Đáng lẽ anh không nên gặp và yêu em—em như nàng Công Chúa đẹp đẽ, trong nhung lụa, kiêu sa—anh chỉ là người lính rằn ri tác chiến, mảnh đời mong manh tựa khói. Nhưng, tuổi đời anh hồng quá, có em trong tâm tưởng cần quá, để anh phải mang em suốt chặng đường đời của thời chiến chinh—lúc quân trường, lúc dò dẫm vào lòng đất địch, rồi suốt những năm dài nơi ngục tù xứ Bắc với hình ảnh của em và nỗi nhớ khôn nguôi.

Anh vẫn luôn làm cho em điều này: anh yêu quý em và mong em được sống êm đềm trong vòng tay ấm tình thương của Ba Me em; còn anh năm tháng dài vẫn thương nhớ em khôn tả, để từ hình dáng em, anh cất mình vào cuộc đời lý tưởng của người trai, chọn binh chủng Thủy Quân Lục Chiến làm đời chiến binh... Phải anh đã làm thế không em, bé dấu yêu của anh?

Anh nhớ thật rõ, những ngày chờ vào lính, chiều thứ Tư nào anh cũng mong thấy em ở sân tập Phan Đình Phùng, anh nhìn em như thiên thần, thanh khiết trong cánh áo trắng ngắn tay, chơi môn vũ cầu với bạn. Em bay lượn đẹp như tiên, anh chỉ nhìn và nhìn em...

Anh mơ em như khúc nhạc mới của Từ Công Phụng về những tình khúc mùa thu mà anh chưa hề thuộc nổi một bài. Anh như bị thôi miên bởi tên em, mà em đã có lần hỏi anh “Làm sao anh biết được tên em?” Tên em, anh đã si mê như định mệnh khó đã dành cho anh, như Rembrandt khổ đau phải cần có Saskia rực rỡ để góp mầu tuyệt đẹp vào những tấm tranh bất hủ cho nhân loại...

Nhưng cảm ơn em, em cũng đã thấu hiểu tình anh—những chiều ấy, em thỉnh thoảng cũng nhìn về anh, và cho anh nụ cười Mona Lisa nửa vời để anh ra về với ngọt lịm hoàn toàn như những chiều thứ Tư của ngàn thu thủa trước ...

Anh mê và quý em vì sao nhỉ—em có cánh mũi cao cao, cái miệng xinh xinh, cặp mắt cận him him nhìn anh khiến anh trăm lần đều bối rối…Cái dáng thanh thanh của em, giống như Audrey Hepburn. Trên cả, em có tấm lòng ân cần, lặng lẽ săn sóc nồng nàn…

Em nhớ không, hôm Sinh nhật thứ 17 của em, anh mặc bộ đồ lính rằn ri mà hình như em chẳng mấy thích, đón em xa xa ở cổng trường Trưng Vương; thấy anh, em hân hoan nhận đón anh. Em nói đi với anh như thế này là phạm nội quy trường nhưng em chẳng ngại và em vui vẻ cùng đi song song với anh trên hai chiếc xe gắn máy trên những con đường rợp lá me xanh của Sàigòn.

Khi đi ngang qua Bộ Tư Lệnh của đơn vị anh trên đường Lê Thánh Tôn, có người lính khác trên chiếc quân xa nhỏ trên đường bấm còi nhiều bận khiến anh bối rối không ít, vì họ cứ đi theo sau anh với em. Em nhớ anh nói gì không, anh đã nói “anh đi với Bích, cả Saigon phải ghen lên được” Em trong cánh áo dài trắng thanh cao, và đẹp khác thường như vậy đó....

Hôm ấy anh đưa em đi đặt chiếc bánh sinh nhật thứ 17 hồng của em ở Như Lan Chợ Cũ, còn anh với trời ở tuổi 21… Và ngày ấy, anh đã biết mối thâm tình em dành cho anh….

Đêm sinh nhật của em, anh chỉ mang đến em món quà nhỏ, anh mặc chiếc áo chemise trắng dài tay, cái quần tây vừa may xong đúng mốt, anh cùng đi với anh bạn Phan Văn Tình, anh ta nổi quá trong bộ quân phục Thủy Quân Lục Chiến… Anh có một đêm thật vui với em và em đã cho anh lắm chuyện để đời.

Em đã cho anh những thứ gì nhỉ? Em đã cho anh cổng thênh thang của hy vọng, em đã cho anh nhận ra em là người đẹp nhất trên thế gian này, và khi bữa tiệc gần tàn, em ra dấu gọi anh vào nhà trong và nói “em cho cái này chắc anh thích lắm!” Em đã cho anh tấm ảnh mầu Polaroid mới chụp của em mà sau này nó đã theo anh trong suốt bao năm dài mưa nắng, khổ sai trên núi đồi Việt Bắc...

Sao em lại chọn bài “Buồn Tàn Thu” để anh cùng em khiêu vũ khúc mở đầu nhỉ? Chỉ có anh là kẻ “Ai lướt đi ngoài sương gió...” và anh đâu có muốn em trở thành người mà “Nhờ gió đưa duyên...” đợi chờ... Phải chăng số mệnh luôn có những điềm báo trưóc…

Chiến tranh và định mệnh trớ trêu—anh thề sẽ ghét hai thứ ấy mãi mãi... Anh cần gần em thì cuộc chiến bắt anh phải xa em tận xứ Lào xa xôi, anh muốn nói to lên rằng anh yêu em thì anh lại lâm vào cảnh bặt âm vô tín—Trong khi em cứ ngỡ là anh chết trong chiến trận, thì anh lại bị kẻ địch trói ké, đầy ải trong khắp các nhà tù xứ Bắc.

Em có biết anh đã yêu em như thế nào khi bước vào cuộc chơi người với người giết nhau không? Anh chọn đơn vị Viễn Thám chỉ vì hai con đường Nguyễn Bỉnh Khiêm có trường Trưng Vương và đường Lê Thánh Tôn có Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn chỉ cách nhau non 1 cây số... Cuộc chơi của đơn vị anh với địch là cuộc chơi bắn giết nhau thầm lặng, dò dẫm tìm hậu cứ địch... Em ở khắp nơi anh đi qua—anh như chiếc máy ảnh, cố ghi từng biến cố một, để rồi mỗi khi nghỉ quân, anh chép vội trên giấy khi đầy trang, khi chỉ vài giòng và bao giờ cũng bắt đầu 3 chữ “Bé dấu yêu...”

Khi ở Khe Sanh, lúc ngoài Quảng Trị, có lúc mạo hiểm bước sâu vào hậu cứ của địch, anh liều lĩnh quá, chỉ vì anh cần kể em nghe “cuộc chiến nó trung thực, tàn nhẫn như thế nào, thì tình anh yêu em nó cũng chân chất, ngút ngàn chừng nấy...”

Nhưng em biết không, chiến tranh không thể ví như cuộc chơi dã ngoại được. Trong một lần hành quân tìm hậu cần địch bọn anh đã chạm súng với họ và anh đã mất một người lính dưới quyền... Anh thẫn thờ cả tuần, cuộc chơi bắn giết nhau tàn nhẫn quá. Lúc ấy anh muốn vứt bỏ áo lính, vứt bỏ súng ống để được trở về cư xá Chi Lăng lặng lẽ của em và ngồi dưới chân em, nhìn em đắm đuối...

Anh không hề nghĩ là có em trong vòng tay hoặc hôn em vì em Thiên Thần quá, em nhớ không? Em có nói em có những bài hát thật hay từ chiếc máy hát âm thanh nổi 4 chiều, em sinh ra như một công chúa, em có thế giới riêng em và ngỏ ý anh cùng ngồi nghe trên tấm thảm lông cừu dầy mịn. Sự thực, anh đã cùng em nghe nhiều bản nhạc hay nhất của nhân loại lâu lắm rồi, từ kiếp trước không chừng, em thấy anh đã thẫn thờ không muốn trả lời câu hỏi của em... Và anh ra về, thấy thèm ngồi nghe một bản nhạc tình nơi quán cà phê tù mù góc phố....

Em tặng anh một tấm hình mầu em mặc áo dài vân hồng nhạt. Em biết không anh là người giầu có nhất trong trại giam cấm cố ngoài miền Bắc, vì anh có hình em. Em biết làm sao anh giữ được nó không? Giữa tháng Hai năm 71, trong trận đụng độ tại xứ Lào - quê hương của mẹ em- anh bị thương và đơn vị anh rút khỏi xứ Lào bằng đường bộ trong đêm tối mịt mùng; chọn lựa duy nhất của anh là yêu cầu anh bạn Tình để lại cho anh khẩu súng M16 và quả lựu đạn cuối cùng.

Đến hừng sáng, chỉ còn anh đơn độc giữa tre ngàn bao quanh... và tiếng chân người lao thẳng về phía anh.... Thằng bộ đội non choẹt, chỉ cao hơn đứa trẻ 10 tuổi nổ súng nhắm vào anh và hô anh dơ tay hàng. Nó lục người anh và lấy đi hết thẩy, tấm ảnh em anh hay để nơi túi trái nó cũng đòi lấy. Anh khẩn khoản xin thằng cán binh VC cho anh giữ lại kỷ vật duy nhất này…anh dúi cho nó tất cả, cái đồng hồ đeo tay, cái ví da có ít tiền còn sót lại. Nó hỏi cộc lốc “Ảnh của gia đình mày à?” Anh ậm ừ vì khoảnh khắc này, nếu mà nó tàn nhẫn lấy đi hình em, thì ngày mai sẽ chỉ là ngày-mai-vắng-em mãi mãi…

Em biết người tù chăm lo cái gì nhất không? Cái chỗ ngủ bé xíu và vài vật trang trí nho nhỏ kiếm được… Anh có cái gì nhỉ, anh có mẩu bút chì để ghi chép học Anh văn, có hơn chục trang giấy bản -loại giấy để dùng trong việc vệ sinh- anh dùng để viết gần 8000 từ tiếng Anh mới, có cái lon “Guigoz” bằng nhôm chùi sáng choang dùng để nhìn và nhắc mình vẫn là dân “Bourgeoise” chứ không phải tù khổ sai bất hạnh; và có hình em đẹp tuyệt vời mà anh đặt trên gối để mỗi đêm ngắm em trước khi ngủ vùi vào giấc ngủ vừa đói vừa lạnh buốt xương…

Anh thay khung hình em bao nhiêu lần nhỉ? Như thói quen của người nhạc sĩ cô đơn trên hoang đảo, yêu nhạc cụ của mình, suốt năm dài chỉ biết nâng niu, chăm sóc kỷ vật duy nhất của mình, vì chỉ còn nó là cổng Hy Vọng cho ngày mai tới…Hình như anh đã thay khung hình em cả hơn hai chục bận, có khi anh nghĩ mầu áo dài vân hồng sẽ tăng thêm làn da sáng của em nếu khung hình có ánh trúc già mầu nâu, thế là anh cặm cụi dùng trúc làm khung hình em… Cho thật bóng anh dùng giẻ dầy xoa tới, xoa lui cho đến khi nó nổi vân nâu nhạt tự nhiên của trúc – bây giờ da em đã sáng lại sáng hơn, áo vân hồng cũng ửng thêm cho anh ngắm nhìn em say đắm trong một đêm tối trại giam mịt mùng nữa… Rồi nữa, em biết không, trong trà có chất téine có thể dùng như một loại chất nhuộm, năm thứ bốn hình em đã nhạt đi tí mầu, anh trong ngày lao động khổ sai xin người bạn ít nước cốt trà để nhuộm đậm khung hình em…Voilà, thế là hình em lại ửng tươi lên rồi đó...

Có khi bị đẩy lên Cao Bằng miền Thượng du, nhìn miếng đá vân hoa cương vừa khổ hình em, anh đã cặm cụi mài một khung hình bằng đá để ngắm em… Mất bao lâu thời gian nhỉ, anh không nhớ, nhưng với người tù thì đói lạnh mua rẻ mạt như thời gian...

Thiên nhiên có cái gì dễ thương nhất, anh đều muốn em nhìn anh từ đó…Em biết chiều tà miền Trung du Bắc phần đẹp như thế nào không?, em có biết ngọn bông lau trổ bông vào sớm Đông rờ tay vào mịn ra sao không? Anh có hết những thứ ấy khi ngắm và chạm em trong không gian nhỏ xíu của người tù trong cả mấy ngàn ngày biệt xứ….

Năm thứ năm, khi chuyển trại tù anh để mất hình em... Anh không hiểu trong lúc vội vàng lên xe Motolova giữa đêm tối như bưng ấy, anh đã đánh rơi nó ở đâu? Mặc dầu mầu của tấm ảnh đã nhạt nhòa đi nhiều đi rồi, nhưng anh vẫn nhìn ra ánh mắt em và anh buồn vời vợi mấy tuần liền. Có anh bạn rỉ tai anh “Thôi đừng buồn! Không chừng sẽ gập người thật ít lâu nữa thôi, vì tin đồn trở về càng lúc càng tăng” ...
Và nửa năm sau, anh đã gặp em sau gần sáu năm ly biệt......

Chiến tranh đã hết nhưng định mệnh oan nghiệt vẫn còn trơ trơ ra đấy, em thấy không? Anh thù ghét hai thứ ấy vô cùng....
Anh trở về may thay không phải là bại tưóng cụt chân, nhưng em dấu yêu của anh, anh chỉ là con số zero khổng lồ trong cái nhà tù rộng lớn tàn nhẫn hơn…

Tờ giấy “Phóng Thích” có điều kiện của Cục Quân Pháp VC ghi rõ “Lính thủy đánh bộ Ngụy Nguyễn D. được ở TP HCM trong 60 ngày và phải sắp xếp cùng gia đình về khu Kinh Tế Mới (KTM)”. Em thấy cái nham nhở và ác độc của bọn ưng khuyển, lang sói nhà nước Việt Cộng không? Gia đình anh được báo và chỉ biết anh còn sống trở về khoảng hơn hai tháng trước, nay chúng còn xô đẩy, bắt chẹt anh và gia đình phải lên vùng KTM nữa!!
Em nói đi, anh trọn lòng yêu em được sao khi cái thòng lọng vô lương đang tròng lên cổ anh… Đến với em, để em động tâm chia xẻ với anh cái vòng oan nghiệt ác ôn này à!

Thế nên trong tuần đầu trở về, có nhiều đêm trong cư xá êm đềm của em, anh đạp xe đạp vòng quanh, vòng quanh mà vẫn không dám gõ cửa gập em… Em có lấy chồng, anh cũng mừng cho em, bắt tay với chồng em có hại đến em đâu, em có ra đi ngoại quốc anh vẫn tưởng đến em cơ mà... Thế sao anh vẫn ngập ngừng ngại gặp...

Từ con đường Chi Lăng vào nhà em có mấy cục đá, mấy bụi cỏ, mấy chục vòng xe quay anh vẫn còn nhớ rõ. Cái cánh cửa sắt bên hông nhà em mở ra kêu ken két còn nhỏ hơn tiếng tim trong lồng ngực anh đánh thình thịch khi em tiếp anh trong cái đêm ngàn nhớ ấy.

Anh tri ân em lắm Bé-Dấu-Yêu của anh… Câu em nói đầu tiên lúc ấy, anh ngàn đời không quên “Mấy đêm nay, Bích mơ thấy anh trở về!” . Anh ngồi phịch xuống -mấy ngàn ngày mờ nhạt, em vẫn nhớ đến anh à? Anh thẫn thờ, em hình như bối rối… Em trông xanh xao hơn trước, chắc bận bịu nuôi con, anh nghĩ…. Em ngồi im phía mé tường nhìn anh như tội nghiệp… Giờ này chắc em vừa dọn dẹp bữa cơm tối xong, chồng con em chắc thả bộ quanh xóm, anh vẫn nghĩ ngợi… Em đứng lên hỏi anh dùng nước gì, mắt em đỏ hoe, anh mím môi nhìn xuống đất…

Cũng không gian thế này, sao anh khác xa nhiều thế nhỉ -anh 27 trắng trơn; em 23 âu sầu lạ quá! Em bước ra mang theo ly nước lạnh và ngồi chung hướng ghế với anh “Mẹ em không được khỏe ở nhà trong” "Thế còn chồng con em?". Anh định hỏi…

Có tiếng trẻ con đùa chơi phía hàng hiên trước “Con em đấy à?”, định hỏi nhưng anh ngồi im, em hỏi anh ra sao? Anh nhìn ra cửa, chuẩn bị chào chồng em… Vẫn chưa thấy ai… ngập ngừng anh cho biết anh vừa được thả về ngày 13 tháng 6 và về nhà gần tuần nay…

Đêm ấy cho đến nay vẫn như đêm qua… Anh nhìn đồng hồ treo trên tường, nhìn em ái ngại “Hơn 8 giờ rồi, chắc em đi nghỉ, anh về thôi!”, “Chỉ sợ chồng em về …” anh định nói thêm… Em mở cửa tiễn anh, vẫn nhìn sâu vào mắt anh… ”Lần tới, anh đến thăm em sớm hơn nhé!”

Em bao giờ cũng ít lời, nhưng cử chỉ chăm lo rất thân tình, anh biết rõ, và vô cùng quý em về điều này… Bạn em chắc cũng thấy đức tính ấy của em. Anh thì ngẹn ngào, không đủ can đảm hỏi thăm gia đình em nhiều hơn… Lần tới nào nữa nhỉ? Anh đã hứa với lòng anh chỉ đến thăm em một lần đêm nay và một lần nữa giã biệt em khi 60 ngày ở Saigon hết hạn….

Thế nào là yêu nhau em nhỉ? Như anh đã yêu em, phải như người nhạc công chơi đàn Cello, từng sợi dây tơ, từng centimetre vuông óng ả của gỗ, từ trên xuống tận giá chân đàn phải được săn sóc, chăm lo, bảo bọc trong tình trạng toàn mỹ…

Anh yêu em như thế đấy! Lý tưởng quá, phải không em? Em nhìn xem, anh chỉ còn ít tuần nữa ở Saigon, cung đàn định mệnh cao cung quá, anh bắt theo không nổi… anh bỏ cuộc ngồi xuống đây thôi! Tay anh nhem nhuốc mất rồi, chạm vào dây tơ vàng của em, ngàn đời anh không muốn! Em quên anh dễ mà! Ai hoài công đâu mà dây vào với tù, với hủi!... Anh vẫn cho em là Hạc Ngàn trên cao mà, em nhớ không?

Anh ra về, vừa đạp xe qua khỏi ngõ nhà em thì trời bỗng ập cơn mưa xuống, con đường Chi Lăng hướng về chợ Bà Chiểu đột nhiên tối đen vì cúp điện. Mọi thứ trước mặt anh, đen ngòm, gió ùn ùn như đang nổi cơn giông, mưa cứ hắt vào mặt anh không ngớt. Em biết không, anh chợt nếm được vị mằn mặn của nước mưa, không biết do nước mắt của anh hay mưa Saigon bây giờ đều thế cả!

Nguyễn Dự