Phan Công
Tôn
Mọi người trong chúng ta, không phân biệt nam nữ, không
phân biệt giàu nghèo, không phân biệt hoàn cảnh gia
đ́nh, không phân biệt thời gian, không gian hay bối cảnh
xă hội nơi ḿnh đă từng sống, v.v..., bất cứ ai cũng có
những điều ḿnh luôn nhắc nhớ và trân quư một đời: đó là
những kỷ niệm của tuổi ấu thơ và tuổi học tṛ! Những kỷ
niệm này, dù vui hay buồn, cũng đă trở thành những dấu
ấn bất biến ghi lại những chặng đường đầu tiên của đời
ḿnh, từ khi kư ức mỗi người bắt đầu ghi nhận được...
Tôi đang sống hồn nhiên với tuổi học tṛ, chỉ “lo ăn học” như cha mẹ tôi kỳ vọng và “nhồi nhét” cho tôi. Vào năm cuối cùng của bậc tiểu học, tôi bắt đầu có nhiều bạn, lư do thật là đơn giản: tôi mê chơi đá banh! Phải rủ rê một số bạn để cùng đi đá banh, c̣n phải “chia phe” để ít nhất phải có 2 đội mới đá với nhau được chứ! Từ chuyện mê đá banh, số bạn bè trong nhóm “chế” ra những thú vui hay tṛ chơi khác có liên quan đến việc giữ ǵn sức khỏe hay đúng hơn là để “chạy cho đă” (chúng tôi khoái dùng 3 tiếng “chạy cho đă” thay v́ dùng 2 tiếng:“đá banh”); do đó chúng tôi lại có thêm những “mục” thú vị khác như tập thể dục, bơi lội, chạy bộ, băng rừng, leo núi,... trong những ngày nghỉ, đặc biệt là trong dịp nghỉ hè.
Năm 1951, 1952 một trường Trung học Công lập đang được xây cất tại ĐàLạt, về sau trường này mang tên Phương Mai (Công Chúa, con của cựu Hoàng Đế Bảo Đại). Trường Phương Mai (nam, nữ học chung) là tiền thân của trường Quang Trung (cũng c̣n nam, nữ học chung) và cũng là tiền thân của trường Bùi Thị Xuân (chỉ toàn là nữ sinh). Một hôm “nhóm mê đá banh” của chúng tôi chạy bộ lên “Đồi Cù” mới biết được công tŕnh xây cất trường Phương Mai này, điều mà chúng tôi “mê” nhất là cái sân đá banh thật là lư tưởng đằng sau trường.
Thuở đó, bọn con nít chúng tôi “không có tư cách” và (dĩ nhiên) không được phép đá tại sân banh của Thị xă ĐàLạt (gần Hồ Xuân Hương, trên đường đi lên khu Nha Địa Dư và trường Lycée Yersin hay Grand Lycée). Chúng tôi cũng không được phép đá tại một sân banh bên hông Ty Cảnh Sát ĐàLạt (sân này đối diện với trường Nazareth, trên đường Yersin). Do đó, nhóm mê đá banh của chúng tôi thường lén vào đá tại sân đá banh của trường “Collège d’Adran” (một Trường Ḍng, khoảng gần cây số phía Nam của khu “Kho Bạc”). Cái “khổ sở” và “đáng ghét” nhất mà chúng tôi ghim bụng là việc lâu lâu bị mấy ông “frère” ra đuổi và rượt chúng tôi chạy... có cờ, đôi khi c̣n bị mất banh v́ cứ phải “bỏ của chạy lấy người”! Chúng tôi rất ghét mấy ông “frère” (thầy) này nên gọi mấy ổng là “corbeau noir” (con quạ đen) cho đỡ ấm ức!
V́ không có sân banh để “chạy cho đă” và v́ cái “thù” đối với mấy ông “corbeau noir” mà chúng tôi đang ghim bụng, cho nên khi được tin trường Phương Mai sẽ mở một kỳ thi “concours” (thi tuyển) vào lớp Đệ Thất, nhóm mê đá banh của Petit Lycée chúng tôi (khoảng chục đứa) rủ nhau thi vào trường này.
Kết quả là chỉ có 3 ngoe được đậu
(trong đó có tôi) và với kết quả này đă gây cho tôi vui
buồn lẫn lộn! Vui: v́ tôi đă đạt được ư nguyện, qua
trường mới có sân banh kế bên, tha hồ mà “chạy cho đă”!
Buồn: tôi không c̣n được chung trường với các bạn ở
Petit ngày xưa v́ tụi nó phải qua Grand Lycée từ lớp
Sixième; và dĩ nhiên, tôi không được gặp các bạn thân
trong nhóm mê đá banh mỗi ngày, trong đó có thằng Lăng,
là thằng bạn rất đặc biệt mà tôi thương và thân nhất kể
từ khi hai đứa học chung với nhau từ lớp Huitième.
***
Lăng thuộc một gia đ́nh khá nổi tiếng, khá giàu và có nếp sống “rất Tây”. Sau 2 năm học chung với nhau ở Petit Lycée, mặc dầu khi lên Trung học phải học khác trường nhưng chúng tôi vẫn thường gặp nhau và đi chơi chung với nhau v́ chúng tôi có cái lợi thế là nhà ở gần nhau. Tôi ở cuối đường Nhà Chung (làng Xuân An), phía sau khu Nhà Thờ Con Gà ĐàLạt; Lăng ở khu “Kho Bạc”, gần đồi Ṭa Đại Biểu Chính Phủ Cao Nguyên Trung Phần (nơi ba Lăng làm việc); khu này chỉ cách Hôtel Palace hơn trăm thước về hướng Bắc, cách Hôtel du Parc chừng hơn ba trăm thước về hướng Tây và cách khu Hôtel Au Sans Souci hơn hai trăm thước về hướng Đông (gần cây xăng Kim Cúc, đầu đường đi về Sài-G̣n).
Ngoài cái nhà ở khu Kho Bạc, gia đ́nh Lăng c̣n có một cái nhà ở khu gần thác Liên Khàng, về sau chính quyền đổi thành Liên Khương (như thác Liên Khương, phi trường Liên Khương, v.v...) nhưng chúng tôi vẫn quen gọi là Liên Khàng (kèm theo với rất nhiều kỷ niệm liên quan đến địa danh này).
Ba Lăng có một cái xe Traction Quinze (15) màu đen (do Pháp sản xuất), vào đầu thập niên 1950 mà có cái xe như vầy th́ coi như “oai ra phết”! Ông thường dùng xe hơi để đi về nhà dưới Liên Khàng vào những ngày nghỉ hay cuối tuần (khi nhà này đă xây cất xong), c̣n ở ĐàLạt th́ ông chỉ lái xe đưa gia đ́nh ra phố để đi ăn, đi mua sắm hoặc đi chơi ở các vùng phụ cận. Ông cũng ít khi lái xe đi làm, v́ từ nhà chỉ băng qua con đường, đi bộ khoảng trăm thước trên con đường nhựa lên đồi là đă tới Ṭa Đại Biểu Chính Phủ!
Thời c̣n đi học ở Petit Lycée, mỗi buổi sáng tôi và Lăng đi bộ từ nhà ḿnh ra địa điểm đón xe buưt học sinh ở bên hông tiệm “Poinsards et Vérets” (cái “mũi tàu” trước Hôtel du Parc). Cái độc đáo của ĐàLạt thời bấy giờ là cái xe buưt chở học sinh chạy qua lại giữa hai trường Petit và Grand Lycée. Đây là cái xe buưt duy nhất của cả thành phố ĐàLạt. Xe buưt này không nhỏ như cở xe buưt học sinh sơn màu vàng mà chúng ta vẫn thường thấy ở Mỹ bây giờ, mà xe buưt này lớn cở xe buưt chở hành khách “xuyên bang” ở Mỹ nhưng sơn với màu sắc và hoa văn rất trang nhă, rất đẹp và “rất Tây”! Xe buưt này chỉ chạy từ Grand Lycée xuống tới Petit Lycée và ngược lại, và chỉ có thế!
Ngoài việc đưa đón một số học sinh ngoại trú ở 2 địa điểm quy định, xe buưt này được xử dụng đặc biệt để chở các nữ sinh nội trú học ở Grand Lycée đi, về mỗi ngày [v́ các nữ sinh này, ban ngày th́ học ở trường Grand Lycée (Trung Học) nhưng tối phải ở nội trú trong trường Petit Lycée (Tiểu Học), cách nhau khoảng hơn 4 cây số].
Nhóm bạn trẻ mê đá banh của chúng tôi
vẫn sống vui vẻ, hồn nhiên trong cái thành phố sương mù
đầy mộng mơ này. Ngoài việc chăm chỉ học hành, chúng tôi
vẫn đam mê với những tṛ chơi có tính cách rất thể thao
và rất lành mạnh. Khi đổi qua hệ thống trường Việt, tôi
mới học thêm được nhiều ca dao, tục ngữ rất hay và rất
lạ. Một hôm, trong lúc đang thay đồ, chuẩn bị ra đá
banh, tôi nói chuyện với đám bạn về câu: “Nhất: Quỷ,
Nh́: Ma, Thứ ba: Học tṛ” mà tôi mới học được. Cả bọn
nhao nhao phản đối, nhất là Lăng. Lăng lập luận: “Học
tṛ bị ‘classée’ (xếp hạng) thứ ba sau Quỷ và Ma, có
nghĩa là Học tṛ là loại xấu lắm. Tụi ḿnh vẫn ngoan, có
làm ǵ xấu đâu. Nói như thế là oan cho tụi ḿnh quá!”
Tiếp theo, Lăng lộ vẻ tức giận và gằn giọng nói: “Nous
ne sommes pas mauvais. Pas mal!” (Chúng ta không xấu.
Cũng chẳng tệ tí nào!). Một đứa nào trong nhóm nói lớn:
“Thôi, ra ‘chạy cho đă’, để quên câu nói oan ức này đi!”
Thế là, cả toán túa ra sân để quần thảo với trái banh,
hùng hục chạy lên chạy xuống, la hét trong khoái chí và
cứ như thế các cậu “nhí” này đă quên hết... mọi sự trên
đời!
***
Gia đ́nh Lăng gốc người Thái trắng, ḍng họ Cầm, ở vùng
Sơn La, Ḥa B́nh (Bắc Việt). Thời Ông Cố, Ông Nội của
Lăng là những lănh tụ Thái (Phụ Đạo) được cai quản một
số lănh địa và trở thành giai cấp quư tộc của các vùng
đó. Ba Lăng được qua Pháp du học, sau khi thành tài, trở
về nước năm 1949; trở thành Công chức Đông Dương, đổi
vào ĐàLạt năm 1950 và làm việc cho Ṭa Đại Biểu Chính
Phủ Cao Nguyên Trung Phần. Gia đ́nh Lăng chỉ có 4 người:
ba của Lăng tên Cầm Kha Tạo, tên Pháp là Francois, ở nhà
gọi là bố Xoa; chị của Lăng tên Cầm Hoàng Na, tên Pháp
là Joséphine, ở nhà gọi là chị Phin; Lăng tên Cầm Ṭng
Nam, tên Pháp là Roland, ở nhà gọi là Lăng; ngoài ra c̣n
có một người d́, đó là d́ Tơ. Mẹ Lăng đă chết năm Lăng
mới lên 6.
Khi trở thành đôi bạn thân, Lăng đưa tôi về nhà chơi. Lần đầu tiên gặp chị Phin, tôi rất dè dặt v́ 2 lư do: chị là chị của Lăng và chị lớn hơn tôi (và Lăng) 3 tuổi. Về sau, tôi cảm thấy được dễ chịu và thoải mái hơn v́ tánh t́nh chị Phin rất cởi mở và rất dễ thương; đặc biệt là chị Phin cũng quư và thương tôi và coi tôi như thằng em thứ 2 trong gia đ́nh. Thời gian đầu đến nhà Lăng chơi, tôi rất ngạc nhiên và thích thú khi thấy mọi người trong gia đ́nh không nói với nhau bằng tiếng Thái. Họ nói tiếng Việt (khá thông thạo), và đôi khi nói xen kẽ bằng tiếng Pháp hoặc hoàn toàn bằng tiếng Pháp.
Sau đợt di cư năm 1954, có rất nhiều người Thái trắng trong đó có nhiều gia đ́nh bà con của bố Xoa vào định cư tại vùng Liên Khàng, Tùng Nghĩa và vùng cầu Đại Ninh. Đó là lư do bố Xoa quyết định xây thêm một cái nhà ở vùng Liên Khàng vào năm 1957. Bố Xoa thường nói: “Về Liên Khàng sống th́ tha hồ được đi thăm gặp bà con và tha hồ được đánh chắn”, v́ đánh chắn là cái thú giải trí của cả bố Xoa và d́ Tơ!
Việc bố Xoa cho xây cái nhà sàn ở
Liên Khàng đă gây ra những “tiếng vang” thú vị. Dân địa
phương thường gọi những nhà sàn của người Thượng là “nhà
sàn Mọi”, nhưng khi nhà sàn của bố Xoa sắp hoàn thành,
dân địa phương gọi nhà sàn bố Xoa là “nhà sàn Tây”. Cả 2
kiểu nhà sàn đều có cái nét độc đáo giống nhau: mái lợp
bằng tranh có đường cong (rất Mọi) với 2 chỏm nhọn cao
vút phía 2 hông nhà. Nhưng cái “chơi” nhất và dễ “bắt
mắt” nhất của 2 kiểu nhà sàn này là:
- “Nhà sàn Mọi”: lối đi lên bằng những bậc tam cấp làm ở
hai đầu hồi (bề ngang của nhà sàn) và bên trong th́ để
trống trơn. Ở hai phía đầu hồi (phía bên trong) là 2 cái
bếp lớn để cho nhiều gia đ́nh nấu ăn và ban đêm đến ngủ
“tập thể” chung quanh 2 cái bếp lớn này.
- “Nhà sàn Tây”: th́ chỉ làm một lối đi lên thật rộng
bằng những bậc tam cấp ở giữa (theo chiều dài của nhà
sàn), c̣n bên trong nhà sàn th́ chia thành các pḥng ốc
như: pḥng ngủ, pḥng tắm, pḥng vệ sinh, pḥng khách,
pḥng ăn, quầy rượu, nhà bếp, nhà kho, v.v.. Khu pḥng
khách, dọc các hành lang và trong mỗi pḥng ngủ đều có
trải thảm.
Cái “Tây” nhất của “nhà sàn Tây” là có điện và nước máy!
Chị Phin, sau khi lấy bằng “Bac 1” (Tú Tài 1) đă theo
học ngành y và lấy bằng “Infirmière Nationale” (Y Tá
Quốc Gia) và về thực tập với Bác sĩ Schoyier (người
Pháp, ở ĐàLạt). Đầu năm 1959 chị dọn về nhà ở Liên
Khàng, mở một “Centre de Santé” (Trạm Y Tế) cách “nhà
sàn Tây” hơn trăm thươc để khám bệnh và cấp thuốc cho
đồng bào địa phương. Chị cũng phụ trách các “ca”
“Chirurgie Primaire” (Tiểu Phẫu Thuật) nên bà con trong
vùng thường gọi chị là “Bác Sĩ Phin”!
Mấy tháng đầu của năm 1959, gia đ́nh Lăng bị xôn xao và chấn động: bác của Lăng (anh ruột của bố Xoa) cho biết thủ tục bảo lănh gia đ́nh bố Xoa sang Pháp sẽ được kết thúc trong ṿng 1, 2 năm tới. Bác của Lăng đang ở Mont-Saint-Michel, một thị trấn trong tỉnh Manche, khoảng 300 cây số phía Bắc của Paris. Bố Xoa phác họa vài kế hoạch chính của gia đ́nh: sẽ bán cái nhà ở khu Kho Bạc ĐàLạt, cái “nhà sàn Tây” sẽ cho d́ Tơ và gia đ́nh chú thím Buôn (v́ d́ Tơ không đi Pháp), qua Pháp bố Xoa sẽ đi làm thêm 5, 6 năm nữa rồi nghỉ hưu, chị Phin và Lăng sẽ tiếp tục đi học để trở thành Bác Sĩ...
Gần hè năm 1959, một thay đổi lớn sắp
đến làm thay đổi cuộc đời tôi: tôi phải nhập ngũ vào
Khóa 9 Liên Trường Vơ Khoa Thủ Đức.
Tôi và gia đ́nh bố Xoa thường hay nói chuyện, bàn tán về
những đổi thay trước mặt. Ai cũng tỏ ra lo lắng và bị
rơi vào tâm trạng nhiều buồn hơn vui!
***
V́ mẹ Lăng mất sớm nên chị Phin phải đóng cả 2 vai: vừa
làm chị, vừa làm mẹ. Tôi chưa từng thấy một người chị
nào lại thương em, săn sóc và lo lắng cho em như chị
Phin đă lo cho em ḿnh. Chị Phin đă lo đủ mọi thứ, lo từ
“cái ăn, cái mặc” (đúng chữ và nghĩa của nó) mà đi:
- Cái ăn: từ khi chị Phin về sống ở Liên Khàng, chị vẫn
thường xuyên nấu thức ăn, gởi theo xe đ̣ lên cho bố Xoa,
cho Lăng và đôi khi cho tôi nữa (với những món ăn tôi
thích nhất). Chị dặn ḍ đủ điều, thậm chí “déjeuner”
(bửa ăn trưa) th́ ăn món ǵ; “di^ner” (bửa ăn tối) th́
ăn món ǵ v.v...
- Cái mặc: tùy theo khí hậu và thời tiết, chị viết thư
gởi kèm theo (và dặn cả 2 đứa) lúc nào th́ phải bận
“chandail” (áo len), lúc nào phải bận “blouson” (áo
gió), lúc nào phải mang theo “imperméable” (áo mưa), lúc
nào phải quàng “foulard” (khăn quàng cổ), lúc nào cần
phải mang “gants” (găng tay),... Lăng và tôi thường
“chọc quê”, gọi thư của chị Phin là “ordre” (mệnh lệnh)
và hai đứa thường cười khúc khích, nói đùa với nhau:
“Chắc có ngày, chị Phin sẽ “conseiller” (cố vấn) cho tụi
ḿnh nên bận loại “sous-vêtements” (đồ lót) nào”!
Mặc dù chị Phin rất thương Lăng nhưng khi nào Lăng làm điều ǵ sái khuấy, th́ phải biết, chị bắt ngồi xuống (có khi cả tiếng đồng hồ) để nghe “tụng” “enseignement” (lời chỉ dạy). Nếu làm lỗi nghiêm trọng hơn, chị sẽ áp dụng biện pháp trừng phạt (thường là “cấm vận”) như cấm không được: đi chơi, đi bơi, đi leo núi, tụ tập bạn bè, đá banh (cái “cấm vận” đáng sợ nhất), v.v... Nếu v́ lư do nào đó mà lệnh phạt của chị bị Lăng “phe lờ” hoặc không được thi hành đứng đắn, th́ chị sẽ áp dụng biện pháp kế tiếp: Mách Bố!
B́nh thường bố Xoa rất xuề x̣a, rất
dễ chịu nhưng khi “vấn đề” được chị Phin tŕnh lên, th́
bố Xoa “trừng trị thẳng tay” và không “du di” hay “khoan
nhượng”. Một trong những trừng phạt của bố Xoa là “cúp
viện trợ” (Lăng sợ nhất cú phạt này) v́ phải bị 2 hoặc 3
tuần lễ “không có đồng xu teng dính túi”!
Bố Xoa phạt như vậy có 2 điều lợi:
1. “dằn mặt” thằng con trai.
2. vuốt ve tự ái và xác định vị trí “bề trên” của cô con
gái.
Mỗi lần bị “cúp viện trợ” như vậy, Lăng đành ca bài ca “con cá sống v́ nước” với chị Phin. Phần v́ thấy tội nghiệp cho thằng em, phần v́ thấy “tự ái” được xoa dịu; chị Phin xiêu ḷng, “gạt nước mắt” mở “hầu bao”, “x́” cho thằng em một “mớ” cho “qua cơn bĩ cực” nhưng không quên rên rỉ: “Em véo hết tiền của chị rồi”! Lăng vồ lấy tiền, nhét vội vào túi; trước khi chạy đi, Lăng “trả đũa” bằng một câu thật “nhức nhối”: “Cho đáng đời. Ai bảo chị ...mách Bố”!
Phần v́ thương em, phần v́ được rút
kinh nghiệm qua những lần “mách Bố” (nó như con dao 2
lưỡi: thằng em bị phạt “dằn mặt” nhưng chính ḿnh cũng
bị vạ lây, cũng trở thành dân ... “Ma Rốc”), nên từ khi
Lăng lên 16, 17 chị Phin đă xóa đi chữ “Mách Bố” trong
cuốn “tự điển của riêng ḿnh”!
***
Mùa hè năm 1959! Đă được biết trước là mùa hè cuối cùng
của đời học sinh, cho nên tôi đă sắp xếp, dành nhiều
thời gian xuống Liên Khàng chơi với gia đ́nh Lăng, đặc
biệt là để thưởng thức cái “nhà sàn Tây” c̣n mới cáo
cạnh!
Cái nhà ở khu Kho Bạc ĐàLạt chỉ có 3
pḥng ngủ: bố Xoa một, chị Phin và d́ Tơ một, Lăng và
tôi một (những đêm tôi ở lại làm bài hoặc học bài).
C̣n “nhà sàn Tây” th́ có tới 5 pḥng ngủ rất rộng, mỗi
người có pḥng ngủ riêng. Khi nào ở lại chơi với Lăng,
th́ tôi ở trong pḥng ngủ dành cho khách, ngay sát pḥng
của Lăng.
Ở “nhà sàn Tây”, chơi trong pḥng ngủ
của ḿnh th́ chán phèo nên Lăng và tôi thường khoái qua
pḥng ngủ của chị Phin chơi. Điều mà chúng tôi khoái
nhất là được “ăn ké” những thức ăn chị Phin để trong
pḥng ngủ như: bánh, kẹo, trái cây, những thứ nước uống
đặc biệt, v.v... Cái khoái thứ hai là được nghe những
bản nhạc “mise à jour” (cập nhật) của Pháp mà các anh
chị (con ông bác ở bên Pháp) gởi đĩa về cho chị.
Những cô gái Thái Trắng trên vùng Cao Nguyên.
Mỗi lần như vậy, sau khi “ăn ké” xong, chúng tôi nhào
lên giường, vùi đầu vào chăn và gối, nằm im ỉm để thưởng
thức nhạc. Mười lần như một, nằm nghe nhạc một hồi rồi
ngủ thiếp luôn v́ chúng tôi mới về nhà sau những tṛ
chơi như khi th́ đi tắm thác, khi th́ leo núi, khi th́
đá banh,...
Pḥng ngủ chị Phin rất rộng (bằng cỡ pḥng bố Xoa), có
bàn trang điểm, có bàn sách vở và bộ máy nghe đĩa nhạc,
có 1 bàn máy may và có cả 1 bộ bàn ghế nhỏ để “nhẩm xà”.
Bên vách trái, đối diện với giường ngủ, có treo 3 tấm ảnh của chị: 1 ảnh mặc bộ đồ “quốc phục Thái”, áo trắng với viền đen rất nổi (năm 12 tuổi), 2 ảnh mặc đầm (năm 16 và 20). Chị Phin chọn ảnh để treo lên vách, những ảnh này được chụp cách nhau mỗi 4 năm, “để xem đến năm nào th́ chị không c̣n đẹp nữa?” (chị thường nói đùa như vậy)! So sánh 3 ảnh treo trên vách th́ dễ dàng thấy được: càng lớn tuổi chị càng đẹp thêm! Và điểm đặc biệt hơn là mặc dù chị chụp rất “manger photo” (ăn ảnh) [người Việt ḿnh thường nói đùa như vậy, đúng ra phải dùng chữ “photogénique”], nhưng ở ngoài chị c̣n đẹp hơn rất nhiều! Chị có thân h́nh cân đối, nước da trắng hồng và đẹp như một cô đầm lai!
Khi tôi nêu ư kiến với nhận xét này,
một lần chị đă nói với tôi: “Để sau này chị sẽ cho em
một ‘cadeau spécial’ (món quà đặc biệt) nhé!”
Bên phải là cái giường ngủ thật lớn (có thể bằng cỡ King
Size bây giờ). Chị sắp đặt các gối nhỏ, các gối ôm, các
tấm đắp, cách xếp các cái mền thật là mỹ thuật và thật
là... “Tây”. Chị có một cái mùng rất đặc biệt, màu xanh
lạt, treo lên như h́nh khối có chóp và các cọc mùng có
h́nh lục giác rất lạ mắt. Pḥng ngủ của chị thật ngăn
nắp, sạch sẽ, trang trí rất nghệ thuật, có thể nói là
tuyệt vời! Cái mà Lăng và tôi rất thích là mùi thơm
thoang thoảng trong khắp cả pḥng. Riêng tại giường ngủ
của chị, qua drap, nệm, mền, gối có một mùi thơm rất đặc
biệt. Tôi cứ thắc mắc: “không biết đó là mùi nước hoa
hay mùi ... con gái?!”
Chị Phin rất thích và rất hănh diện
về cái giường ngủ của ḿnh và chị gọi nó là “Barque
Royale” (Thuyền Rồng) của chị!
***
Theo chương tŕnh, tôi phải vào SàiG̣n khoảng đầu tháng
10/1959, cho nên tôi đă thu xếp để xuống nhà Lăng chơi
vài ngày trước khi chia tay, đặc biệt là tham dự trận đá
banh có Coupe (giải) lần cuối cùng. Lăng nói, đây coi
như một “visite d’adieu” (cuộc viếng thăm để chia tay),
do đó chúng tôi càng quấn quít nhau hơn. Phần chị Phin,
cũng lăng xăng sắp xếp các chương tŕnh: cùng đi chơi,
cùng đi thăm viếng mấy người bà con dưới vùng cầu Đại
Ninh và chương tŕnh ăn uống của các parties… Chị Phin
trông buồn hẵn ra và nhiều khi hai chị em ngồi nói
chuyện riêng với nhau (có khi cả giờ mà chưa hết
chuyện), chị cứ rươm rướm nước mắt v́ cái “moment des
adieux” (giây phút giă từ) này!
Gần 10 năm quen biết với gia đ́nh bố Xoa, biết bao kỷ niệm buồn vui đă xảy ra và cùng nhau chia xẻ. Những t́nh cảm thân thiết, đậm đà cũng đă được tích lũy và vun đầy qua tháng năm. Chị Phin vẫn coi tôi như là một đứa em, vẫn thương tôi thật nhiều và t́nh thương đó, trong giờ phút sắp xa nhau này, như được bung lên từ vùng sâu lắng, cơ hồ như lan tỏa hơn, cơ hồ như mênh mông hơn ...
Theo chương tŕnh, ngày hôm sau tôi
phải về ĐàLạt để chuẩn bị hành trang. Hôm nay là ngày
cuối cùng tôi ở lại Liên Khàng. Sau bữa cơm trưa, bố Xoa
và d́ Tơ cùng lái xe về Đại Ninh để đánh chắn tại nhà
chú thím Buôn, dự trù sẽ ở lại đêm dưới đó, trưa mai mới
về lại “nhà sàn Tây” để tiễn tôi về ĐàLạt. Chiều hôm đó
cả 3 chị em cùng với một số bạn trong đội banh thuộc
équipe Liên Khàng-Tùng Nghĩa có tổ chức một
“pique-nique” (picnic) tại khu rừng thưa (phía thượng
nguồn của thác Liên Khàng) để tắm và tụ tập lại ăn uống
với 2 mục đích:
1. Tiễn tôi “đi lính”
2. Ăn mừng đội nhà đoạt được Coupe hai ngày trước đó.
(Équipe Liên Khàng-Tùng Nghĩa thắng Équipe vùng cầu Đại
Ninh).
Cả toán khoảng 15, 16 người cùng ăn chơi, chuyện tṛ vui
vẻ để át đi cái không khí “chia tay” ảm đạm. Chị Phin,
Lăng và tôi đă tắm ở đây nhiều lần lúc trước. Hôm nay
chị Phin bận lo thức ăn và lo đốt lửa trại nên không
tắm. Chỉ có Lăng, tôi và một số bạn khác xuống tắm mà
thôi! Suối vùng này là do nước của thác Prenn và suối
Bồng Lai đổ về, gọi là suối nhưng khoảng hơn 200 thước
phía thượng nguồn của thác Liên Khàng, 2 bờ cách nhau xa
và rộng như một con sông.
Bơi lội và đùa giỡn với đám bạn bè gần tiếng đồng hồ, tôi cảm thấy lạnh và mệt nên muốn lên bờ để nghỉ và sưởi ấm. Thay v́ bơi thẳng vào bờ gần nhất, tôi lại thả trôi theo ḍng nước, định sẽ tấp vào khu picnic cho nhanh hơn (v́ khu picnic cách chỗ chúng tôi tắm hơn trăm thước phía thượng nguồn và cách chỗ thác đổ khoảng trăm thước). Những lần trước tắm ở đây, chúng tôi lấy cái chuẩn là những gộp đá nổi trên mặt nước, cách nơi thác đổ khoảng trăm thước. Theo quy luật (bất thành văn): “không được bơi tới gần vùng gộp đá nổi này v́ nước bắt đầu xoáy, chảy xiết và rất là nguy hiểm”. Tôi quên mất là ngày hôm trước có trận mưa rất to, nước trên nguồn đổ về nhiều, nước dâng lên phủ ngập các gộp đá (làm chuẩn), nên tôi bị trôi vào vùng “báo động” (vùng cấm) mà không hay.
Khi nh́n thấy một số người trên bờ quơ tay và làm dấu hiệu để tôi bơi vào bờ ngay, tôi mới biết t́nh thế đang rất nguy hiểm. Tôi cố bơi sải vào bờ nhưng v́ đang ở trong ṿng nước xoáy quá mạnh không thể bơi tấp vào bờ được mà cứ bị nước cuốn đi thẳng về hướng thác. Một số đông bạn bè trên bờ chạy theo tôi, chắc họ la hét dữ lắm nhưng tôi không nghe ǵ cả, chỉ thấy các động tác quơ tay của họ mà thôi! Tôi bị nước cuốn phăng đi như vậy thêm ba, bốn chục thước nữa; cũng may khi qua khỏi vùng nước xoáy th́ tôi có thể bơi chênh chếch khoảng hai chục thước nữa mới có thể tấp vào hướng bờ. Mấy người trên bờ vung những cành cây thật dài (như những cây sào) về hướng tôi để may ra tôi chụp được. May mắn làm sao, tôi vớ được một cây, chân tôi đạp nước loạn xạ và tôi được kéo bung tới mép nước. Có một người vồ lấy cánh tay tôi kéo mạnh lên, người này mất thăng bằng, té ngửa ra. Tôi cũng bị mất thăng bằng, té sấp và đè lên (ngực và bụng) của người đó.
Tôi nằm yên như vậy một lúc, nghe tiếng thác đổ ầm ầm rất lớn và rất rơ (v́ quá gần) và nghe mọi người chung quanh vỗ tay vui mừng v́ tôi được thoát nạn. Khi hoàn hồn lại, tôi mới biết tôi đang nằm đè lên người... chị Phin. Mấy người xúm kéo tôi dậy, tiếp theo, tôi và vài người khác xúm kéo chị Phin lên. Chị Phin ôm vồ lấy tôi, vỗ vào lưng tôi và miệng th́ kêu lên khe khẻ: “Dieu. Merci! Dieu. Merci!” (Cám ơn Thượng Đế) và Lăng cũng đă đứng phía sau tôi, ôm lấy vai tôi và cũng nói lời tạ ơn Trời như vậy!
Sau đó mọi người lục tục kéo lại khu
picnic, tiếp tục ăn uống và nói chuyện râm rang bên cạnh
đống “lửa trại” với ngọn lửa thật cao, với tiếng nổ vui
tí tách!
Hơn tiếng đồng hồ sau, đám bạn trong đội banh đến chia
tay với tôi. Đây là lần chia tay khá đặc biệt và đáng
ghi nhớ với đám bạn bè bên ḍng thác nước...
***
Về đến “nhà sàn Tây” cũng đă xế chiều. Nhà chỉ c̣n 3 chị
em thôi, bố Xoa và d́ Tơ đă đi xuống Đại Ninh rồi. V́
mới ăn ngoài picnic nên chưa đói, do đó chị Phin cho ăn
qua loa thêm một chút ở pḥng ăn với gỏi gà và bánh
tráng mè đen. (Lăng và tôi rất “hẩu” món này v́ gỏi gà
chị Phin làm là “số dzách”, c̣n bánh tráng mè đen làm ở
Tùng Nghĩa th́ “hết sẩy”)! Sau đó kéo qua pḥng khách ăn
“dessert” (tráng miệng) với “crème caramel flambée”
(bánh Flan) (cũng do chị Phin làm) và “nhẩm xà”. [Mấy
chị em khoái dùng tiếng này hơn tiếng “boire du thé”
(uống trà)].
Ba chị em ngồi nói chuyện với nhau, nhắc lại biết bao kỷ
niệm vui buồn từ ngày quen nhau, tiếp theo là câu chuyện
xoay quanh các chủ đề: chị Phin đă “sauver” (cứu) tôi
lúc chiều ngoài thác, chuyện tôi sắp “đi lính”, chuyện
cả nhà bố Xoa sẽ “đi Tây”. Đặc biệt, đêm nay là đêm cuối
cùng được gặp nhau!
Ôi! Cảnh biệt ly! Sao mà buồn vậy!!!
Khoảng hơn 8 giờ tối, Lăng cứ than là mệt quá và đ̣i đi
ngủ sớm. Tôi cũng đă thấm mệt v́ cú thoát chết lúc chiều
nên cũng muốn đi ngủ. Thế là tiệc “nhẩm xà” đành phải
tan để... ai về buồng nấy!
Lăng vừa rời pḥng khách, tôi định
quay đi th́ chị Phin níu cánh tay tôi lại và nói nhỏ:
“Em đừng cài cửa pḥng. Tí nữa chị sang, nói em cái
này”!
Tôi đi về pḥng ḿnh, không cài cửa pḥng như chị Phin
dặn; thay bộ pyjamas xong, tôi lên giường nằm nghỉ lưng
một chút. Khoảng 15, 20 phút sau, tôi đang thiu thiu ngủ
th́ đă nghe tiếng ngáy của Lăng ở pḥng kế bên (qua cái
vách bằng gỗ). Lăng có cái “xấu tật” khi ngủ, nó ngáy
thật to và ngủ như chết. Tôi thường nói với nó: “Khi mày
ngủ, trời gầm bên tai mày cũng không biết”! (Quả thật
như vậy. Khi ngủ là nó ngủ một lèo, chẳng biết trời
trăng mây nước ǵ cả. Thậm chí đến sáng, phải thức dậy
để chuẩn bị đi học; lay nó ba lần, bốn lượt mà nó vẫn
“sật sừ”, dậy không nổi!)
Tôi đang mơ mơ màng màng như vậy th́ thấy chị Phin mở cửa và đi rón rén vào pḥng tôi. Tôi ngồi bật dậy, chị đến bên tôi, nói nhỏ: “Em theo qua pḥng chị”. Như một phản xạ, tôi đứng dậy và nhè nhẹ bước theo chị v́ lúc nào tôi và Lăng cũng làm theo “ordre” của chị cả! Vừa đi theo chị tôi vừa tự thắc mắc: “Chắc chị muốn nói chuyện thêm với ḿnh?...”
Vừa vào pḥng, chị gài then cửa lại. Tôi đang đứng lớ ngớ chưa biết ḿnh phải làm ǵ? Có thể hai chị em sẽ ngồi vào bộ bàn ghế nhỏ để “nhẩm xà” chăng? Trong đầu chưa dứt lởn vởn về câu hỏi mới đặt ra th́ chị vụt kéo tôi thẳng đến... “barque royale” của chị. Chị ấn tôi nằm xuống giường và leo lên nằm bên phải của tôi. Tôi đang chới với v́ những sự việc vừa xảy ra thật nhanh, thật đột ngột, thật bất ngờ ngoài sức tưởng tượng của ḿnh. Chính những điều này đă tác động “chớp nhoáng” (như điện xẹt) vào đầu tôi làm tôi hoang mang, luống cuống và run sợ!
Tôi và Lăng đă nhiều lần leo lên “quậy” cái “thuyền rồng” của chị. Biết bao nhiêu lần lên đây nằm nghe nhạc và ngủ vùi... Nhưng đêm nay, ngay bây giờ, tôi (không biết là được hay bị) nằm gần bên chị. V́ luống cuống và run quá, chân tay (nhất là hai tay) không biết đặt vào đâu? Tôi cứ nằm “thẳng đuột” và 2 tay đặt lên bụng ḿnh (như dấu hiệu biết “phận em út”, không dám làm ǵ “phạm thượng”). Có lẽ chị Phin “thấy được” những luống cuống, vụng về của tôi là do tôi quá quưnh quáng và quá run. Chị xích lại sát bên tôi, nằm ở thế nghiêng, đầu hơi nghếch cao hơn để nh́n tôi. Và như muốn trấn an tôi, như muốn làm tan đi những run sợ trong tôi, chị bắt đầu tỉ tê nói chuyện trong khi một bàn tay chị mân mê vuốt vào trán, mắt, mủi, má và tai tôi, v.v... Chị nói về những kỷ niệm đă có với nhau trong gần 10 năm quen biết, những t́nh cảm chị đă dành cho tôi, chị thương tôi c̣n hơn t́nh thương của một người chị thương em ḿnh. Chị thương tôi với một t́nh thương đặc biệt! Rồi bây giờ đang phải đối diện với sự chia tay... Sau cái buồn khi mẹ mất năm chị 9 tuổi, đây là cái buồn thứ hai trong đời: chị sắp xa tôi!
Qua ánh sáng của ngọn đèn ngủ, tôi thấy chị đang bận cái “soirée” (áo ngủ rộng) màu hồng; chị đă đẹp, đêm nay lại càng đẹp lộng lẫy như thiên thần, dù là thiên thần sầu muộn...
Sau khi nói chuyện một hồi để cho tôi bớt run, chị lăn qua nằm đè lên người tôi, cầm hai tay tôi vắt choàng qua lưng chị. Hai tay chị nâng đầu tôi và chị bắt đầu hôn lên môi của tôi. Từ ngày biết đi coi ciné (các phim ngoại quốc), thấy các tài tử trai gái hôn nhau, tôi thật sự không biết bên trong miệng họ phải làm cái ǵ? Tôi có cô bạn gái người Pháp (ba Pháp, mẹ Lào lai Pháp) tên Yvonne, học ở Petit Lycée dưới tôi và Lăng 3 lớp (Lăng cũng đă gặp và biết Yvonne). Quen nhau suốt cả bao nhiêu năm, mà (chỉ mới 2, 3 năm sau này thôi) tôi chỉ biết hôn (đại khái) lên má của Yvonne, và chỉ có vậy. Cái gọi là “hôn” của tôi chắc là “quê” lắm và chắc chắn chẳng “Tây” chút nào! (Tôi chỉ đưa mủi ḿnh đụng vào má Yvonne “một cái rẹc” vậy thôi!)
Đêm nay, chị Phin hôn tôi (như là một
phản ứng thoải mái và tự nhiên của chị?) hay chị biết
tôi “cả ngố” quá nên muốn dạy tôi biết hôn và đặc biệt
là biết cái “hôn môi” (thực sự) phải như thế nào? Chị
không nói, chị chỉ dùng “body language”! Tôi chỉ bắt
chước chị và “thực tập” theo chị...
Cho đến khi thấy tôi khá nhuần nhuyễn, chắc chị cũng rất
thích thú và hài ḷng khi nhận biết: tôi đang rơi vào
cảm giác đê mê và chới với trong ngấu nghiến và vồ vập
hưởng thụ những nụ hôn “mới lạ” này!
Đến lúc đó, chị cởi phăng cái áo ngủ của ḿnh và từ từ cởi nút áo ngủ cho tôi... rồi lăn qua nằm phía bên phải của tôi như lúc năy. Một lần nữa, tôi lại hồi hộp và luưnh quưnh thêm, không biết chị Phin sẽ làm cái “màn” ǵ tiếp theo? Rất nhanh, chị vồ lấy bàn tay trái của tôi và bóp nhè nhẹ trên lưng bàn tay tôi như một dấu hiệu “được cho phép”! Chị như hướng dẫn, như khuyến khích, như thúc giục, như gọi mời bàn tay tôi trườn qua vùng núi đồi cao vời vợi; đưa bàn tay tôi lần xuống thám hiểm vùng khe suối thâm u hoặc xoa rộng mượt mà nơi cánh đồng đầy “hoa thơm cỏ lạ”...
Bàn tay tôi cũng cảm nhận được nhịp tim của chị đang đập dồn dập, quyện với những âm thanh ú ớ, ngắt quăng như rên rỉ, như gọi mời và cùng lúc đó tôi cũng nghe được cả tiếng gầm của thác nước Liên Khàng đang vọng về trong đêm vắng! Chị Phin đang “tập hư” cho tôi... Và không biết điệp khúc “tập hư” này đă lập lại đến bao nhiêu lần, nhưng thời gian cơ hồ như ngừng lại...
Tôi mơ hồ như chị đang níu kéo tôi cùng rơi vào vùng hôn mê đầy kỳ thú. Tôi mơ hồ như chị đang dẫn đưa tôi đến đỉnh cao tận cùng của rạo rực. Tôi mơ hồ như đang bị thúc bách: muốn khám phá (hay nói đúng hơn) muốn thỏa măn sự ṭ ṃ với ắp đầy náo nức, trong khi cơ thể ḿnh như đang chờ đợi một tín hiệu để được nổ tung... Và đó chính là lúc, lần đầu tiên trong đời, chị Phin dạy tôi và cho phép tôi biết làm... thác đổ!
Lúc năy, tôi như quả bong bóng căng đầy hơi, bây giờ đang từ từ xẹp xuống nhưng những cảm giác thích thú tột đỉnh và tuyệt vời lần đầu tiên trong đời được hưởng thụ vẫn c̣n vây bủa cả thần trí tôi. Tôi nhớ lại, có lần chị Phin đă nói với tôi: “Để sau này chị sẽ cho em một ‘cadeau special’” và tôi tự hỏi ḷng: đây có phải là “món quà đặc biệt” mà chị muốn cho tôi đêm nay?
Dù tự hỏi như vậy nhưng tôi cảm thấy như đang ngập ngụa trong hạnh phúc! Và như được thêm dạn dĩ, tôi ôm và siết mạnh chị Phin trong ṿng tay ḿnh và th́ thầm: “Merci, Chị Phin. Je t’aime beaucoup”. (Cám ơn chị Phin. Em thương chị nhiều lắm)! Chị Phin cũng th́ thầm đáp lại: “Cám ơn em. Moi aussi. Je t’aime de tout mon coeur!” (Chị cũng thương em với tất cả t́nh thương của chị).
Nằm như vậy một lúc khá lâu và như có
phản ứng “vừa chợt tỉnh cơn mê”, tôi ngồi bung dậy, định
sẽ đi về pḥng ḿnh. Chị Phin gh́ tôi nằm xuống và nhỏ
nhẹ nói: “Em cứ nằm đây. Đợi chị một tí nhé”! Chị ngồi
dậy, lấy cái áo ngủ choàng vào người, bước tới bàn “nhẩm
xà” cầm lấy cái “thermos” (b́nh thủy) lớn, mở cửa bước
ra khỏi pḥng. Tôi đoán, chị đang đi đến pḥng tắm (bên
ngoài pḥng ngủ). Một lúc sau chị trở lại, đưa cho tôi
một ly nước ngọt để uống, sau đó chị dùng một cái khăn
mặt và một cái khăn tắm nhỏ đă được nhúng nước ấm để lau
khắp ḿnh mẩy tôi. Chị cũng cho biết là vừa đến pḥng
Lăng, “nó vẫn ngáy và đang ngủ say”...
Rồi chị dịu dàng nói tiếp: “Em yên tâm. Cứ nằm đây với
chị một chốc”!
Sau lần “thác đổ” đầu tiên, cái vụng
về và khớp sợ hầu như không c̣n đeo đẳng trong tôi. Tôi
cảm thấy thoải mái hơn, tự tin hơn, thân mật hơn và gần
gũi với chị hơn! Với “sức bật của tuổi trẻ” cộng với tâm
lư “ngựa non háu đá” và dường như tôi đang bị thôi thúc
qua náo nức và rạo rực; c̣n hơn thế nữa, với cái tánh
háo thắng của thằng con trai mới lớn: muốn làm một cái
ǵ để xóa đi cái tâm lư “tự ti mặc cảm” và “bị động” lúc
ban đầu... Những lần sau, tôi không cần chị “hâm nóng”
và “tập hư” cho tôi nữa. Tôi đă “tự vùng lên” và “biết”
nắm quyền... chủ động!
Cái “một chốc” của chị Phin đă kéo dài “suốt mấy tiếng
đồng hồ” trong cái đêm “một đời không quên” ấy. Vậy mà,
trong tận cùng sâu lắng (với thật nhiều háo hức và tham
lam của tôi cộng với sự khuyến khích và “hợp tác” của
chị), tôi vẫn ước mong: cái “một chốc” đó cứ kéo dài...
bất tận!!!
***
Khóa 9 Liên Trường Vơ Khoa Thủ Đức chính thức nhập khóa
vào ngày 7 tháng 10 năm 1959. Thời gian ở quân trường,
tôi vẫn thường xuyên nhận được thư của Lăng và của chị
Phin. Thư của chị, bây giờ, đúng nghĩa là một cái “thư”
chứ không phải là cái “ordre” như Lăng và tôi vẫn châm
chọc lúc trước. Thư nào chị cũng nhắc đi nhắc lại là chị
rất nhớ và thương tôi, và rất mong ngày hai chị em có
dịp gặp lại nhau.
Qua thư từ, được biết một số tin tức của gia đ́nh chị như sau: bố Xoa vẫn đi làm ở ĐàLạt; d́ Tơ vẫn chạy lên xuống giữa Liên Khàng và ĐàLạt để lo cho bố Xoa; Lăng “đành” phải học lớp “Terminal” (để thi Bac 2) ở Grand Lycée trong khi chờ đi Pháp; chị Phin phải bán căn nhà làm “Trạm Y Tế” và “Bác Sĩ Phin” không tiếp tục hành nghề. Trong thời gian chờ đợi đi Pháp, để khỏa lấp thời gian trống rỗng và nhất là để làm bớt đi những “pensées permanentes à toi” (những suy nghĩ thường trực về em), chị Phin tạm thời đi làm “Hôtesse d’accueil” (Tiếp Viên Hàng Không, không phi hành) cho Air Viet Nam tại phi trường Liên Khàng.
Đầu tháng 9/1960, tôi nhận được thư của Lăng và của chị Phin, báo cho biết gia đ́nh sẽ rời Việt Nam vào hạ tuần tháng 9; chị Phin c̣n viết: “Khi măn khóa về thăm nhà, em nhớ ghé d́ Tơ để lấy ‘cadeau’ của chị nhé!”
Khi nhận được tin, tôi đă khóc thật nhiều; bỏ ăn và không ngủ được trong mấy đêm liền. Thôi, như vậy là hỏng kế hoạch rồi, v́ tôi đă sắp đặt chương tŕnh: sẽ “dzọt” về thăm chị khi Khóa 9 tham dự “Thực tập Chiến thuật” tại vùng La-Ba (gần Liên Khàng) trong tháng 10 sắp tới! (Theo chương tŕnh của Khóa, chúng tôi có một ngày nghỉ để được lên thăm thành phố ĐàLạt).
***
“Tang bồng hồ thĩ” với các SVSQ Trừ Bị Thủ Đức trong
Lễ Măn Khóa.
Khóa chúng tôi làm Lễ Măn Khóa vào ngày 28 tháng 11 năm
1960. Được đi phép 2 tuần và phải tŕnh diện đơn vị
khoảng 1 tuần trước Noel năm 1960.
Cái vui về thăm gia đ́nh tại ĐàLạt sau hơn một năm xa cách vẫn không thể làm giảm đi những nỗi buồn đang u ẩn trong tôi v́ tôi cứ bị ám ảnh về việc không bao giờ có dịp gặp lại mọi người trong gia đ́nh bố Xoa.
Ngày phép đầu tiên tôi về thẳng nhà để quây quần với cha mẹ và các em. Ngày hôm sau tôi mướn taxi “bay” xuống Liên Khàng ngay. Xe vừa ngừng trước “nhà sàn Tây”, tôi như bị nghẹt thở! Phóng vội qua các bậc tam cấp để lên nhà, tôi gặp lại d́ Tơ và chú thím Buôn (đă dọn về ở chung với d́, tôi đă gặp chú thím Buôn và 2 người con dưới Đại Ninh lúc trước). D́ Tơ ôm vồ lấy tôi và khóc ngất. Tôi cũng ôm gh́ d́ Tơ trong ḷng và khóc như mưa!
Chú thím Buôn d́u tôi và d́ Tơ vào pḥng khách ngồi, họ mang nước trà ra mời tôi và d́ Tơ uống để dằn cơn xúc động. Hơn nửa giờ sau, khi cơn xúc động đă lắng xuống, d́ Tơ mới đưa tôi đi xem nhà. Và với niềm hănh diện lộ ra trên nét mặt, d́ Tơ nói: “Bà con vẫn gọi nhà này là ‘nhà sàn Tây’ đấy cháu ạ!”
Sau khi đi một ṿng xem nhà, tôi có
một nhận xét là: nhà không được đẹp và khang trang, đặc
biệt là không c̣n “Tây” như hơn một năm về trước.
Có vài thay đổi: d́ Tơ dời qua ở trong pḥng bố Xoa; hai
người con của chú thím Buôn ở trong pḥng của Lăng và
pḥng dành cho khách (lúc trước); vợ chồng chú thím Buôn
th́ ở trong pḥng của d́ Tơ (lúc trước); riêng cái pḥng
của chị Phin th́ vẫn để trống. D́ Tơ giải thích: “Để
dành cho cháu Phin về ở, khi cháu có dịp về thăm hoặc để
cho khách dùng, khi nhà có khách”.
Khi trở lại pḥng khách, d́ Tơ mới
buột miệng: “Rơ khổ! D́ quên khuấy đi mất. Cháu Phin có
gởi cho cháu cái hộp quà. Để d́ đi lấy cho cháu”.
D́ Tơ đưa cho tôi cái hộp quà và một lá thư. Mở hộp ra,
th́ đó là một cái ch́a khóa màu vàng thật xinh xắn. D́
Tơ trầm trồ khen và buột miệng: “Có phải là vàng thật
không cháu?”. Tôi mỉm cười: “Chắc là vàng mạ thôi d́ ạ”!
Tôi mở thư đọc vội mấy hàng chữ của
chị trong đó có câu: “Như chị đă nói với em lúc trước
‘Clé d’or ouvre toutes les portes’ (ch́a khóa vàng mở
được tất cả các cánh cửa), do đó chị gởi em món quà này.
Hy vọng rằng em sẽ ‘biết cách dùng’ nó và... đừng bao
giờ quên chị!”
D́ Tơ dặn chú thím Buôn làm cơm và bảo tôi ở lại dùng
cơm trưa, d́ nói: “Sáng nay, ở nhà mới mua được một cân
thịt nai tươi bên Tùng Nghĩa. Ngon lắm!”
Sau khi ăn cơm trưa xong, mặt tôi đỏ gay v́ tôi có uống một chung “rượu cần” (của người Thượng). D́ Tơ và chú thím Buôn cứ ép tôi uống tí “dziệu” và cứ luôn miệng nói: “Lúc trước đi học th́ không nói làm ǵ. Bây giờ ‘đi lính’ th́ phải biết uống ‘dziệu’, không người ta lại cười cho!” Một lúc sau, thấy tôi mệt, d́ Tơ bảo tôi: “Cháu vào pḥng chị Phin nằm nghỉ một tị cho khỏe. Chiều hẵn về!”
Không bao giờ tôi tưởng tượng ra cảnh tôi c̣n có dịp nằm trên cái “thuyền rồng” của chị Phin thêm một lần nữa! Hôm nay, nằm đây, nh́n qua vách đối diện, tôi không c̣n thấy 3 tấm ảnh của chị lúc trước (chắc chị đă mang theo qua Pháp). Cái bàn để sách và để máy nhạc không c̣n, chỉ c̣n cái bàn máy may và bộ bàn ghế “nhẫm xà” nhưng không có các thermos. Cái bàn trang điểm của chị vẫn c̣n đó nhưng không c̣n những lọ nước hoa hay những lọ, những “tubes” trang sức rất đẹp và thoang thoảng mùi thơm “rất Tây” ngày nào.
Riêng cái “thuyền rồng” của chị mà
tôi đang nằm và đang mỉm cười v́ cái “thắc mắc” (ngày
xưa) của ḿnh: “Nơi giường ngủ của chị có một mùi thơm
rất đặc biệt, đó không biết là do mùi nước hoa hay
mùi... con gái”?!!!
***
Chị Phin ơi! Em đang nằm trên cái “barque royale” của
chị và đang ngắm “cái ch́a khóa vàng”, món quà em vừa
nhận được. Em cố nghiền ngẫm câu chị viết trong lá thư
ngắn đó: “Clé d’or ouvre toutes les portes”. Nhưng có lẽ
em c̣n non nớt quá, nên không hiểu được đầy đủ và trọn
vẹn cái “nghĩa bóng” rất sâu sắc và trừu tượng của câu
nói mà chị muốn truyền đạt và muốn “dạy” cho em!
Hơn một năm trời bước chân vào “đời lính”, em vẫn như thế. Em muốn nói, em cũng chỉ là một cậu học sinh với h́nh ảnh chị ghi nhận được qua em và Lăng từ hơn mười năm nay: em vẫn ngây thơ, hồn nhiên như ngày nào. Và dưới mắt chị: em vẫn c̣n bé dại, vẫn cần nhận thêm “ordre”, vẫn cần nhận thêm hướng dẫn và d́u dắt của chị, có phải vậy không?
Qua cái đêm “một đời không quên” của
hơn 1 năm về trước giữa hai chị em ḿnh, em vẫn như vậy:
em vẫn “ngoan” với đầy học sinh tính. Em vẫn chưa biết
đến cánh cửa thứ 2, sau chị. Em đâu cần “cái ch́a khóa
vàng” này, phải không chị Phin?
Em đang nhớ về chị. Nhớ thật nhiều! Em muốn gào lên cho
át cả tiếng gầm của thác Liên Khàng đang vọng lại: “Chị
Phin ơi! Je t’aime! Je t’aime! Je ne t’oublierai
jamais!” (Em thương chị. Em sẽ không bao giờ quên được
chị!)
Em cố tưởng tượng nhưng không thể h́nh dung nổi bây giờ
chị ra sao?
Mont-Saint-Michel là một thị trấn như thế nào trong tỉnh
Manche thuộc vùng Basse-Normandie của Pháp? Chị đang
sống trong vùng trời nào xa xôi quá! Lạ lẫm quá! Và chị
đang ở... ngoài tầm tay với của em mất rồi!
Em đang nằm đây, trên “thuyền rồng” của chị. Em mơ ước,
chị hiện về bên em. Em muốn vồ lấy chị như ôm vồ lấy
biết bao kỷ niệm đang phủ chụp quanh ḿnh…
...Nhưng khi “nghe” được vị mặn qua làn nước mắt nhạt
nḥa, em chợt tỉnh để nhận biết một sự thật chát chúa:
Dù đang vùi sâu trong ngút ngàn kỷ niệm.
Nhưng.
Hai chị em ḿnh.
Trên thực tế.
Đă và đang... lạc lối chim bay!
Phan Công Tôn
* Cước chú: Mont-Saint-Michel, trên ḥn đảo Normandie
nằm trong vùng biển Manche, là một nơi thu hút rất nhiều
du khách hàng năm từ khắp nơi trên thế giới đến thăm
viếng. Trên đỉnh núi là Tu viện Saint Michel ngự trị.
Chính nơi này, vào thời kỳ Đệ Nhị Thế Chiến, lính Mỹ đă
đổ bộ lên Normandie để giải cứu cho ḥn đảo của Đồng
Minh Pháp đang bị quân Đức chiếm đóng. (Ảnh
Mont-Saint-Michel do Ngưu Lăo Dalat sưu tầm)