MX SaiGon
Lời
người viết:
Viết để tưởng nhớ đến "ông Già Hự" (cố Đại Tá NguyễnThành Yên) và
các anh hùng TQLC-VN đă hy sinh trong trận Đức Cơ.
I. Tổng Quát.
Vào đầu năm 1965, cộng sản Việt Nam (CSVN) đă hoảng sợ trước việc Mỹ
đổ quân vào miền Nam Việt Nam (NVN) và oanh tạc miền Bắc. Để đối phó
với t́nh h́nh mới, CSVN đă đẩy mạnh các hoạt động quân sự ở miền Nam
hầu phân tán các lực lượng của ta.
Mở đầu trọng điểm là trận Đồng Xoài, tỉnh Phước Long, Quân Khu 3
(QK3); Tiếp theo là chiến dịch Ba Gia, tỉnh Quảng Ngăi, QK1. Tại
QK2, th́ chúng cắt đứt các trục lộ chính ở Nam Tây Nguyên và cuối
cùng là bao vây tấn công trại Lực Lượng Đặc Biệt (LLĐB) Đức Cơ ở
tỉnh Pleiku.
II. Diễn Tiến.
A. Giai đoạn 1.
11. Trại Đức Cơ:
Trại được thiết lập trên một sườn đồi, có tiết diện h́nh tam giác.
Nằm kế cận một phi đạo dă chiến. Rừng rậm bao bọc cả ba phía. Đức Cơ
nằm cách biên giới Việt-Miên khoảng 13 cây số về hướng Tây, và cách
thành phố Pleiku 55 cây số về hướng Đông-Bắc. Từ đây, các toán tuần
tiểu có nhiệm vụ thu thập tin tức t́nh báo và ngăn chặn sự xâm nhập
của quân CSVN từ phía Cambốt; Đồng thời bảo vệ đoạn cuối của Quốc Lộ
(QL) chiến lược 19.
Lực lượng đồn trú tại Đức Cơ gồm một đơn vị LLĐB-VN, trại trưởng là
Trung Úy Trần Tự Lập, khóa 17 Vơ Bị Đà Lạt. Trưởng toán A.215 LLĐB
Mỹ là Đại Úy R.B. Johnson. Lực lượng đồn trú gồm khoảng 400 Dân Sự
Chiến Đấu (DSCĐ). Đa số là người Thượng cùng một số người Nùng. Có
các Hạ Sĩ Quan (HSQ) LLĐB-VN làm Đại Đội Trưởng (ĐĐT).
12. Các biến cố đă xảy ra:
- Ngày 31-5-1965, Tiểu Đoàn 952 việt cộng tấn chiếm quận lỵ Lệ
Thanh, cách Đức Cơ 8 cây số về hướng Đông-Bắc.
- Ngày 30-6-1965, Trung Đoàn 32 CSBV được lệnh bao vây trại Đức Cơ
với mục đích lôi cuốn và tiêu diệt viện binh trên Quốc Lộ 19. Do vị
thế bất lợi v́ nằm ngoài tầm yểm trợ pháo binh, trại đă bị hỏa lực
CSBV khống chế ngay từ đầu.
- Ngày 4-8-1965 lúc 8 giờ sáng, Chuẩn Tướng Vĩnh Lộc, Tư Lệnh QK2 đă
cho trực thăng vận Chiến Đoàn 2 Dù do Trung Tá Ngô Xuân Nghị làm
Chiến Đoàn Trưởng vào Đức Cơ để giải tỏa áp lực địch. Chiến Đoàn 2
Dù gồm Tiểu Đoàn (TĐ) 3 Dù do Thiếu Tá Trương Kế Hưng và Tiểu Đoàn 8
Dù do Thiếu Tá Đào Văn Hùng làm Tiểu Đoàn Trưởng (TĐT). Cuộc đổ quân
trực thăng vận xuống phi đạo dă chiến trước trại Đức Cơ hoàn tất lúc
16 giờ cùng ngày. T́nh h́nh yên tĩnh trong đêm.
- Ngày 5-8-1965, Chiến Đoàn 2 Dù bắt đầu mở cuộc hành quân tảo thanh
về phía Bắc của trại. Đến 15 giờ, Tiểu Đoàn 3 Dù bắt đầu chạm địch
tại phía Nam đồi Chu Kram. Sau đó, các khu trục cơ Skyraider của
Không Quân Việt Nam (KQVN) xuất hiện để oanh tạc và bắn phá các vùng
tập trung quân của địch. Các trực thăng vơ trang Mỹ cũng bay đến để
yểm trợ TĐ3 Dù. Thiếu Tá TĐT/TĐ3 Dù bị thương nặng. TĐ8 Dù cũng bị
chạm địch. Trong lúc yểm trợ tiếp cận, trực thăng vơ trang Mỹ đă bắn
lầm vào đội h́nh của Đại Đội (ĐĐ) 83 Dù, đang bố trí tại b́a rừng,
khiến Trung Úy Lâm Đôn, ĐĐT bị thương nặng cùng với một số binh sĩ
khác. Trung Úy Bùi Quyền, khóa 16 VBĐL, thuộc ĐĐ81 Dù, được tạm thời
đưa sang chỉ huy ĐĐ83 Dù.
- Ngày 6-8-1965 lúc 2 giờ sáng, quân CSBV tấn công trại Đức Cơ tại
hai hướng Tây và Tây-Nam. Pháo binh địch pháo xối xả vào trại. Trong
khi bộ binh địch tấn công vào tuyến pḥng thủ của TĐ3 Dù tại hướng
Tây-Nam bên ngoài trại. Phi cơ C-47 từ Pleiku đă bay đến để thả hỏa
châu soi sáng trận địa. Càng gần sáng, cuộc chạm súng thưa dần.
Nhưng cường độ pháo kích của địch càng gia tăng. Đạn súng cối nổ gần
như liên tục vào khu vực trại Đức Cơ, phi đạo và vào vị trí của hai
Tiểu Đoàn Dù. Dưới hỏa lực pḥng không quá mạnh, các phi cơ vận tải
phải bay thật cao để tránh đạn, nên phần lớn dù tiếp tế đă bay lạc
ra ngoài. Khiến thực phẩm và đạn dược ngày càng kham hiếm. Trại đă
thành địa ngục dưới các cơn pháo dữ dội của quân CS.
- Ngày 9-8-1965 từ 7 giờ sáng, dưới sự yểm trợ hỏa lực mănh liệt của
các oanh tạc cơ Việt và Mỹ. TĐ5 Dù do Thiếu Tá Hồ Trung Hậu làm TĐT,
được trực thăng vận đổ xuống đầu phi đạo của sân bay Đức Cơ, và tiến
chiếm các vị trí trong khu vực phía Bắc trại. Sau đó liên lạc được
với hai Tiểu Đoàn 3 và 8 Dù.
B. Giai Đoạn 2
21. Hành quân Dân Thắng 7:
Cùng ngày 9-8-65, một lực lượng đặc nhiệm gồm 2 Chiến Đoàn được
thành lập để mở cuộc hành quân Dân Thắng 7, nhằm khai thông Quốc Lộ
19 và tiếp tế cho trại LLĐB Đức Cơ. Do Chuẩn Tướng Cao Hảo Hớn, Tư
Lệnh Biệt Khu 24, vùng đất thuộc hai tỉnh Kontum và Pleiku, chỉ huy
trực tiếp.
211. Chiến đoàn Thiết Giáp do Trung Tá Nguyễn
Trọng Luật chỉ huy gồm:
- Bộ chỉ huy Trung Đoàn 3 Thiết Giáp.
- Chi đoàn 1/5 Chiến Xa (CX) do Đại Úy Trần Văn Thoàn làm Chi Đoàn
Trưởng.
- Chi đoàn 2/6 Thiết Quân Vận do Đại Úy Dư Ngọc Thanh làm Chi Đoàn
Trưởng
- Tiểu đoàn 21 Biệt Động Quân (BĐQ) do Đại Úy Nguyễn Văn Sách làm
Tiểu Đoàn Trưởng
- Một Pháo đội đại bác 105 ly
- Trung đội Công Binh Chiến Đấu
- Chi đội Thiết Giáp M-8
- Thành phần Vận tải, Tiếp vận
212. Chiến đoàn Thủy Quân Lục Chiến (TQLC) do
Trung Tá Nguyễn Thành Yên chỉ huy gồm:
- Bộ chỉ huy Chiến Đoàn A/TQLC với Thiếu Tá Cổ Tấn Tinh Châu làm
Tham Mưu Trưởng và các ban Tham Mưu Chiến Đoàn.
- Bộ chỉ huy Tiểu Đoàn 2 TQLC gồm:
- Tiểu Đoàn Trưởng: Thiếu Tá Hoàng Tích Thông
- Tiểu Đoàn Phó: Đại Úy Nguyễn Văn Hay kiêm nhiệm Đại Đội Trưởng ĐĐ2
- Đại Đội Trưởng ĐĐ1: Đại Úy Phạm Nhă
- Đại Đội Trưởng ĐĐ2: Đại Úy Nguyễn Văn Hay
- Đại Đội Trưởng ĐĐ3: Đại Úy Nguyễn Năng Bảo
- Đại Đội Trưởng ĐĐ4: Trung Úy Nguyễn Xuân Phúc
- Bộ chỉ huy Tiểu Đoàn 5 TQLC gồm:
- Tiểu Đoàn Trưởng: Thiếu Tá Dương Hạnh Phước
- Tiểu Đoàn Phó: Đại Úy Nguyễn Kim Phương
- Trưởng Ban 3: Đại Úy Nguyễn Văn Nho (không phải Thiếu Tá Nguyễn
Văn Nho, TĐ4)
- Đại Đội Trưởng ĐĐ1: Trung Úy Vơ Trí Huệ
- Đại Đội Trưởng ĐĐ2: Thiếu Úy Nguyễn Văn Phán
- Đại Đội Trưởng ĐĐ3: Trung Úy Nguyễn Đ́nh Thủy
- Đại Đội Trưởng ĐĐ4: Trung Úy Nguyễn Kim Đễ
- Pháo đội 75 ly Sơn Pháo TQLC
- Pháo đội Trưởng: Đại Úy Đoàn Trọng Cảo
213. CĐ-A/TQLC vận chuyển quân:
- Trong thời gian này, CĐ-A/TQLC đang được tăng phái hành quân cho
Biệt Khu 24, hoạt động ở Kontum. Thỉnh thoảng được về nghỉ quân ngắn
ngày ở một doanh trại hậu cứ của Trung Đoàn Bộ Binh thuộc Sư Đoàn 22
gần thành phố Kontum.
- Để chuẩn bị cho cuộc hành quân tiếp ứng và khai thông QL-19 đi vào
Đức Cơ cho cuộc hành quân Dân Thắng 7. Ngày 6 tháng 8, toàn bộ
CĐ-A/TQLC được không vận bằng vận tải cơ C-130 Mỹ từ phi trường
Kontum đổ xuống phi trường Cù Hanh ở Pleiku. Sau đó được quân xa
chuyển vận đến nơi đóng quân đêm tại một làng Thượng ở phía Bắc Bộ
Tư Lệnh QK2, để dưỡng quân và túc trực ứng chiến trực thăng vận.
- Ngày 7 tháng 8, CĐ-A/TQLC được di chuyển bằng quân xa về ngược lại
thành phố, rồi rẽ vào QL-19 nối dài, và đóng quân túc trực tại đồn
điền trà Catecka. Nơi đây có một phi trường nhỏ, dành cho loại phi
cơ quan sát L-19, sẽ được dùng làm bải đáp trực thăng vận cho cuộc
hành quân (2).
- Trại LLĐB Đức Cơ đă bị địch bao vây từ hơn một tuần qua - Bị cô
lập hoàn toàn. Phi cơ suốt ngày đêm oanh tạc sát hàng rào pḥng thủ.
Các Tiểu Đoàn của Chiến Đoàn 2 Dù cũng bị chận đánh và chia cắt.
T́nh h́nh chiến trường không sáng sủa hơn chút nào.
- Ngày 8-8, ĐĐ3/TĐ2/TQLC của Đại Úy Nguyễn Năng Bảo nhận lănh một
nhiệm vụ "mạo hiểm" là trực thăng vận đổ xuống một bải "trảng trống"
cách Đức Cơ một cây số về hướng Tây-Bắc. Mục đích thăm ḍ phản ứng
địch và bắt liên lạc với đơn vị bạn đang phân tán trong vùng hành
quân. Đến trưa, lúc ĐĐ3 đă sắp xếp đội h́nh, lên trực thăng xong và
chờ trực thăng cất cánh đúng giờ. Liền đó có Chuẩn Tướng Cao Hảo Hớn
đi xe Jeep ra tận băi bốc ở đầu phi đạo để căn dặn các chỉ thị quan
trọng lần chót và bắt tay chúc Đại Úy Bảo hoàn thành nhiệm vụ nguy
hiểm giao phó...
Tuy nhiên, v́ thời tiết vùng Cao Nguyên thay đổi đột ngột, phi hành
đoàn KQVN cho biết là sẽ có một trận cuồng phong ập đến trong vùng
Đức Cơ, nên cuộc trực thăng vận đươc hũy bỏ.
Qua ngày hôm sau, ĐĐ3/TĐ2/TQLC được đưa trả về nhập chung với
TĐ2/TQLC để kịp vượt tuyến xuất phát ở ngay "cầu cạn" gần ngă ba Lê
Thanh trong ngày N, ngày 9-8-65.
214. Thời tiết và địa thế:
- Yếu tố thời tiết và những diễn biến về các hoạt động của địch đă
khiến cho Bộ Chỉ Huy Hành Quân phải chấp nhận chiến trường do địch
chọn lựa và đương đầu với chiến thuật "công đồn, đả viện" của địch
(2)
- Để phù hợp với địa thế của QL-19, Chiến Đoàn Thiết Giáp/BĐQ mở
đường tiến trước. Chiến Đoàn TQLC đi cách sau khoảng 3 cây số, để
làm lực lượng tiếp ứng khi Ch́ến Đoàn Thiết Giáp/BĐQ bị địch phục
kích, đồng thời lục soát rộng hai bên đường trên trục tiến quân.
215. Diễn tiến của Chiến Đoàn Thiết Giáp/BĐQ,
trong ngày N (9-8-65), Chiến đoàn được tổ chức hành quân thứ tự như
sau (1):
- Chi đoàn 1/5 Chiến Xa (trừ 1 Chi đội di chuyển đoạn hậu) và một
Đại Đội BĐQ tùng thiết
- Chi đoàn Thiết quân vận gồm các Thiết vận xa M-113
- Tiểu Đoàn 21 BĐQ (trừ một Đại Đội tùng thiết cho Chi đoàn Chiến Xa
đi đầu) và một Chi đội Chiến Xa
- Công Binh, Pháo Binh, Quân Vận
- Chi Đội Thiết Giáp M-8
Trên đường vào Đức Cơ, rải rác có các xóm làng định cư, quy tụ đồng
bào miền Bắc di cư tỵ nạn cộng sản cũng như đồng bào từ các tỉnh Nam
Ngăi, B́nh Phú đến lập nghiệp. Dân chúng, kể cả một vị Linh Mục địa
phương cho biết về tin tức của các đơn vị cộng sản ẩn núp, phục kích
về phía Đức Cơ ...
Để đề pḥng chiến thuật "công đồn, đả viện" của địch, Chi Đoàn 1/5
Chiến Xa đi đầu di chuyển theo lối chân vạc. Mỗi Chi Đội luân phiên
tiến chiếm các điểm trọng yếu trên địa thế và trong tầm yểm trợ trực
tiếp của đại bác 75 ly trên các Chiến Xa để Chi Đội kế tiếp tiến dần
về phía trước.
Khoảng 14:00 giờ, Chi đội đầu tiên vừa đến ngă ba đi vào quận lỵ Lệ
Thanh th́ bị khoảng một Tiểu đoàn thuộc Trung đoàn 32 CSBV khai hỏa
phục kích.
Hai Chiến xa đi đầu bị trúng đạn chống chiến xa của địch, ĐĐ/BĐQ
tùng thiết bị tê liệt và thiệt hại nặng. Hai Chiến xa trong Phân đội
chỉ huy tác xạ đạn chống "biển người" vào hai bên quốc lộ để đề
pḥng địch xung phong. Một trong hai phi cơ F-100 bay đến yểm trợ đă
bị pḥng không địch bắn hạ. Phi công nhảy dù ra và được cứu thoát.
Chỉ trong một thời gian ngắn, cuộc phục kích bị đánh tan. Trong khi
đang lục soát thu dọn chiến trường th́ quân CSBV đă tấn công vào
đoàn xe thuộc thành phần yểm trợ và tiếp vận đi đàng sau. Chi đoàn
trưởng Chi Đoàn 1/5 Chiến xa đă bị thương trong khi điều động các
Chiến xa đến tiếp ứng. Cuộc chạm súng thưa dần v́ thời gian gần tối
(1)
216. Diễn tiến của CĐ-A/TQLC, trong ngày
9-8-65:
- Là lực lượng tiếp ứng, CĐ-A/TQLC nhận được lệnh vượt qua mặt Chiến
Đoàn Thiết Giáp/BĐQ để tiếp tục tiến quân và giải tỏa áp lực phía
trước mặt
- V́ địa thế hiểm trở, bên phải là thung lũng, bên trái là một đường
đỉnh khó di chuyển. Chỉ có một trục lộ hẹp để tiến vào Đức Cơ, nên
CĐ-A/TQLC dàn quân theo thứ tự:
Tiểu Đoàn 2/TQLC dàn quân theo đội h́nh
- ĐĐ4 phối hợp với Chi đoàn Chiến xa đi đầu
- BCH/TĐ2 và ĐĐ1 đi tiếp sau
- Cánh B gồm ĐĐ2 và ĐĐ3 đi cánh trái theo sườn đỉnh.
Xế chiều, khi TĐ2/TQLC vượt qua một đoạn đường lên dốc, th́ bị địch
tấn công vào bên hông của Tiểu Đoàn. Chi đội Chiến xa đi đầu dồn hết
tốc lực tiến lên sườn đồi, khai hỏa mọi hỏa lực trên Chiến xa phối
hợp với các Cọp-Biển theo đợt xung phong. Cuối cùng đă chiếm được vị
trí súng của địch. Địch bị thiệt hại một số, phần c̣n lại tháo chạy
về thung lũng hướng IA-D'rang....
Tiểu Đoàn 5/TQLC dàn quân theo đội h́nh
- ĐĐ2 đi đầu, nối tiếp theo TĐ2/TQLC
- ĐĐ3 đi kế tiếp
- BCH/TĐ5, BCH/CĐ-A, Pháo đội 75 ly Sơn Pháo TQLC và đơn vị Công
Binh Cơ Giới.
- ĐĐ1 đi sau cùng
- ĐĐ4 cùng Tiểu Đoàn Phó tiến quân dọc theo đường đỉnh để bảo vệ
sườn trái cho trục tiến quân của Tiểu Đoàn.
Đồng lúc cánh đi đầu của ĐĐ4/TĐ2/TQLC bị địch tấn công phục kích,
th́ CSBV cũng tấn công vào đoàn quân đi chót của TĐ5/TQLC. Từ bên bờ
đỉnh bên trái, ĐĐ4 nh́n xuống thấy việt cộng (vc) "tiền pháo hậu
xung" như trên màn ảnh xi-nê. Trung Úy Nguyễn Kim Đễ (danh xưng -
Đà-Lạt) ĐĐT/ĐĐ4 báo cáo t́nh h́nh cho TĐT/TĐ5; sau khi đề nghị và
được chấp thuận. ĐĐ4 đă dàn hàng ngang từ trên cao tràn xuống tấn
công tiêu diệt địch từ phía sau lưng ...
TĐ5/TQLC đă tịch thu được nhiều vũ khí trong đó có cả đại liên 50 ly
và đại bác SKZ 57 ly không giật. Địch bị thiệt hại nhiều, số c̣n
sống sót rút chạy vào thung lũng sâu (4)
ĐĐ2 của Thiếu Úy Nguyễn Văn Phán, nhận được lệnh Tiểu Đoàn di chuyển
sâu về b́a rừng phía trái trục lộ tiến quân đánh bọc lên để bảo vệ
Pháo Binh đang bị địch quấy phá ...
Sau đó là chiến trận mở màn với đủ loại tiếng súng thi nhau nổ. Hai
phản lực cơ F-100 bay vút trên đầu, âm thanh xé nát không khí thành
những tiếng rít kéo dài. Những trái bom trút xuống mục tiêu là ngọn
đồi phía trước. Lửa và khói cuồn cuộn dâng lên. Trên bầu trời, phi
cơ quan sát L-19 đang lượn những ṿng tṛn nhỏ. Men theo những bụi
cỏ gai và lau sậy, Thiếu Úy Quảng dẫn Trung Đội 22 xung phong lên
ngọn đồi. Ẩn núp trong đám cây cối rậm rạp trên đồi, địch sử dụng
trung liên, AK-47 ... bắn xối xả, tiếng AK nghe sắc sảo và uy hiếp
lạ lùng ... Quảng, Thượng Sĩ Kiên, Hạ Sĩ Thọ mang máy truyền tin đều
bị tử thương.
Ôi, biết bao là nỗi đau đón và phi lư của chiến tranh mà những người
lính cùa hai phía tham dự. Quảng chết đi, để lại đứa con trai đầu
ḷng trong bụng mẹ, mà đă được Quảng đặt tên trước là Hàn Giang (2).
217. Diễn tiến của CĐ-A/TQLC, trong đêm 9 rạng
ngày 10 tháng 8 năm 1965 (N + 1):
Sau khi địch đă đoạn chiến trong buổi xế chiều. Các đơn vị hành quân
được lệnh bố trí quân tại chỗ qua đêm.
Lúc 1 giờ sáng ngày 10-8-65, quân CSBV trở lại tấn công vào vị trí
đóng quân của TĐ2/TQLC có Chi Đội Thiết quân vận cùng bố trí kế cận
với ĐĐ4/TĐ2. Mục đích của địch là mở đường máu giải vây cho một đơn
vị CSBV bị kẹt lại và đang ẩn núp dưới thung lũng trong lúc chạm
súng với TQLC chiều hôm trước. Địch bắt đầu pháo kích và tấn công
vào vị trí của TĐ2/TQLC, nhưng đă bị các Trâu-Điên chận đứng dễ
dàng. Tuy nhiên chiến thuật "tiền pháo, hậu xung" cùng với việc phối
hợp tổ chức pḥng thủ không rơ ràng giữa TQLC và Thiết Giáp khiến
TQLC bị một số thiệt hại do Thiết Giáp bắn lầm (3)
Sau khi tiếng súng đă ngưng, kiểm điểm thiệt hại của TQLC là 31 tử
thương, trong đó có Thiếu Úy Nguyễn Đ́nh Khôi, Thiếu Úy Huỳnh Sinh,
Trung Sĩ I Niệm, Trung Sĩ Châu Sênh, Trung Sĩ Tuân, Hạ Sĩ Lê Chít
cùng 27 chiến hữu khác bị thương. Đa số thuộc ĐĐ4/TĐ2/TQLC, trong đó
có Thiếu Úy Lư Văn Đàm bị thương nặng được tản thương bằng trực
thăng vào sáng sớm về Quân Y Viện Pleiku. (5)
218. Tiến vào Đức Cơ
8 giờ sáng ngày 10-8-65, trực thăng đến tiếp tế và tản thương cho
các đơn vị. Phi cơ vận tải C-47 đến thả dù nhiên liệu và đạn dược
cho Thiết Giáp. Một hố lớn đă được Công Binh và Thiết Giáp đào để
chôn tập thể các cán binh cộng sản chết c̣n bỏ lại trận địa. Nhiều
vết máu sau đó đă được t́m thấy gần một ḍng suối trên đường tiến
quân vào Đức Cơ. Chứng tỏ quân cộng sản đă di chuyển nhiều thương
binh trên đường rút lui.
Chiến Đoàn A/TQLC tiến trước vào Đức Cơ, theo sau là Chiến Đoàn
Thiết Giáp và BĐQ. TĐ2/TQLC là đơn vị đầu tiên đến phi đạo Đức Cơ
lúc 11 giờ sáng. Trại đă trống vắng một số! Đa số lực lượng trú
pḥng và dân sự chiến đấu đă phân tán ra rừng chờ đơn vị bạn đến
tăng viện. CĐ-A/TQLC tổ chức lục soát và pḥng thủ chung quanh trại,
bắt đầu t́m cách liên lạc với các đơn vị bạn trong vùng hành quân.
Các lực lượng dân sự chiến đấu lần lượt trở về trại nhận bàn giao
pḥng thủ Đức Cơ từ TQLC.
Ngày 11-8-65, các đơn vị bắt đầu tổ chức các cuộc hành quân giải tỏa
áp lực địch chung quanh Đức Cơ. Chiến Đoàn 2 Dù hành quân tảo thanh
khu vực làng Thăng Đức, phía Tây trại Đức Cơ đến tận biên giới
Việt-Miên. Chiến Đoàn A/TQLC phụ trách khu vực phía Nam. Chiến Đoàn
Thiết Giáp và BĐQ hoạt động chung quanh trại và khu vực phía Bắc.
Cuộc hành quân Dân Thắng 7 chính thức chấm dứt vào ngày 15-8-65.
Chuẩn Tướng Vĩnh Lộc, TL/QK2 đáp trực thăng xuống trại Đức Cơ, khen
ngợi thành quả của các đơn vị tham dự hành quân và gắn huy chương
tượng trưng cho một số quân nhân hữu công ...
Các lực lược lượng hành quân bắt đầu rút ra theo QL-19, di chuyển bộ
ra ngă ba Lệ Thanh và được quân xa đưa về nghỉ quân ở Pleiku. Lữ
Đoàn 173 Dù Mỹ chịu trách nhiệm bảo vệ lộ tŕnh khi các đơn vị lui
binh.
Ngày 17-8-65, Chiến Đoàn 2 Dù được không vận xuống Nha Trang để
chuẩn bị tham gia cuộc hành quân khai thông QL-21 từ Nha Trang đi
Ban-Mê-Thuột.
Chiến Đoàn A/TQLC được đưa trả lại Kontum để tiếp
tục tăng phái hành quân cho Biệt Khu 24. Sau khi dự lễ mừng chiến
thắng ở sân vận động Pleiku. Các chiến sĩ hữu công từng tham dự các
cuộc hành quân thuộc QK2, được các nữ sinh Cao Nguyên choàng "ṿng
hoa chiến thắng". Mũ Xanh Huỳnh Văn An (ĐĐ4/TĐ2/TQLC) và một số TQLC
khác đều gọi đùa là "ṿng hoa kiến cắn", sự việc là các "em gái hậu
phương" hái hoa tươi trong rừng, đem về kết vội vàng và có kiến lửa
trong đó. Nên khi ṿng hoa được choàng vào, mấy chú kiến lửa được
dịp tung hoành ḅ ra cắn vào cổ, người ... khiến các MX cảm thấy
"nhột nhạt" quá!
III. Kết Quả.
- Chiến Đoàn 2 Dù có khoảng 20 quân nhân thiệt mạng tại Đức Cơ.
Trong cuộc đụng độ giữa quân Dù và cộng sản BV, kết quả ghi nhận có
158 CS bỏ xác tại trận. 100 cán binh khai chết do phi cơ oanh kích.
- Toán A-215 LLĐB Mỹ, dưới quyền chỉ huy của Đại Úy R.B Johnson đă
bị thiệt hại nặng (theo báo cáo của LLĐB Mỹ)
- Chiến Đoàn A/TQLC có 31 quân nhân tử trận và 27 bị thương.
Kết quả cuộc hành quân Dân Thắng 7 do BTL/QK2 tổng kết như sau:
- Quân CS có 566 tử trận, 26 bị bắt làm tù binh. QLVNCH tịch thu
được 12 vũ khí cộng đồng, 94 vũ khí cá nhân và phá hủy 2 đại liên 50
và 2 súng cối 81 ly.
IV. Nhận Xét.
1. Năm 1965, thi hành đường lối của đảng CSVN, các lực lượng CSBV và
Việt cộng đẩy mạnh các hoạt động khủng bố, phá hoại tại các thành
phố. Đánh chiếm các vị trí xa xôi hẻo lánh, nhằm mục đích làm giảm
nhẹ áp lực của Mỹ lên miền Bắc VN. Cho nên, chúng ta sẽ không ngạc
nhiên về những ǵ xảy ra tại QK2 mà trận Đức Cơ chỉ là một trong
những mắc xích của toàn cảnh, trong thời gian này.
2. CSBV tấn công trại LLĐB Đức Cơ với mục đích tiêu diệt viện binh.
Đức Cơ được chọn lựa v́ vị trí gần núi Chu Prong và thung lũng
IA-Drang, đồng thời tiếp cận biên giới Việt-Miên dễ dàng cho công
tác tiếp vận. Thuận lợi cho việc chuyển vận binh sĩ của CSBV.
Ngoài ra chiến thuật phục kích cũng được thực hiện một cách dễ dàng,
v́ lực lượng cứu viện Đức Cơ chỉ có một con đường duy nhất là QL-19
dùng làm trục tiến quân. Lực lượng tung vào trận đánh là Trung Đoàn
CSBV mới xâm nhập với trang bị gồm hai loại vũ khí bộ binh căn bản
cá nhân được xem là tối tân hơn vũ khí của QLVNCH. Đó là tiểu liên
AK-47 và súng chống Chiến Xa B-40 và B-41.
3. Kế hoạch hành quân của CSBV được đặt trên chiến thuật "công đồn,
đả viện". Một Tiểu Đoàn được sử dụng để tạo áp lực bằng cách bao vây
và pháo kích trại LLĐB Đức Cơ. Hai TĐ c̣n lại sẽ phục kích để tiêu
diệt lực lượng giải vây.
4. Chiến thuật "công đồn, đả viện" của CSBV đă không mang lại hiệu
quả cao trong chiến tranh VN từ lúc Mỹ đổ quân vào miền Nam VN. Lư
do, với di động tính cao, hỏa lực mạnh và việc sử dụng trực thăng
vận của QLVNCH và Đồng-Minh.
Các cuộc phục kích Sư Đoàn 1 Bộ Binh Mỹ di chuyển trên QL-13 của Sư
Đoàn 9 CS trong hai tháng 6 và 7 năm 1966 ở QK3 là một ví dụ điển
h́nh. Mặc dù đă lựa chọn vị trí cũng như đă chuẩn bị kỹ lưỡng, nhưng
quân CS phải rút lui với những tổn thất nặng nề về nhân mạng (1)
Trở lại trận Đức Cơ, các Chiến Đoàn tăng viện là đon vị Tổng Trừ Bị
thiện chiến lại có sự yểm trợ của Chiến Xa, Thiết Giáp nên chẳng mấy
chốc, cuộc phục kích của quân CSBV bị đánh tan.
5. Bộ Tham Mưu BK-24, cũng như cấp cao hơn đă "bị động", sử dụng
không hợp lư và phí phạm các đơn vị Tổng Trừ Bị trong cuộc hành quân
Đức Cơ này. Ngoài ra có sự "trục trặc" về vấn đề chỉ huy giữa Chiến
Đoàn Thiết Giáp/BĐQ, đơn vị "con cưng" chủ lực của QK2 với Chiến
Đoàn TQLC "tăng phái" cho nên lúc chạm súng với địch quân xẩy ra,
Trung Tá Yên, CĐT/CĐA/TQLC, có biệt danh là ông già "Hự" (thường
dùng ngôn từ Hự, Hự để rầy hỏi các chiến hữu Mũ Xanh (7)). Hôm nay
lại phát ngôn nhiều tiếng Hự, Hự hơn mỗi khi nói chuyện với các cấp
chỉ huy của Chiến Đoàn Thiết Giáp/BĐQ, đặc biệt là trong đêm 9-8-65
khi Chi Đoàn thiết quân vận bắn lầm vào TĐ2/TQLC tại tuyến pḥng
thủ.
6. Trong thời gian trại LLĐB Đức Cơ bị địch pháo kích liên tục, làm
phá hủy hệ thống pḥng thủ trại, kho đạn bị nổ tung, bồn chứa nước
uống bị bể chảy. Lương thực đạn dượt cạn dần. Tiếp tế thả dù bị bay
lạc ra ngoài v́ phi cơ tiếp tế thả dù phải bay cao để tránh pḥng
không địch. Tinh thần binh sĩ trong trại rất căng thẳng, khiến một
số dân sự chiến đấu, đa số là gốc người Thượng tại địa phương. Họ đă
tự động thoát ra khỏi trại để t́m nơi ẩn núp an toàn trong rừng.
Trong khi chờ đợi quân bạn đến tiếp viện giải vây. V́ lư do đó, mà
ban đầu pḥng nh́ Biệt Khu 24 nhận được tin cấp báo là đề pḥng một
số dân sự chiến đấu có thể nổi loạn... Tuy nhiên, lúc CĐ-A/TQLC vào
đến trại Đức Cơ lúc 11 giờ trua ngày 10-8-65, th́ số dân sự chiến
đấu người Thượng kể trên đă lần lượt trở về trại với vũ khí cá nhân
mang theo đầy đủ ...
7. Mặc dù Lữ Đoàn 173 Dù Mỹ bảo vệ lộ tŕnh lui binh cho các đơn vị
QLVNCH, nhưng đơn vị Mỹ này chỉ chú trọng chiếm các cao điểm trên
địa thế để bảo vệ lộ tŕnh, đề pḥng dịch áp dụng chiến thuật vận
động phục kích chiến, chứ không có chỉ thị nào rơ ràng về việc rà
ḿn trên QL-19, khiến một số quân xa và thiết quân vận của ta trên
đường rút ra ngă ba Lệ Thanh đă bị trúng ḿn chống Chiến xa của địch
gài đặt sẵn. Một số quân xa bị thiêu hủy...
8. Rút tỉa kinh nghiệm về chiến thuật "công đồn, đả viện" trận Đức
Cơ của CSBV, Bộ Tham Mưu QK2 đă thâu đạt chiến thắng vẻ vang trận
Pleime sau đó (tháng 10 năm 1965) với các yếu tố: (1)
a) Sử dụng hỏa lực Không Quân Việt-Mỹ tối đa vào các vị trí tập
trung quân của địch, dựa theo tin tức t́nh báo và không ảnh theo rỏi
chính xác hàng ngày; khiến cho Mặt Trận Sư Đoàn CSBV do Thiếu Tướng
vc Chu Huy Mân chỉ huy gồm Trung Đoàn 32, 33 và 66 đă bị thiệt hại
ngay từ đầu. Đặc biệt Tr/Đ 33 đă bị thiệt hại nặng, tan rả và bị
loại ra khỏi ṿng chiến sau đó.
b) Dành thời gian cần thiết để thành lập các chiến đoàn tiếp ứng,
trong tư thế sẵn sàng chiến đấu tăng viện. Các đơn vị trưởng hành
quân, lập kế hoạch nghiên cứu địa thế và tiến quân thận trọng, không
để đơn vị bị lọt vào vùng phục kích của địch.
9. Chiến thắng Đức Cơ đă được Mũ Xanh Tinh-Châu ghi lại trong bản
nhạc Thủy Quân Lục Chiến Hành Khúc " ...Lừng danh Cọp-Biển, chúng ta
không hề lui bước. Chiến thắng khắp nơi, chúng ta là cảm tử quân.
Đồng bào mừng vui đón chào Chiến Thắng Đức Cơ ..."
Mũ Xanh Sài-G̣n
Iowa City, Iowa
Ngày 9 tháng 8 năm 2004
Tài liệu tham khảo:
(1) Dr. P. Nguyễn, Chiến tranh VN toàn tập - Nhà xuất bản Làng Văn,
Canada 2001
(2) MX Huỳnh Văn Phú, truyện ngắn "Sóng Vỗ Cao Nguyên" - Tác giả
xuất bản, Sài-G̣n VN trước 1975
(3) MX Cao Văn Thinh, tài liệu sưu tập, qua lời kể của MX Nguyễn
Năng Bảo và MX Phạm Nhă về Đức Cơ
(4) MX Nguyễn Kim Đễ, tài liệu bổ sung về TĐ5/TQLC trận Đức Cơ
(5) MX Lư Văn Đàm, ĐĐ4/TĐ2/TQLC trong trận Đức Cơ, ĐSST-2002
(6) MX Huỳnh Văn An, tài liệu bổ sung về TĐ2/TQLC trận Đức Cơ
(7) MX Tôn Thất Soạn, "Ông già Đầu Bạc", Chiến Sữ TQLC/VN, Dr. Trần
Xuân Dũng, Australia, 1997.
Tiến tŕnh thành lập và phát triển BC TQLC
Chiến sử TQLC
Binh Chủng TQLC
Sơ lược về BC TQLC
Trung Tá Lê Quang
Trọng - Chỉ Huy Trưởng TQLCVN đầu tiên
Đại Úy Bùi Phó Chí vị
Tiểu Đoàn Trưởng TQLC đầu tiên
Trung Tá Lê Nhữ Hùng -
người đă góp công nhiều cho sự hùng mạnh của Đoàn Quân Mũ Xanh
Tiến tŕnh thành
lập Chiến Đoàn & Lữ Đoàn
Lữ Đoàn 258
Lữ Đoàn 369
Tiểu Đoàn 1 - Quái Điểu
Tiểu Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa
Tiểu Đoàn 2 - Trâu Điên
Tiểu Đoàn 3 - Sói Biển
Tiểu Đoàn 4 - Ḱnh Ngư
Tiểu Đoàn 5 - Hắc Long
Tiểu Đoàn 6 - Thần Ưng
Tiểu Đoàn 7 - Hùm Xám
Tiểu Đoàn 8 - Ó Biển
Tiểu Đoàn 9 - Mănh Hổ
Tiểu Đoàn Tổng Hành Dinh
Tiểu
Đoàn Truyền Tin
Pháo Binh TQLC
Viết cho những người pháo
thủ Mũ Xanh
Một đoạn đường trong
cuộc đời Y Sĩ TQLC
Mật khu Đỗ Xá
Chiến
dịch Sống
T́nh Thương
Hành quân
Hội Đồng Sẩm
Tiểu
Đoàn 2 -
Trận An Qúi
Tiểu Đoàn 2 - Trận
chiến Tam Quan
Tiểu Đoàn 3
- Trận Bàng Long, Cay Lậy
Tiểu Đoàn 4
- Trận B́nh Giả lúc khởi đầu
Tiểu Đoàn 4 -
B́nh Giả ơi! C̣n nhớ măi
Tiểu Đoàn 5 - Trận
Mộ Đức
Tiểu Đoàn 5
- Trận Mộ Đức & Cái chết của vị TĐT
Chiến
Đoàn A -
Trận Phụng Dư
Chiến Đoàn A
- Trận
Đức Cơ
Chiến Đoàn B và TĐ-5
Dù Truy Kích CQ ở Ba Gia
Chiến
Đoàn B - Cuộc hành quân đổ bộ Deckhouse V Sóng Thần
Tiểu Đoàn 6 - Trận
Mậu Thân
TQLC Trong
Tết Mậu Thân
Chiến Đoàn A
- Trận Mậu Thân
H́nh Ảnh T/T Nguyễn Văn Thiệu
thăm TĐ2/TQLC
Cuộc
hành quân qua Cambodia
Tiểu
Đoàn 4 - Hành quân Cambodia
Tiểu
Đoàn 7 - Những ngày đầu
Tiểu
Đoàn 8 - Trận Cam-Bốt
Lữ
Đoàn B - Vượt biên qua Kampuchia
Hành
quân Lam Sơn 719
Tiểu
Đoàn 1 PB - Lôi Hỏa sang Lào
Tiểu
Đoàn 2 - Hành quan Lam Sơn 719
Tiểu
Đoàn 3 PB - Căn cứ hỏa lực Hồng Hà
Tiểu
Đoàn 4 - Đêm Hạ Lào sao dài quá!
Tiểu
Đoàn 9 - Trận chiến Ba Ḷng
Tiểu
Đoàn 9 - Trận chiến Động Cù Mông
Khoá 22 và Lam Sơn 719 Hạ Lào
TQLC/VN và cuộc tấn công của csBV tại Vùng I
Tiểu
Đoàn 3 - Tại
Đông Hà
Tiểu
Đoàn 3 PB - Tay đôi với tụi nó...
Tiểu Đoàn 4 - Mùa
hè đỏ lửa
Tiểu
Đoàn 5 - Những ngày đầu
Tiểu Đoàn 6 -
Thần Ưng trong mùa hè đỏ lửa
Tiểu
Đoàn 6 - Xé xác tăng địch
Tiểu
Đoàn 7 - Ngày đầu cuộc chiến
Trận QT 72 của Lữ Đoàn 258 TQLC
Lữ
Đoàn 258 - Chiến thắng Quảng Trị tháng 4, 1972
Công
sản BV bị TQLC đánh bại tại Đông Hà
Hành
lang máu
Tiểu
Đoàn 9 - Trận chiến cầu Bến Đá
Tiểu
Đoàn 9 - Rừng núi Barbara
Lữ
Đoàn 369 - Trân sông Mỹ Chánh
Tái
chiếm Cổ Thành Quảng Trị ngày 19-6-1972
Tiểu
Đoàn 1 - Thử lửa đầu tiên
Tiểu
Đoàn 1 - Nhảy vào Triệu Phong
Tiểu
Đoàn 1 - Đổ bộ trong ḷng địch
Tiểu
Đoàn 1 PB - 20,000 đạn đại bác mỗi ngày
Tiểu
Đoàn 2 - Cuộc chiến Cổ Thành Quảng Trị
Tiểu Đoàn 2 -
Tiêu diệt chiến xa CSBV thuộc Tr/Đ Tăng-Thiết Giáp 202
Tiểu
Đoàn 2 - Tái chiếm Dinh Tỉnh Trưởng & Toà Hành Chánh Quảng Trị
Tiểu
Đoàn 3 & 6 - Tiến về Quảng Trị
Tiểu
Đoàn 3 - Dựng cờ
Tiểu
Đoàn 5 - Hắc Long dậy sóng
Tiểu
Đoàn 5 - Đánh trên đầu địch
Người
Pháo Thủ TQLC trong cuộc chiến 1972
Pháo
Binh TQLC và trận Quảng Trị
Cờ
bay trên Cổ Thành Quảng Trị
Tiểu
Đoàn 2 - Cửa Việt, một chiến thắng vẻ vang và ngậm ngùi
Tiểu
Đoàn 3 PB - Trước khi ngưng bắn
Tiểu
Đoàn 4 - Hành quân Cửa Việt
Lữ
Đoàn 258 - Chiến tích sau cùng
Hương
lộ 555 lẻ loi
Tiểu
Đoàn 7 và Lữ Đoàn 147
Lữ
Đoàn 147 - Di tản chiến thuật
Tiểu
Đoàn 4 - Trận đánh cuối cùng
Tiểu
Đoàn 9 - Trận đánh cuối cùng
Băi
biển Non Nước: Một kết thúc tức tưởi, oan nghiệt
Vị
TĐT cuối cùng của Tiều Đoàn 1 Quái Điểu
Y Sĩ TQLC: Những người không thích sống lâu