờ đêm mà không xuống được tàu th́ buông súng, chờ VC tới 
			bắt.
			
			Anh ta giật ḿnh hoảng hốt:
			- Thiệt hả ông thầy?
			
			Tôi vỗ vào vai anh:
			- Thiệt đó! Các Sao Mai, các Đại Bàng và c̣n cả Tiểu Đoàn Hùm Xám và 
			tôi nữa c̣n không sợ, anh lo quá làm ǵ? Hăy phú cho số mạng đi.
			
			Chúng tôi im lặng, mỗi người đuổi theo một ư nghĩ riêng. Đầu óc tôi 
			trống rỗng, trí óc tê liệt. Thôi đành buông xuôi tất cả. Thế cờ đă 
			vào nước bí, chờ đối thủ chiếu tướng. Ḿnh đầu hàng!
			
			Chợt người hiệu thính viên hốt hoảng:
			- Ông thầy, sao người ta chạy hết rồi.
			
			Tôi bước lên khỏi hố cá nhân, người lính truyền tin lên theo. Tôi 
			nh́n xuống thác người hàng ngang chạy dọc theo mé biển về hướng Nam. 
			Tôi có cảm tưởng như họ đang bị một con quái vật khổng lồ cuốn hút 
			vào hang sâu vô tận… Chỉ nghe tiếng chân sầm sập trên cát.
			- Liên lạc với đại đội, tôi nhắc người hiệu thính viên. Anh gọi 
			nhiều lần, không có ai trả lời:
			- Đại đội chạy rồi, không liên lạc được ông Thầy.
			
			Bây giờ gần nửa đêm, tôi biết giờ nghiệt ngă đă điểm. Cả trung đội 
			không lệnh mà tề tựu quanh tôi, không thiếu một ai. Tôi thật sự xúc 
			động, niềm tự hào lầm lẫn tự ái dâng lên. Tôi dằn cảm xúc nói:
			- Các bạn nghe đây, theo chỉ thị thượng cấp, chúng ta hết nhiệm vụ 
			từ lúc này. Trung Đội 2 tan hàng. Tất cả buông súng.
			
			Nói xong, tôi ném mạnh khẩu Colt ra thật xa. Cả trung đội lần lượt 
			vứt súng xuống băi cát.
			- Các bạn. Thôi chia tay. Tôi mong anh em đừng làm điều ǵ thiếu suy 
			nghĩ, hăy cố gắng bằng mọi cách t́m về với gia đ́nh, về với những 
			người thân yêu, thoát được người nào hay người đó.
			- Đi đâu Thiếu úy ?
			- Chạy theo họ, tới đâu hay đó!
			- Thiếu úy đi đâu, em theo đó.
			
			Tôi im lặng đi nhanh, vào ḍng người vẫn nối nhau chạy, cả trung đội 
			nhập vào theo. Canh bạc cháy túi rồi. Tôi như người máy, chân bước 
			những bước chân vô định theo thác người trôi về Nam. Không biết bao 
			lâu, tôi bừng tỉnh, nh́n bên cạnh, người lính truyền tin vẫn c̣n đeo 
			chiếc máy PRC 25, đi bên tôi. Tôi nắm anh lại:
			- Giờ này mà c̣n cơng cái của nợ này làm ǵ?
			
			Anh đáp trong tiếng thở dồn dập:
			- Ông thày chịu trách nhiệm nghe!
			Trời ơi, tôi dở khóc dở cười cho cái ngây thơ của người lính Cọp 
			Biển của tôi.
			- Ừ, tôi chịu hết. Tôi phụ anh ném máy xuống biển.
			
			Ném máy xong, tôi móc cái bóp nhỏ, trong bóp c̣n 2,000$ VN, một căn 
			cước quân nhân, giấy chứng chỉ tại ngũ, một cánh phượng vĩ ép thành 
			h́nh con bướm với ḍng chữ Forget Me Not của người nữ sinh Huế tặng 
			tôi trong thời gian quen nhau. Tháo luôn cặp thẻ bài, tôi chôn tất 
			cả xuống cát biển Thuận An đêm nay.
			
			Quanh tôi c̣n chừng 5 người, chúng tôi lại chạy. Tôi như cái xác 
			không hồn, hay người mộng du, lúc tỉnh, lúc như mê. Không biết bao 
			lâu, tôi lại tỉnh nghe tiếng gọi thân quen:
			- Thiếu úy đâu mày?
			- Đang chạy phía trước đó. Tôi đứng lại. Thêm một lần nữa, tôi hănh 
			diện, tôi cảm động, tôi vẫn c̣n là ông thày, c̣n là
			
			Thiếu úy trung đội trưởng Trung Đội 2, Đại Đội 2, Tiểu Đoàn 
			7/TQLCVN. Trung đội không vũ khí, bị xé nát ra theo ḍng thác người, 
			bây giờ lại tề tựu chung quanh tôi. Tôi nói theo thói quen:
			- Trung đội đủ chứ?
			- Dạ đủ cả, không vắng mặt ai.
			
			Tôi cảm thấy ḷng ấm lại. Tôi sẽ không bao giờ quên h́nh ảnh đêm 
			nay. Có tiếng đề nghị: Chúng ta nắm tay nhau cùng chạy sẽ không bao 
			giờ lạc nữa. Tôi không có ư kiến, có ích lợi ǵ không, nắm tay nhau 
			chạy về đâu? Tuy vậy, tất cả cũng tay nắm tay thả trôi theo ḍng 
			người đi tới.
			
			Cứ thế chúng tôi đi. Tôi lại mộng du, không nghe, không nh́n thấy ǵ 
			rơ ràng cả. Thỉnh thoảng nghe có tiếng nổ lựu đạn của một vài Cọp 
			Biển không muốn khuất phục Cộng quân, ngồi chụm lại, rút chốt, tự hy 
			sinh.
			
			Tôi buông trôi, nghe tiếng nổ mơ hồ, thoáng nghe tên quen những 
			người vừa tử vẫn, trước và sau tôi chỉ là những bóng mờ lung linh, 
			Trung Đội 2 vẫn nắm chặt tay nhau cùng chạy. Cuối cùng trong ṿng 
			trại giam tù binh của cộng Sản.
			
			Đó là rạng ngày 26 tháng 3, năm 1975.
			
			Mũ Xanh Lê Mạnh Toàn 
			
 
			Cách sử dụng "I" 
			và"Y"...
			Cải cách tiếng Việt
			Dấu "hỏi 
			& ngă" trong 
			tiếng Việt
			Luật dấu hỏi & ngă
			Gạch nối trong 
			tiếng Việt
			Xưng hô tiếng 
			Việt...
					Cuộc tṛ 
					chuyện bất ngờ
					Thư Hậu phương
					Nhắc chuyện xưa
					
			Một chuyến đi Oklahoma 
					Thăm lại 
					“Mái Nhà” xưa
					Hăy kể cho tôi 
					nghe
					
					Young Marines trong ngày Tưởng Niệm 30/04/17
					Trận QT 72 của Lữ Đoàn 258 TQLC
				Sớ Táo Quân 
			TQLC - Đinh Dậu 2017 
					
					Đọc "Chặng Đường Nối Tiếp"
					NT Nguyễn 
					Thành Yên
					NT Hoàng Lăm
					Cái chào của Niên 
					Trưởng
					Chuyến 
				tản 
					thương cuối cùng 
				Tháng Ba chôn súng
				Các NT TQLC
				TQLC mà bà 
				không biết sao? 
				Người 
			Y-Tá chiến trường
				Thôi ! Ḿnh 
				về Linh Xuân Thôn, đi em !
				Một thời để nhớ
				T́m cha
				Biệt đội Sóng Thần
				Lăo lượm “Ve Chai”
				Trâu Điên Và Cố Vấn 
				Mỹ... Muộn Vẫn Phải Nói...
				Trâu 
				Điên and Cố vấn Reunion 46 years later (1969-2015)
				
				Trung đội 2 Tiểu Đoàn 7 TQLC và những ngày cuối cùng
				Quận 
				Trưởng Quận Triệu Phong, Quảng Trị - Chuẩn Úy Lê Đ́nh Lời
				Người lính tiên 
			phuông
			Anh hùng bất tử
			40 Năm tỵ nạn... Nh́n lại 
			đoạn đường
				Người 
			Pháo Thủ TQLC trong cuộc chiến 1972
			Mùa 
			Football năm nay sẽ không c̣n...
			Đoàn 76 tù binh
			Những con 
			Quạ Đen trên nóc nhà xác
			Mảnh đời tị nan tại Đức
			
			Người lính già không bao giờ chết
			Cơn mưa hạ Atlanta 
			2014
			Cánh Đại Bàng c̣n lại 
			giữa vùng trời TQLC
			Vui buồn đời 
			lính -T́nh đồng đội
			Nghĩa cử cao quư 
			Rũ áo thênh thang
			30-4 những 
			giờ phút sau cùng của một người Trung đội trưởng TQLC
			Người Việt Viết 
			Tiếng Việt. "Người Giệc Giết" Tiếng Việt
			Chỉ c̣n là kỷ niệm
			Chuyện về 
			cột cờ đầu tiên tại Little Saigon
			Nhớ Chú Cảo
			Chúc mừng Trường Can
			Chuyện ngày xưa…thật xưa
			Viết cho con gái Cao 
			Xuân Huy
			Những ngày vui ở 
			Nam Cali
			Ḍng sông êm đềm
			Điệp khúc buồn
			Cháu Ông Nội, Tội 
			Bà Ngoại!
			Nợ Mẹ hai tiếng 
			yêu thương
			Nỗi buồn tháng Tư
			Cuộc hội ngộ của Sĩ 
			Quan TQLC/VNCH  và em bé gái mà Ông đă cứu 41 năm trước... 
			
			Những cái chết 
			thầm lặng
			Dục Mỹ, ḷ luyện thép
			Người hát rong 
			nhạc vàng
			Khoá 22 và Lam Sơn 719 Hạ Lào
			Nụ cười xinh
			Những ngày xưa thân ái
			Quê hương bỏ lại
			Biển vẫn đợi chờ
			Buồn vui Đại Hội 2012 
			tại Oregon
			Kỷ Niệm Ngày QL.VNCH. 
			19/6 - Người lính Việt Nam Cộng Ḥa sau 37 năm nh́n lại...
			Nỗi ḷng người 
			lính VNCH nhân ngày Chiến Sĩ Trận Vong
			Khóc bạn
			Người Lính TQLC bên 
			bờ Bến Hải
			Ông Cháu tựa má đầu
			Mùa xuân trên 
			đỉnh Torkham
			Chiến thắng đầu Xuân
			Một thời để yêu, một 
			thời để nhớ
			Tuổi 70… Chán mớ đời!
			Chút ân t́nh rất đỗi 
			mong manh
			Người c̣n nhớ 
			hay người đă quên
			Cao Xuân Huy - 
			Chuyện chưa ai kể
			Nhớ về Cao Xuân Huy 
			“Tháng Ba găy súng”
					
					Chút ánh nắng mặt trời trong mùa thu Oregon
					Ḍng sông tuổi 
					nhỏ
					Vui buồn đời 
					lính 1 - 
					2 - 3 
					- 4 -
					5
					Ḍng 
					thời gian và những âm giai của một người lính TQLC
					Huyền 
					thoại chiến sĩ Mũ Xanh
					Cuộc chiến 
			không dừng ở đây
					Nỗi ḷng 
			biết ngỏ cùng ai?
					Chiêu hồn Quái 
			Điễu
					Thiên 
					hùng ca dựng một ngọn cờ
					Thuận 
			An, hành quân triệt thoái
			Thư t́nh viết muộn
			Người lính miền Nam
			Thăm lại Quảng 
			Trị – Khe Sanh & chiến sĩ vô danh
			Hăy thắp cho 
			anh một ngọn đèn
			Tôi đi lính...
			Giờ phúc 
			sau cùng của người Trung Đội Trưởng
			Đôi bờ chiến tuyến
			Cuộc gặp gỡ kỳ diệu
			Thoáng nhớ ngậm ngùi
			Mối t́nh Sơn Khê
			Hai anh em tên Cờ, 
			họ Việt Nam Cộng Ḥa
			Hạt bụi vĩ đại
			Thư Khu Bưu Chính (KBC)
			Hai h́nh ảnh, một 
			cuộc đời
					Vé Đây! Vé Đây!
			Tháng 
			Ba buồn thiu, tháng Tư găy súng
			Bà Mẹ 
					Quê
					Ôm M60, M79 đánh ghen
					Nghe Nhạc 
					Trang Thủy