Thơ

Trang thơ Nguyễn Minh Châu
Thơ - Tuấn TT
Chùm thơ Đông Hương
Thơ - Huy Văn

Thơ Văn 2020
Thơ Văn 2019
Thơ Văn 2018
Thơ 2017 - 2022
Thơ Văn 2023

Huynh đệ chi binh
Quanh thau rượu
Hoàng hôn bên đồi
Nén hương mùa kiếp nạn
Tháng Tư… Trang sử…
Thằng lính già thương cảm
Thằng lính già cô độc
Thằng lính già ngủ mơ
Thằng lính già hoài niệm
Thằng lính già nhớ bạn
Phục Sinh nhiệm màu
Thương tích
Nửa đêm tỉnh giấc
Vá cờ
Xuân...và Quê tôi
Đă 50 năm
Ai nợ ai…?
Nỗi ḷng viễn xứ
Quà tặng
Quê hưong ngàn trùng
Đừng gọi tôi là ân nhân
Mùa Thu đất khách
Quê hương tôi đánh mất
Từ biệt đồng đội
Dậy đi em
Ngày chia tay
Hương xưa của tôi
Nặng trĩu niềm dau
Nổi sầu muôn thuở
Thương em…
Đếm Sao…
Hè về không Phượng đỏ
Về thăm chốn xưa
Ḍng Đời …
Ước mơ Phá Tam Giang
Ánh trăng xưa
Anh hùng tử, khí hùng bất tử
Một bài thơ không tên
45 năm đợi chờ & mơ ước
Sài G̣n yêu
Ngày đại thọ
Ḷng sơn gửi tạm giữa đất trời
Mông lung
Ḥn khô
Đêm ngủ tôi mơ
Cali mùa hạnh ngộ
Nhớ măi
Vẫn t́m em
Tháng tư hành
Gánh phù vân
Quốc hận
Nhắn lời
I am a soldier born to die
Tháng 2! Xuân vẫn ngát hương đời
Nhớ xuân xưa
Xin em
Cũng đành thôi
Đêm xuân nhớ mẹ
Mừng sinh nhật
Phút cuối
Đoản khúc Đà Lạt
Chờ
Hương ḷng
Nỗi ḷng biết ngỏ cùng ai ?
Cho anh nói lời xin lỗi với thằng em
Hồn thức giấc
Khóc cho người nằm xuống
Vọng cố hương… nỗi nhớ
Nỗi niềm riêng
Hương xưa của tôi
Mùa Trạng Nguyên

 

 

 

 

 

 


Tù Cải Tạo…Những Nỗi Buồn Khó Phai

Có nhiều quyển sách nói người tù cải tạo ở miền Bắc nhưng rất ít ai nói về thân phận người tù miền Nam. Tôi chỉ là một trong hàng chục ngàn tù cải tạo trong Nam nên xin mạn phép ghi lại những ǵ ḿnh đă sống trong suốt 6 năm dài.
***
Năm 1972 đang là sinh viên năm thứ 2 đại học Khoa Học th́ bị động viên vào lính, t́nh nguyện về Tiểu Đoàn 5 TQLC, Đại Đội 4. Tôi bị thương năm 1973 và thuyên chuyển về TTHL/TQLC cho đến ngày tan hàng găy gánh. Cựu trung đội trưởngn TQLC, cựu huấn luyện và cấp bậc thiếu úy, tôi đi tù vào tháng 6 năm 1975.

Sinh trưởng và lớn lên tại Biên Ḥa, tôi và các bạn bè khác trong tỉnh được đưa đến trại 8 để cải tạo. Phú Lợi, B́nh Dương có 3 trại, đó là trại 8, 9, 10 thuộc liên trại 3. Trại 8 bao gồm những anh em sống tại Biên Ḥa, những ai sống bên kia sông Đồng Nai th́ vào trại 9 và trại 10 là những anh em cư ngụ tại tỉnh B́nh Dương.

Trong phạm vi bài này, tôi bỏ qua tất cả những bài học tẩy nảo, bỏ luôn những lời tuyên truyền láo khoét của các chính trị viên mà chỉ nói lên nỗi vui buồn của ḿnh trong suốt 6 năm tù.

Phú Lợi, nơi tôi cải tạo là khu gia binh cũ của một đơn vị thuộc Sư Đoàn 5 BB, khu nhà tiền chế chỉ c̣n những cây cột gỗ thông ọp ẹp, toàn bộ bên trong hoàn toàn trống trải.

Phân chia tổ, nhóm xong xuôi chúng tôi bắt đầu cuộc đời mới:

Đời tù tội...

Phú Lợi là vùng đất cao cho nên không thể đào giếng được, chúng tôi gần 500 con người trông chờ vào xe bồn hàng ngày mang nước đến. Dĩ nhiên ưu tiên cho bọn cán bộ khung, bọn vệ binh, sau đó là nhà bếp và cuối cùng là tù.

Những ngày đầu là một hoạt cảnh mà thượng đế cũng phải lắc đầu: Thùng to, nhỏ đủ h́nh dáng từ tṛn vuông méo được g̣ từ tôn cho đến cái lon gô bé xíu được xếp thành hàng dài cả cây số. V́ sự khan hiếm nước mà có màn gấu ó, căi cọ thiếu điều đánh lộn nhưng rồi cũng được dàn xếp êm xuôi của bạn bè.

Sống chung chạ thiếu nước để xài, vệ sinh cá nhân bị hạn chế cho nên ghẻ bắt đầu hoành hành. Thoạt đầu là những mụn nước ở kẽ tay, chân, sau đó ngứa, ngứa kinh khủng. Cứ nh́n anh chàng đang găi ghẻ mà thấy buồn cười: Mặt đần ra như phê thuốc lào, nước miếng ứa ra bên mép, tay đưa lên xuống như chơi đàn guita và sau đó mặt nhăn lại như khỉ ăn ớt, miệng suưt xoa v́ đau đớn. Sau kẽ tay, chân, là toàn thân và cái hung hiểm nhất là bọn ghẻ tấn công vào chỗ kín. Không có ǵ thô tục cho bằng là thọc tay vào quần mà găi, găi mê thôi, thậm chí có anh kéo quần nḥm xuống... Trời ạ! anh ta đang xác định cái của quí c̣n tốt hay banh xà rông rồi, chàng ta chửi thề:

- Mẹ kiếp! Thà chúng mày bắn tao một phát c̣n sướng hơn là làm cái của nợ của tao đang biến thành miếng thịt ôi!

Sau vụ ghẻ là một chuyện tức cười khác, khó tin mà có thật. Số là trong tổ 7 có Nguyễn Văn Vinh, chúng tôi gọi là Vinh thiền bởi v́ anh tập Yoga cho nên có những tư thế lạ mắt và thật nhuyễn. Chính cái tư thế này mà lắm anh ṭ ṃ, hiếu kỳ lần ṃ tới và chuyện xảy ra, Vinh giảng:

- Tại sao cứ phải lệ thuộc vào cái ăn, cái uống như thế? Chung quanh có hàng khối thực phẩm đang chờ sẳn, chúng ta nên tận dụng chúng để nuôi sống bản thân...

Thế là bao cái mỏ nhao nhao chất vấn. Anh Vinh tuyên bố rất hách:

- Khí trời... Chúng ta hăy tận dụng cái ưu đăi thiên nhiên này.

Thế là cái lớp học Yoga với khí trời làm thực phẩm được một số anh em hoan hô quá trời. Tôi không biết nó đi đến đâu nhưng sau đó với khuôn mặt xanh lè, đi đứng khật khừ như thằng người gỗ th́ lớp học này không trụ được.

Năm đầu tiên là năm khởi đầu nhưng lại là quyết định cho đời tù tội lâu hay mau. Bài thu hoạch, bản tự khai là yếu tố cho các quản giáo quyết định. Những ai thành khẩn khai thật, khai hết với cách mạng là tốt, là tự giác và kết quả là 1 đoàn xe Molotova bít bùng đến xúc tất cả mang đi nơi khác.

Cái khôi hài là những ai có thân nhân với cách mạng th́ viết dài, viết 3 đời ông cố tổ có công và che che giấu giấu trông thật bẩn và ngay trong vài tháng đầu có 2 người ra về. Đó là Mai Huỳnh Lâm, con của Mai Văn Bộ, thứ trưởng ngoại giao phụ trách Đông Âu, anh Lâm học cùng thời với tôi và phục vụ Sư Đoàn 3KQ, người thứ hai là 1 thiếu tá phục vụ Bộ TTM, Khoá 17 Vơ Bị, kế tiếp là 2 bác sĩ tên Hoàng và Dân. Riêng tôi th́ cứ là trung đội trưởng bộ binh mà khai, nếu bị vặn hỏi th́ trả lời là bị thương.

Hồi trong quân trường Thủ Đức với 4 tuần huấn nhục, các huynh trưởng Khoá 4/71 đă từng la làng với đàn em: Tự giác là tự sát. Nhớ lời vàng ngọc ấy, tôi cứ thế mà khai trong thu hoạch, chắc ăn hơn tôi viết lại làm nháp cho những lần tới... Tôi không hiểu tại sao có nhiều bạn bè ngây thơ đến nổi là khai ḿnh không có tội với cách mạng. Thí dụ như Châu Tự Do:

- Tôi là sĩ quan làm văn bằng ở Bộ TTM, không cầm súng và chả bắn đến 1 viên đạn cho nên không có tội với ai cả.

Hoặc bác sĩ Dương Văn Hoàng phát biểu:

- Là bác sĩ ở bệnh viện, tôi cứu người, trị bệnh nên không có tội với cách mạng.

Thế là tên quản giáo Lập mắng té tát vào mặt:

- Anh này làm văn bằng tức là động viên cho Ngụy lên tinh thần chống phá chúng tôi, tội này là chiến tranh tâm lư nặng gấp trăm lần so với các anh cầm súng. C̣n anh kia bảo ḿnh là bác sĩ, là không có nợ máu với nhân dân. Tội chữa trị cho quân Ngụy mau lành bệnh và tiếp tục cầm súng chống lại cách mạng là to lắm đấy!

Thế là cả 2 xám xanh mặt mũi v́ sợ.

Cũng có lắm trường hợp đoạn trường khôi hài không kém, đó là Trần Văn Hồng, Hồng ra đi trong chiếc xe băo táp cùng với thành phần thứ dữ như: Phùng Văn Thốc, đại đội trưởng 62 Dù, Thọ già, Lôi Hổ, Bùi Văn Lực, Sở Liên Lạc v.v.. Hồng bị liệt vào thành phần ác ôn bởi v́ quá thật thà. Anh khai là thiếu úy An Ninh Thiết Lộ, hai chữ An Ninh nghe phát ớn thế mà khai trong bản thu hoạch mới chết người. Tại sao không khai bảo vệ xe lửa hoặc ǵ ǵ đó mà cứ là An Ninh.

Người thứ hai là Nguyễn Văn Hiệp, hạ sĩ thiết giáp, anh học tập chung với những sĩ quan cấp úy. Không một ai biết về sự oái oăm này, măi 6 tháng sau trong bài thu hoạch cuối cùng anh mới khai ra lư lịch của ḿnh. Chúng tôi sững sờ v́ sự việc động trời này. Hiệp mếu máo phân trần:

- Trước kia, em mang lon thiếu úy để cua bà xă, ngày giải phóng mấy con mẹ nằm vùng hăm he quá nên em sợ, hơn nữa bà xă khuyên đi học cải tạo, học mươi ngày rồi về và qua 6 tháng không thấy ǵ nên đành khai thật với cán bộ.

Nhưng với cộng sản th́ với quan niệm thà giết lầm hơn bỏ sót, họ nghi ngờ anh ta là CIA nên không tin những ǵ anh Hiệp nói, mà cứ cho nằm ấp trước đă.

Bên cạnh những người được xét tha th́ bạn bè tôi cũng tự ḿnh xét tha mà chẳng thèm nhờ đến chính sách khoan hồng của bọn cộng sản. Đó là Lê hữu Phúc, con rể của Đại Tá Công, Quân Đoàn III, anh vượt trại vào nửa khuya cùng với Nguyễn Bá Trác. Cả 2 tự t́m con đường riêng cho ḿnh, v́ họ biết sự man trá của Cộng Sản. 15 năm sau, cháu Lê Hữu Hạnh Phúc Khánh Như, con của anh Lê Hữu Phúc đă nói:

- Ba con mất tích từ năm 1975 và đến giờ má con cũng không biết ông ở đâu? Sống hay chết?

Đó là 1 trong nhiều trường hợp tự xét tha cho ḿnh mà chẳng cần nhờ đến ḷng khoan dung giả trá của bọn cách mạng, tôi sẽ kể phần kế tiếp...

Thành Ông Năm, Hốc Môn năm 1976-1977:

Liên trại 3 giải tán, chúng tôi được đưa về Thành Ông Năm, Hốc Môn, đây là Bộ Chỉ Huy của Liên Đoàn 5 Công Binh Kiến Tạo trước năm 1975.

T2 là nơi thứ nh́ trong 6 trại học tập mà tôi đă qua. Theo tổ chức của trại, mỗi T tương đương 1 tiểu đoàn, ngoài cùng là T3, T2, T5, đối diện T5 là T4 và trong cùng là T6. T2 là T hắc ám nhất trong 6T và tôi sống chỉ duy nhất 1 năm trời ở đây nhưng cũng có nhiều kỷ niệm về nó.

Kỷ niệm thứ nhất là gặp nhà điêu khắc lừng danh Nguyễn Thanh Thu, anh đến T2 sau vụ nổ kinh hoàng ở trại Long Giao. Dáng người thấp, đậm người, anh Thu có vẻ là một lực sĩ hơn là nhà điêu khắc và cái cảm nhận đầu tiên về con người lừng danh này thật khó tả. Cái áo ngắn tay được may vụng về bằng vải bao cát, mái tóc quăn tài tử nom anh khôi hài và tàn tạ. Trong ư nghĩ của tôi th́ anh Thu phải là ngoại hạng v́ bức tượng Thương Tiếc đă làm bọn lính chúng tôi choáng ngộp về tài năng ấy. Tôi lần ṃ làm quen khởi đầu hỏi về hội họa, điêu khắc và anh sốt sắng trả lời rành mạch, thế là chúng tôi thân nhau và tôi được anh Thu cho xem quyển phác thảo của ḿnh. Trời ạ! Toàn là h́nh mấy cô gái không hà. Đa số là hở ngực với suối tóc hờ hững ngang vai, nét vẽ thật tài t́nh và màu phấn tiên đậm lợt làm cho thằng tôi muốn chết v́ nhớ thèm. Thanh của nghệ thuật và tục của ḷng người xem. Với anh Thu th́ hội họa là sự đam mê, là nghệ thuật, là thanh cao nhưng với lũ phàm phu tục tử như quản giáo Hai Thơ là hủ hóa là bậy bạ. Và một khi ăng ten báo lên th́ nạn nhân là nhà điêu khắc tài ba này. Chúng xé tan xé nát bản phác thảo chà đạp lên trên đó với sự gớm ghiếc. Anh đi giữa 2 tên vệ binh, đầu anh cúi xuống với vẻ cam chịu, tôi muốn rớt nước mắt v́ h́nh ảnh đó. Bức tượng Thương Tiếc đă đưa anh đến đỉnh vinh quang nghệ thuật thế mà bây giờ là một tội đồ v́ vẽ h́nh bậy bạ... Anh Thu v́ quá tin vào đồng đội của ḿnh, ngây thơ trước tên ăng ten mà mang phô bày những h́nh ảnh đó, nếu anh khôn khéo và giữ ḿnh th́ chắc không có chuyện.

Câu chuyện chưa dừng lại đây, tên đồ tể Hai Thơ đày đọa anh bằng cách tống vào Conex. Một cái thùng sắt được đặt trên con lộ nhựa đá, bít bùng và ngộp thở, đă vậy với cái nắng của buổi trưa hè gay gắt th́ cảm giác của người bị nhốt trong đó khủng khiếp như thế nào.

Sau này vào khoảng 1979 anh Thu lại vào Conex lần thứ hai, lần này nặng hơn v́ lén gởi quyển hồi kư qua người bạn được xét tha, trong quyển hồi kư anh đă nói về sự tàn bạo của cộng sản với người tù...

Chính thời điểm này tôi bắt đầu tin vào sự huyền hoặc của môn tử vi và anh Nử là người hướng dẩn và giúp tôi t́m hiểu về nó. Học đặc tính sao, an sao trong ḷng bàn tay, luận đoán một lá số, anh Thâu th́ dạy xem chỉ tay và bác Hoàng về tướng mệnh. Đang học ngon lành th́ bị chuyển trại, trước ngày đi một hôm anh Nử bấm tay và trịnh trọng nói:

- Chú mày đi về hướng Tây, cực khổ và tăm tối nhưng không ở đó lâu. Ráng mà giữ ḿnh.

Cà Tum, Tây Ninh, T4 năm 1977-1978:

Tôi bị đi về hướng Tây như anh Nử tiên đoán, đó là trại Cà Tum không xa biên giới Kampuchia, khoảng 3 cây số đường chim bay, h́nh như có tất cả là 6 trại từ T1 cho đến T6. Chúng tôi về T4, lại một T hắc ám, duy nhất có 3 anh em về khối 2. Đó là Huỳnh Kế Hiếu KQ, Nguyễn Ngọc Lâm ND và tôi TQLC. Tên tổ trưởng Nhơn, trung úy Hải Quân đón chúng tôi ngay cửa với thái độ trịch thượng và kẻ cả. Cái nh́n đầu tiên về tên này làm tôi không vui trong bụng: Mắt trắng môi thâm x́ mà bác Hoàng vẫn thường nói là hạng giảo hoạt và bất lương. Và điều này đă chứng thực, ngay trong buổi họp tổ đầu tiên, tên Nhơn đă đập bàn quát tháo với Hiếu.

- Đây là buổi họp tổ chớ không phải là cái chợ. Anh câm miệng.

Tôi không ngờ một đơn vị nổi tiếng hào hoa phong nhă như Hải Quân lại sản xuất ra 1 tên đầu đường xó chợ như vậy! Huỳnh Kế Hiếu tím mặt và tôi cũng thế, nếu có dịp chúng tôi sẽ dạy cho tên mất dạy này 1 bài học. Có thể nói những anh em này đă bị đưa lên đây ngay từ năm 1975 với sự đày đọa cùng với cuộc sống thiếu thốn và mù tịt về thông tin cho nên con đường duy nhất là phấn đấu và phấn đấu để thành người tốt, nhất là các cấp trưởng. Họ tận tụy phục vụ cho bọn cán bộ quản giáo như con chó trung thành mà quên đi ḿnh đă từng là sĩ quan trong QLVNCH. Tên khối trưởng Thượng khi được xét tha và về T5 nằm chờ làm thủ tục giấy tờ th́ các anh em nơi đây đă ra tay:

- Đ... Mẹ nghe nói mày là Hùm Xám ở Cà Tum? Sĩ quan hèn như mày th́ phải đánh một trận cho nhớ đời.

Một cái mền trùm kín mặt mũi tên Thượng và trận đ̣n hội chợ tới tấp giáng xuống không thương tiếc. Đó là cái giá phải trả cho việc làm của những con chó săn của CS.

Về khối 4, T4 tôi và 2 anh bạn Hiếu, Lâm đi lao động như bao người khác, làm theo chỉ tiêu giao khoán và sẽ có tổ nghiệm thu tại trại. Nhiệm vụ của tôi là vào rừng chặt le, mỗi cây dài đúng 1 thước, le phải già và đường kính tṛm trèm trên 20 mm. Chỉ tiêu là 20 cây, ngày đầu tiên đi cùng với người cũ để được hướng dẫn. Vào rừng le mới thấy cái nguy hiểm và gian khổ của nó, dày đặc và mọc san sát không thấy ánh mặt trời, với chỉ tiêu nặng như thế phải t́m kiếm quan sát tứ phía, mỗi chỗ 1 cây sau đó gom lại thành bó. Ḅ dưới những thân le oằn sát đất, lê lết trên mặt đất, hoặc len vào bụi để chặt cây vừa ư. Đôi lúc hạ xong 1 cây th́ lại vướng dây leo, hoặc sau khi thu gom th́ lạc mất lối ra cứ loanh quanh trong rừng le tối om. Khi vào phải định hướng mặt trời, và lâu lâu hú to để báo hiệu cho bạn bè biết rằng ḿnh đang trong rừng le. Vác 1 bó le 20 cây trên vai với đoạn đường gần 3 cây số th́ người tù đổ không biết bao nhiêu mồ hôi, nhục nhằn....

Sống 3 tháng th́ chứng kiến cái chết đầu tiên của bạn tù, một cái chết lăng nhách và kỳ cục:

Anh Thành, trung úy Hải Quân cùng 2 người bạn leo lên nhà bếp để lợp mái, không cao lắm, chừng độ 3 thước, nhưng mối lạt của đ̣n ngang tuột ra, cả 3 rơi xuống đất, Thành chết tại chỗ, c̣n 2 người kia chỉ xây xát tay chân xoàng. Nguyên nhân cái chết là găy cổ. Là đai đen nhu đạo, Thành uốn lưng theo phản ứng tự nhiên của con nhà vơ khi rơi xuống, nhưng định mệnh bắt anh nằm xuống măi măi ở vùng đất Cà Tum này. Vài hôm sau anh Nguyên, bạn thân của Thành đưa cho tôi quyển vở học tṛ và bùi ngùi nói:

- Trước khi chết vài ngày, bạn gái của Thành có lên thăm nuôi, từ giă lần cuối cùng để rồi chia tay vĩnh viễn, cô ta không thể chờ đợi được mối t́nh vô vọng.
Thành sơ ư hay v́ mối t́nh dang dở mà tự hủy hoại đời ḿnh? Tôi không biết nhưng chắc chắn là anh chết năm 27 tuổi, chết đúng vào đầu đại hạn 10 năm 25-35.

Tại sao tôi biết và khẵng định như vậy?

Quyển vở học tṛ mà Nguyên trao lại có lá số của Thành cùng với lời luận đoán trọn đời. Năm 27 bỏ trống hoàn toàn. Té ra Thành cũng nghiên cứu tử vi như tôi và người nào đó đă âm thầm truyền lại môn huyền bí này cho anh. Từ cách an sao, Luận cách và câu phú nhưng hoàn toàn theo trường phái Đông A di sự. Người sư phụ biết trước những ǵ sẽ xăy ra cho đệ tử của ḿnh nhưng không thể làm khác. Quyển vở theo tôi suốt mấy năm trời và cuối cùng bị tịch thu ở Z30D, Hàm Tân...

Sau cái chết của Thành tôi lại chứng kiến cái chết của Huỳnh Hồng Quang, cấp bậc đại úy. Quang trốn trại và bị bắt bởi bộ đội biên pḥng ngay tại biên giới Kampuchia, anh bị áp giải trở lại trại. Bọn vệ binh, quản giáo hành hạ tra tấn liên tục, hàng đêm tiếng rú đau đớn của Quang bởi bị đánh đập vang lên lồng lộng.
Và anh chết trong nổi khủng khiếp của đọa đày. Bọn cầm thú nhốt anh Quang dưới hầm tối nhưng cái ghê rợn nhất là cùm tréo, bạn h́nh dung ra lối cùm này bao giờ chưa?

Hai tay xỏ vào tấm ván khoét sẵn, hai chân cũng vậy nhưng ở tư thế ngược lại, nghĩa là xương sống bị vặn đi một góc độ nào đó, anh chết v́ đau đớn, kiệt lực và bởi lũ kiến đen.

Phải, lũ kiến đánh hơi mùi máu nên ḅ xuống, chúng rúc vào các vết thương cắn xé...

Hôm đó tôi và Hiếu được lệnh ở nhà làm công tác khác: Chôn anh Quang. Toán có 4 người, một công tác đau ḷng là chôn bạn tù... Anh Quang nhẹ tênh không c̣n bao nhiêu xương thịt, quần áo rách rưới và đầy máu, khi đặt anh trên băi cỏ, lũ kiến đen từ trong người anh ḅ ra. Hiếu lấy chân dí mạnh xuống với nỗi tức giận tột cùng:

- Đ. Mẹ... Tao giết chúng mày. Đồ chó đẻ!

Khi đưa Quang xuống huyệt, Hiếu nh́n măi xuống dưới, ánh mắt uất hận và anh vượt trại năm 1978 và người nhà không bao giờ nh́n thấy đứa con của ḿnh. Cái chết của anh Quang đă đưa đến quyết định trốn trại của bạn tôi sau này.

Tiếng súng AK vang lên từng hồi nghe rất rơ, chúng tôi hoang mang và bắt đầu sợ hăi. Một Mậu Thân thứ hai chăng? Bọn chúng sẽ đập đầu chúng tôi bằng cán cuốc, hay xả súng giết hàng loạt, bởi v́ quanh trại được bao bọc bằng hàng rào tre và có hào sâu bên dưới. Nhưng may mắn không có việc tàn sát mà lại có đoàn xe Molotova chờ sẳn bên ngoài. Chuyển trại và xét tha, ai có thân nhân cách mạng sẽ ra về, c̣n ai trọc đầu th́ tiếp tục đoạn đường chông gai trước mặt. Đi mà không biết có ngày về!

Long Giao, nơi tạm dừng:

Chúng tôi đến Long Giao vào xế chiều và tạm thời ở đây để giúp bọn bộ đội thu hoạch vụ lúa mùa. Long Giao hoang tàn vắng vẻ chỉ duy nhất có chúng tôi, người tù từ Cà Tum chuyển đến, ngoài gặt lúa, phơi lúa, tôi cùng các bạn đi vào tận chân núi chặt tre rừng, hoặc thu hoạch khoai lang... Tôi có những ngày thảnh thơi ở đây, Hiếu cùng tôi ngồi dưới tấm bạt múc từng muỗng bắp giống cứng như đá đưa vào miệng, vừa nh́n quanh để đề pḥng cặp mắt cú vọ của tên quản giáo, hắn muốn lúc nào cũng có người trên sân phơi.

Và với tên Nhơn, tổ trưởng cà chớn ngày nào lại gặp nhau...

Chiều hôm ấy, tôi, Hiếu và Lâm theo tên Nhơn ra giếng, giếng ở Long Giao th́ khỏi nói, sâu thăm thẳm không nh́n thấy đáy, chúng tôi đứng quanh tên Nhơn, cạnh đấy cũng có vài người đang tắm. Hiếu lên tiếng liền:

- Ê, tổ trưởng Nhơn, ḿnh tính chuyện phải trái với nhau đi. Cà Tum là nơi mày làm vua làm chúa để kiếm điểm. Nhưng về chưa? Hay vẫn tiếp tục như tụi tao?

Nói xong Hiếu xông vào gh́ chặt lấy tên cà chớn, tôi và Lâm giạt ra, mắt lườm lườm nh́n các bạn tù khác như canh chừng sự can thiệp của họ.

- Tao ném mày xuống giếng... Đ. Mẹ... Hải Quân không có loại người như mày. Đồ chó chết!

Khỏi nói sự kinh hoàng của tên Nhơn, hắn mếu máo van xin rối rít. Chúng tôi không sợ bọn bộ đội v́ trại bao bọc bởi hàng rào kẽm gai và dây leo chằng chịt và trời đă tối. Các người khác lặng thinh không ai lên tiếng. Măi lâu có người khuyên:

- Thôi mấy anh tha cho nó đi, dù sao ḿnh cũng là tù với nhau. Hắn có chết cũng chẳng ai quan tâm nhưng c̣n vợ con hắn ở nhà... Dằn mặt một lần là đủ rồi.

Một trận đ̣n giáng xuống tới tấp, Hiếu vừa đá vừa hậm hực quát:

- Nhớ nghe con, nhớ trận đ̣n này mà sáng mắt ra và nhớ đời.

Chúng tôi ở tṛn 3 tháng th́ dời trại.

Thành Ông Năm, Hốc Môn 1978-1979:

Chúng tôi trở lại Hốc Môn nhưng ở T3, một T nhàn hạ nhất trong các T... Tôi về đội 2 dăy nhà ngang nằm giữa đội 1 và 4, kế con đường đất và tấm sắt dầy bắt ngang con mương nhỏ. Căn nhà với mái tôn và chỗ ngũ là những tấm thép dầy, không ai dám đặt lưng lên trên đó vào buổi trưa v́ nóng quá, thường th́ ra ngoài căn nhà nhỏ sát bên để tán dóc. Căn nhà được dùng làm nơi hớt tóc cho toàn trại và nơi mà mọi tin tức trao đổi...

Thành Ông Năm chả có việc ǵ làm, sáng sáng th́ ngồi tán gẩu kể lại thời chinh chiến. Tôi quen với anh Của, Đại Úy Liên Đoàn 5 Công Binh, Đại Úy Long, phi công C130 và các bạn mới: Tạ Văn Muôn, Thiếu Úy Điạ Phương Quân và Đại Úy dược sĩ Anh, pḥng quân dược Sư Đoàn Dù.

Dược sĩ Anh ốm cao người Bắc vẫn thường chơi bóng chuyền với tôi và Muôn. Chơi cá độ bằng nồi chè đậu xanh, có lần tôi và dược sĩ Anh leo rào qua T2 để chơi bóng chuyền cá độ cho bầu Lễ, sau đó bị bộ đội rượt đuổi, may mắn là không bị tóm cổ. Dược sĩ Anh trốn trại ở Bù Gia Mập và chết cùng một số anh em khác mà tôi sẽ kể tới...

Trận chiến với bọn Khme đỏ ở biên giới đă dậy lên phong trào trốn trại ngày càng đông, trong đó có Nguyễn Thanh Vân phi công A37 và định cư ở Anh Quốc sau đó, Huỳnh Kế Hiếu không quân đi trong dịp này. Hiếu trốn trại với sự tính toán mà ít ai ngờ đến, anh đi thẳng vào trại gia binh của bộ đội và từ đây thong thả ra ngoài sau khi bước qua bờ hào nhỏ. Chính v́ trốn trại ngày càng nhiều nên bọn cán bộ tăng cường lính gác và bắt chúng tôi vét hào sâu hơn nữa, nghĩa là muốn vượt trại phải qua cái hào rộng và sâu sau đó ḅ lên bờ thành cao vút, qua hàng rào kẽm gai. Và nơi đây là cái chết của anh Kiếm.

Phan Quang Kiếm phục vụ ở đơn vị Biệt Cách hay pḥng 7 TTM mà tôi không rơ v́ khác đội... Hôm đó trời mưa lớn, mưa ngay từ chiều, chúng tôi đang ngủ say th́ một loạt súng nổ từ phía ḷ rèn, ngay sát đội 2, sau đó là có tiếng chân chạy qua cái cầu sắt, không phải là 1 mà là 3 người. Nói tóm tắt là có người trốn trại và nội vụ đổ bể.

Không đầy 5 phút sau, tên quản giáo Hai Vẹo với cây đèn pin sáng loáng cùng mấy vệ binh đi vào nơi chúng tôi trú ngụ. Hắn soi từng người một và quan sát các đôi dép, những ai có đôi dép ướt, có bùn là bị áp tải lên trên khung. Thật ra họ chỉ oan uổng thôi, đi tiểu bên ngoài vào đúng thời điểm trốn trại. Kiếm ăn báng súng, nhốt Conex chỉ cái tội vu vơ là đôi dép bị ướt. Tôi biết chắc toán trốn trại ở đội 4, thật xa chỗ vượt trại.

Sáng hôm sau chúng tôi được lệnh mang Kiếm đi chôn. Anh nằm ngửa trong hào đầy nước, ngực bị bắn nát bét, mắt c̣n mở trừng trừng như không tin là ḿnh lại chết. Cho đến giờ này tôi vẫn không hiểu tại sao toán của Kiếm lại chọn nơi đây làm lộ tŕnh, bởi v́ từ mấy ngày qua đội của tôi đă vét sâu con hào, mở rộng bờ mương và bọn cán bộ đă tăng cường vọng gác, bắt thêm đèn... Một kế hoạch vội vă, hay là chưa nắm vững t́nh h́nh mà đến nỗi. May mắn chỉ một ḿnh Kiếm chết, nếu bọn gác không nóng vội th́ có lẽ không c̣n một ai sống sót để trở về.

Bù Gia Mập năm 1979-1980:

Thời điểm này, Thành Ông Năm giải tán, tất cả các T dồn về T6 để chuẩn bị ra đi, cũng như thường lệ, luôn luôn có kẻ may mắn và người bất hạnh. Tôi thuộc nhóm thứ hai, bởi v́ biết ḿnh không có ai hoạt động bên kia và đă phục vụ trong đơn vị thứ dữ. Đoàn xe chở chúng tôi đến vùng lạ hoắc và nổi tiếng từ thời chiến tranh: Bù Gia Mập.

Từ ngă ba Minh Hưng nếu đi thẳng sẽ lên Quăng Đức, rẽ trái theo con lộ 10 sẽ về Bù Đăng, Bù Đốp và từ nơi này lại có ngă ba thứ hai. Nếu sang phải th́ đi Ban Mê Thuột, về Phước B́nh (Phước Long, B́nh Long) nếu rẽ trái. Nơi chúng tôi đến chính xác là Bù Noi.

Bù Noi cách Minh Hưng khoảng 3 cây số đường đồi, ngoằn ngoèo và trơn trượt, sau đó rẽ trái là đi về đoàn 316 nơi chúng tôi cải tạo.

Khi đến nơi, lán trại c̣n đó nhưng hoàn toàn trống lốc không c̣n ai. Có lẽ những người trước đă về hay chuyển trại, chỉ duy nhất có 3 người: Anh Khương, Phi và Lai. 3 anh đă có lệnh xét tha nhưng v́ kẹt không có ai hướng dẫn người mới nên đành phải ở lại.

Tôi về khối 2 do anh Phi, trung úy Pháo Binh làm khối trưởng, có lẽ biết ḿnh sắp về nên anh ta rất dễ chịu trong việc phân công tác, chúng tôi có những ngày thoải mái tại vùng đất ghê hồn này.

Tại sao nói là ghê hồn?

V́ Bù Noi không có đến ngọn cỏ, cành cây để cải thiện, ngoại trừ rừng già bạt ngàn, cái khủng khiếp nhất là vắt và ve. Đi vào khu lạ th́ khỏi nói, hàng ngàn con vắt ngóc đầu ngo ngoe chờ đón, chặt một thân cây mang ra th́ người đầy vắt, lột sạch áo quần ra để bắt và máu tuôn ra thành ḍng từ vết cắn, và một thứ cũng không kém ghê rợn là ve, giống như ve chó, chúng rúc sâu vào da thịt nằm đó để hút máu, chỉ khi nào nạn nhân nóng sốt và sờ đến chỗ nào đau đớn th́ y chang là ve. Biện pháp duy nhất là lấy điếu thuốc lá dí vào, dí cho ve chết rồi mới bắt ra, v́ ve bị nóng sẽ tự động hả hai cái càng và không bị làm độc, bản thân tôi đă bị ve cắn nhưng không có kinh nghiệm nên vết cắn thâm đen và chảy nước vàng liên tục, hàng mấy tuần lễ mới hết.

Nhiệm vụ của chúng tôi là vun gốc ḿ và làm các hố phân xanh để chuẩn bị cho việc trồng cao su sau này... Chỉ tiêu rất nặng, vun một luống ḿ chiều dài 100 mét, vun đúng tiêu chuẩn và do bọn vệ binh nghiệm thu. Chặt cây cũng thế, đường kính phải từ 25-30cm, dài 2m trở lên và đi đoạn đường cả năm ba cây số trên đồi dốc trơn trợt.

Tuy vất vả nhưng người cải tạo phải thích ứng với hoàn cảnh khó khăn này, sau khi hoàn tất chỉ tiêu toàn bộ lao vào rừng cải thiện. Như đă nói trên, rừng già Bù Noi không có đến ngọn cỏ cành cây để ăn ngoại trừ khoai ḿ. Khoai ḿ bạt ngàn thế là từng bao cát khoai ḿ được ăn cắp mang về đề bồi dưỡng sức lực sau một ngày gian khổ. Anh em phải băng rừng, vượt suối luồn lách để khỏi bị bắt bởi bọn vệ binh và cái giá phải trả là sốt rét. Sốt rét thường lẫn ác tính luôn ŕnh rập người tù, dù đă pḥng hờ trước bởi những viên kư ninh, nhưng suốt ngày lặn lội trong rừng th́ sớm hay muộn căn bệnh này sẽ đến thôi.

Trên lộ 10, cứ tảng sáng chúng tôi đi từng tốp với nhau, vừa đi vừa tṛ chuyện vui vẻ. Có tiếng huưt sáo của ai đó vang lên, thế là im bặt. Chúng tôi đang chờ và chiêm ngưỡng cái hạnh phúc đến với ḿnh. Trời ạ! Mấy cô Thượng với cái gùi trên vai đi ngược chiều đến: Bộ ngực trần no tṛn săn chắc, rung rinh theo bước chân. Thật hấp dẫn, tôi dám cá 100 phần trăm là các cô thành phố không một ai có bộ ngực như các cô Thượng này, có tiếng trầm trồ khen, chê loạn xạ trong đoàn người. Trăm con mắt cứ nhắm vào bầu vú mấy cô mà không rời, dĩ nhiên mấy cô cũng biết điều này nên có vẻ lúng túng, ngượng ngập. Ngắm và thưởng thức các bộ ngực no căng của các cô thôi, chứ mấy bà già th́ chao ôi kinh khủng quá y như quả mướp héo: teo nhách, dài thọng. Nhưng chắc chắn một điều là người mấy cô hôi lắm: Một mùi khét nắng, mùi mồ hôi và mùi đặc trưng của người thiểu số làm chúng tôi ngán ngẩm dù thiếu vắng đàn bà. Với mấy cô, chúng tôi có chút cảm t́nh nhưng với đàn ông th́ ghét và thù địch ra mặt. Thậm chí vài anh em cải tạo hung hăng thách đố:

- Ê... Đồng bào dám “bạt co”” tay đôi với tao không?

Sở dĩ có chuyện như vậy v́ bọn Thượng ở đây có khuynh hướng thân Cộng. Bài hát "Tiếng chày trên sóc Bom bo" là điển h́nh. Bom bo không xa nơi chúng tôi ở, khoảng vài cây số đường chim bay và bọn Thượng cộng nơi đây ghê gớm lắm. Chúng một ḿnh, một súng bương rừng theo dấu tù cải tạo và hạ sát toàn bộ. Lũ mọi rợ này thích giết người, giết cho sướng tay chứ không muốn bắt về.

Sở dĩ chúng tôi biết v́ toán anh Ngởi, một cầu thủ bóng đá có hạng cùng với 5 người bạn trốn trại. Không lâu sau, tên Sáu Dũng, chính trị viên tiểu đoàn họp toàn bộ chúng tôi và thông báo:

-Toán người trốn trại đă bị du kích sóc Bom Bo giết chết tại Bù Đăng, biên giới Kampuchia.

Để chứng minh, tên này cho mang ra toàn bộ vật dụng của người chết. Sau toán vượt trại của anh Ngởi, c̣n có toán của dược sĩ Anh, pḥng quân dược Sư Đoàn Dù cũng bị bọn du kích nơi đây hạ sát... Đa số những vụ trốn trại không thành, thường th́ chết mất xác, không nghe tin tức hoặc bị giết hại bởi Thượng cộng, nhưng có trường hợp ngoại lệ mà tôi sẽ kể cho bạn nghe. Tên người trốn và người giúp đỡ là thật và hiện sống tại Cali....

Lúc đó tôi là khối phó lao động, nhiệm vụ làm các hố phân xanh cho việc trồng cao su. Mai Huy Ninh, sĩ quan quân lương Liên Đoàn 33.BĐQ là tổ trưởng tổ 2, tôi phải đi từng tổ phân phối khu vực và chờ nghiệm thu. Lúc đó 3 giờ chiều, có lệnh ra về, các tổ báo cáo quân số và thiếu anh Ninh. Ban đầu mọi người cứ tưởng là anh ta đi lạc nhưng luận cứ bị bác bỏ v́ làm phân xanh đâu cần phải đi xa, xung quanh khu vực có hàng khối cây cỏ chờ sẳn. Tên vệ binh bắt tôi cùng 2 người khác vào rừng t́m kiếm.

Rừng già về chiều vắng teo và đầy nguy hiểm v́ trước đó ban chỉ huy đoàn 316 có thông báo là có con cọp lớn vừa mới tới khu vực. Chỉ có con dao rừng nhỏ xíu trên tay, tôi và 2 anh bạn la to tên anh Ninh cho bớt sợ và mục đích cho cọp né đi nơi đi khác, nhưng hoài công vô ích và cái giá sau đó là tôi phải làm bản kiểm thảo v́ cái tội không quản lư tổ viên và mất chức đội phó. Việc mất chức đội phó không làm tôi buồn mà trái lại, một chức nhức đầu và mang tiếng với anh em. Không hoàn thành chỉ tiêu th́ bị kiểm điểm và làm đúng th́ bị anh em chửi rủa, oán thù... Tôi làm tổ viên b́nh thường như các anh em khác và vẫn suy nghĩ về việc Ninh mất tích. Anh ta thực sự lạc lối trong rừng già hay trốn trại? Và trước khi về Z30D, Hàm Tân th́ câu chuyện hé mở:

Anh Ninh có người anh em họ là bộ đội đang phục vụ tại căn cứ Sóng Thần, đơn vị tên lửa, cấp bậc đại úy. Chính tên này đă lên tận Bù Noi chở Ninh về thành phố.

Hôm đó, sau khi được tôi giao khu vực công tác, anh Ninh nhờ người tổ phó trông giùm tổ và than thở là bị đau bụng, là sĩ quan quân lương nhàn hạ và không rành mấy về rừng rú nên Nguyễn Hữu Hạnh, Sư Đoàn 7 BB là bạn thân dẫn đường, 2 người xuyên rừng ra đến lộ 10, tên bộ đội người nhà chờ sẵn với chiếc Honda, Ninh thay áo quần và mặc vào đồ bộ đội với cấp bậc thiếu úy. Anh Ninh, người Bắc và cùng với mọi giấy tờ giả mạo đă đi thật dễ dàng, sau đó vượt biên và đến Mỹ. Hạnh cũng đến Mỹ theo diện HO và họ có gặp nhau sau đó...

Hàm Tân, Z30D, K2 Năm 1980-1981:

Vào thời điểm này, tù cải tạo được chuyển sang cho Bộ Nội Vụ quản lư và chúng tôi từ Bù Noi đi về Hàm Tân. Đoàn chia làm 2 nhóm người, phần lớn về K3 mới thành lập và khoảng 80 người về K2 trong đó có tôi. Đă từng lao động trong rừng, làm theo chỉ tiêu khoán nên chúng tôi được phân vào đội lâm sản, lúc đó chỉ duy nhất có đội lâm sản là 20, 21 và khi chúng tôi về K2 th́ thêm 2 đội đó là 22 và 23. Anh Huy đội trưởng đội 23 và tôi đội trưởng đội 22.

Xin nói thêm K2 chia làm 3 khu: khu A gồm 3 đội, đó là đội 1, 2 và 3. Các đội này gồm tù h́nh sự, chính trị, phản động lẫn lộn, biệt lập trong hàng rào tre và bị quản lư nghiêm nhặt trong lao động. Khu B hoàn toàn là sĩ quan từ đội 4 đến 23 và khu C bỏ trống. Một ban trật tự trại được sự chiếu cố của bọn công an là ở riêng biệt và có chế độ ưu đăi. Tôi c̣n nhớ rất rơ là: Hùng, biên tập viên đơn vị Phước Long, kế tiếp là Son, cảnh sát công lộ tùng sự ở Tổng nha, Bùi Xuân Bật dân thứ thiệt Bắc Kỳ 1975 giám đốc công ty nào đó ở Sai G̣n sau ngày “giải phóng”, dính vào tham nhũng và vào tù, Hùng, không rơ đơn vị, chuyên vẻ bích chương băng ron cho bọn cán bộ và cuối cùng là tên Hùng, trung úy bộ đội, hắn dính vào vụ buôn bán súng và ăn cướp...

Trong khu K2, cứ mỗi căn nhà là có 2 đội, mỗi đội một bên và có hai tầng để ngủ, chỗ ngủ là những nẹp tre ghép liền nhau. Đội 22 và 23 sống chung với nhau.

Chúng tôi bắt đầu cuộc đời tù tội do bọn “ḅ vàng” (công an) quản lư.

Mỗi buổi sáng toàn bộ ngồi trước sân rộng chờ gọi tên đi lao động, tên cán bộ trực trại đọc đến đội nào th́ đội trưởng báo cáo quân số và tuần tự đi ra, chúng đếm rất kỹ từng người và về cũng vậy. Lâm sản có cái tự do là đi lại trong rừng làm theo chỉ tiêu, c̣n các đội khác th́ bị quản lư chặt chẽ nhất là khi đi tiểu tiện... Khi bị đề cử làm đội trưởng tôi đă có sự chuẩn bị cho ḿnh và cho các bạn khác. Tôi sợ nhất là ăng ten, chẳng thà cực khổ, thiếu thốn c̣n hơn nơm nớp lo sợ bởi những báo cáo. Chính v́ vậy tôi chọn người của ḿnh, chọn những ai tín cẩn và không có ư phản thùng anh em.

Nguyễn Anh Hào, trung úy Hải Quân làm đội phó, biết nhau từ năm 1976 ở T2 Hốc Môn, kế đó là Đặng Tiến Phúc Sư Đoàn 18 sống chung từ 1975 ở Phú Lợi làm thư kư, đội phó dụng cụ là Dương Văn Nhâm, cựu thiếu sinh quân, thiết giáp. Có người quen xung quanh rồi, tôi tính đến các tổ trưởng, chọn trẻ, xông xáo và nhiệt t́nh đó là: Mỹ tổ 1, Cậy tổ 2, Hoàng tổ 3, và Hội tổ 4, sở dĩ tôi không chọn mấy anh già v́ họ dễ thay đổi lập trường và hay lèng èng khi được phân công tác. Cuối cùng có 3 chức làm tôi nhức đầu trong suy nghĩ và cũng từ sự chọn lựa này mà làm tôi khốn đốn sau này, suưt vào cùm.

Có 3 nhiệm vụ béo bở mà ai cũng thèm muốn là trực vệ sinh đội và lo nước nôi cho anh em khi lao động bên ngoài. Đứng trên t́nh người, t́nh chiến hữu, tôi không thể bỏ rơi Đinh Văn Đáng, ho lao thời kỳ 2, chọn anh vào nhiệm vụ trực vệ sinh đội, nhẹ nhàng và có thời gian cho anh nghỉ ngơi, bên cạnh có Lê Tự Hưng khỏe hơn giúp đỡ và ngoài băi th́ có Trần Văn Nhă, anh bị bại 2 chân v́ thiếu dinh dưỡng và không ai thăm nuôi trong suốt những năm học tập. Sự chọn lựa này làm tên Đinh Văn Mùi hậm hực và nảy sinh ra việc chống đối ngấm ngầm và đi đêm với bọn chấp pháp trại... Phụ trách đội 22 của tôi là quản giáo Sự, người gốc Thanh Hóa, anh rất tốt và không bao giờ có thái độ khó khăn, hống hách với người tù. Mỗi khi ra nơi lao động th́ Sự chui vào bóng mát ngồi nghỉ sau đó cho gọi tôi hay Hào vào tṛ chuyện, c̣n bên ngoài mặc sức anh em làm ǵ th́ làm miễn cuối ngày công tác sao cho hoàn thành... Quản giáo Sự thường tâm sự:

- Tôi vào ngành công an đâu phải là về đây, trông coi người tù là chuyện tôi không bao giờ thích, nom bất nhân và ác nghiệt quá. Nhưng lỡ rồi... Anh thở dài.

Và tên Mùi bắt đầu hành động, hắn lên thẳng bọn trực trại báo toàn bộ sự việc và tôi là cái đích nhắm vào. Kết quả cán bộ Sự bị điều đi nơi khác, tôi bị kiểm điểm v́ thiếu trách nhiệm, lơ là trong nhiệm vụ làm đội trưởng và cái ưu ái mà bọn cán bộ dành cho tên Mùi là được đưa vào đội ẩm thực, chuyên nấu nướng. Tên quản giáo mới tên Hồng, được tuyển từ vệ binh sang. Tên này cao to như lực sĩ và bạn tù cũ gọi nó là "Mít tờ Bo". Hắn đánh tù đẹp như phim, nghe nói khi c̣n làm vệ binh, không biết anh tù phạm lỗi lầm ǵ đó, thế là 3 tên vệ binh đứng 3 góc, nạn nhân bị đánh từ góc này văng sang góc khác mà tên Hồng là kẽ đánh nặng tay và hăng nhất...

Đoán biết t́nh h́nh như vậy tôi chuẩn bị tinh thần và ngấm ngầm thông báo cho các tổ trưởng nên giữ ḿnh. Tên Hồng không ưa tôi ra mặt bằng cách giao chỉ tiêu thật nặng, dĩ nhiên anh em trong đội chao đao với hắn. Tôi sắp bị làm kiểm điểm lần thứ hai th́ được tha về. Đợt xét tha có tất cả 213 người, đa số là đội trưởng và tôi có trong danh sách thứ 212. Hú Hồn!

Khi tôi rời đội để đến trại mới chờ làm thủ tục ra về th́ gặp Hào, anh lên nắm Đội Trưởng đội 22. Tôi rất mừng v́ với con người như Hào, đội 22 tương đối nhẹ nhơm hơn, việc đầu tiên tôi hỏi về Đáng, người bạn đáng thương này th́ Hào nói với vẻ bùi ngùi:

- Đáng bị đưa sang khu A, một khu dành cho những anh em ho lao nặng.

Trái tim tôi chùng xuống, Đáng khó mà trụ được cho đến ngày về, v́ những ngày cuối cùng khi c̣n làm đội trưởng tôi nh́n thấy anh ho ra máu.

Viết lại hồi kư này, tôi mường tượng đến khuôn mặt của Đáng, giọng Bắc êm và nhỏ nhẹ, nếu c̣n sống cho tôi gởi đến anh với tất cả ḷng thương mến, c̣n chẳng may Đáng đă ra đi th́ xin nhận lời cầu nguyện chân thành của tôi...

Sau đó toàn bộ được xét tha ra về không c̣n lại một ai trừ Mai Nghĩa, tôi không hiểu tại sao lại có sự trớ trêu như thế.

Trong suốt 6 năm tù, tôi chỉ gặp một số anh em trong Binh Chủng TQLC.

Năm 1975 gặp Phúc kiếng, Đại Đội Thủy Xa và Long biệt danh Long ghẻ, Tác Chiến điện tử... Phúc theo tôi gần 4 năm “học tập”, anh rất dễ thương, lúc nào cũng kính trọng tôi và xưng hô huynh trưởng, đàn em...

Năm 1977 gặp Đại Úy Lê Ngọc Tấn, hậu cứ Tiểu Đoàn 5 TQLC và cuối cùng những ngày ở Z30D tôi có buổi họp mặt bỏ túi nhưng rất đậm đà t́nh chiến hữu. Đinh Thế Cường, cùng khóa với tôi, phục vụ Tiểu Đoàn 2 Trâu Điên, mở buổi tiệc nhỏ gọi là họp mặt người lính TQLC, chẳng có ai nhiều, duy nhất 4 người là Cường, tôi, Đại Úy Lê Đ́nh Đơn từ Bắc mới chuyển về đang ở khu C và Thành từ khu A nhảy rào sang dự. Với Thành th́ theo lời kể là sĩ quan Tiểu Đoàn 4 TQLC, trốn học cải tạo và tham gia đăng phái, bị bắt và đưa vào thành phần phản động. Tôi không cần biết lời anh nói đúng hay sai nhưng với hành động dám leo rào từ khu cấm sang khu B để họp mặt binh chủng đủ chứng tỏ Thành là người có đảm lược và đầy t́nh chiến hữu.

Là thiếu úy trung đội trưởng với 3 năm tác chiến và 6 năm tù th́ cái giá quá đắt, tôi đă bị mất tất cả thời hoa mộng của tuổi học tṛ, mất luôn cái tương lai sáng lạn của tuổi trẻ. Tất cả bởi cộng sản mà ra và đến tận bây giờ tôi với họ vẫn là hai giới tuyến phân định rơ ràng. Tôi khẳng định con người dù già hay trẻ, dù cựu trào hay mới tập tểnh tham gia th́ chúng vẫn là loại người có máu lạnh, không có t́nh người.

Những ngày ở Bù Noi có nhiều tên bộ đội nghĩa vụ quân sự, mặt búng ra sữa, sinh ra và lớn tại Sài G̣n nghĩa là đă hít thở cái không khí tự do, ăn bơ sữa của miền Nam thế nhưng vẫn gọi chúng tôi là thằng này, thằng kia... Bạn bè tôi có người c̣n, kẻ mất trong suốt 6 năm trời tù tội, những thiếu úy trẻ không chết trong chiến tranh mà lại chết một cách tức tưởi ở rừng già Cà Tum, Bù Gia Mập v́ đói, v́ bị đánh đập. Nếu trong chiến tranh, người sĩ quan Thủ Đức đă cống hiến cho QLVNCH tới 80 phần trăm nhân số, những chuẩn úy mới toanh, một thứ tiền quân hiệu lực đă rơi rụng như lá rừng sau những trận đánh và bây giờ nơi tù tội họ tiếp tục ra đi.

Miền Nam có bao nhiêu trại giam? Nếu tính từ Cà Mau ra đến Quảng Trị... Chỉ trong phạm vi của Quân Khu 3, chỉ c̣n 3 trại mà tôi chưa đặt chân đến: Đó là Trại Suối Máu, Trăng Lớn và Tống Lê Chân... Mỗi nơi là có mồ chôn của người lính trẻ. Tôi chôn Huỳnh Hồng Quan ở trăng tranh và chắc chắn vợ con, người thân của anh sẽ không bao giờ biết đến. Hồn anh cứ lẩn quẩn măi ở nơi đó mà không siêu thoát được.

Tôi viết lại những kỷ niệm của ḿnh trong suốt 6 năm tù cải tạo và có hai lần khóc.

Lần thứ nhất đón xuân tại trại Phú Lợi. Một đoàn múa lân được làm bởi dụng cụ sơ sài, ông lân do Tuấn đen phi công F5, Sang phi công A37 luân phiên thay nhau cầm đầu, ông địa th́ do Phú và Sấm phụ trách. Đoàn lân đi từng đội chúc tết, tiếng gơ vào thùng gỗ, tiếng xèng xèng của hai nắp nồi nhôm không mang cái vui xuân mà giống như lời than thở tiễn biệt. Nước mắt tôi trào ra, khóc cho đất nước tiêu tan, khóc cho đoạn đường không bao giờ đến.

Lần thứ hai tại Thành Ông Năm, T3 năm 1978 cũng vào Tết, một buổi tŕnh diễn bỏ túi và kín đáo. Bài hát “Vĩnh biệt Sài G̣n” làm anh em rơi lệ trong đó có tôi. Người bạn tù ca thật hay, anh hát với cả tấm ḷng của ḿnh với nước mắt tiếc thương cho thành phố yêu dấu. Cho đến bây giờ dù đă nghe nhiều ca sĩ nổi tiếng tŕnh bày nhưng nhất định vẫn không có hồn, không diễn tả hết cái u uất, nghẹn ngào của người mất nước.

6 năm dài với bao kỷ niệm buồn nhiều hơn vui, những cái chết của bè bạn khó mà phai nhạt trong ḷng tôi.

Ngày trước các anh đă cầm súng bảo vệ đất nước, đổ máu cho sự tự do và khi tù tội không một ai biết đến.

Vinh danh ca tụng về cái chết của một Tổng Thống, một tướng lănh, mà không một ai nhắc đến cái chết tủi nhục của những người tù.

Với tôi th́ chỉ duy nhất một điều:

-Thực sự kính trọng những ai đă sống trong chốn lao tù của cộng sản, bởi v́ họ đứng nh́n cái chết đang đến từ từ với ḿnh mà không làm ǵ khác hơn được. Một cái chết nhanh bởi một phát súng thật dễ dàng, nhưng nh́n cái chết từ từ đang đến bởi sự hành hạ, đói, bệnh, khủng bố, khinh miệt và không có ngày về th́!!!

Nếu ngày trước người lính tử trận th́ được phủ kỳ, truy tặng tuyên dương này nọ. Nay người lính chết trong lao tù th́ chỉ duy nhất vài nắm đất của bạn bè ném xuống ḷng huyệt, và không được một ai nhắc đến 4 chữ: “Vị Quốc Vong Thân”./.

Hắc Long Nguyễn Văn Lễ

 

 


Văn

Hỏi ngă chánh tả tự vị
Cách sử dụng "I" và"Y"...
Cải cách tiếng Việt
Dấu "hỏi & ngă" trong tiếng Việt
Luật dấu hỏi & ngă
Gạch nối trong tiếng Việt
Xưng hô tiếng Việt...

Các cấp chỉ huy và đồng đội TQLC

Lạng Sơn Thiếu Tướng Bùi Thế Lân
Tango Đại Tá Nguyễn Thành Trí
Sài G̣n Đại Tá Tôn Thất Soạn

Đây Long Giao, Suối Máu
Người hùng TQLC Trần Ba
Poncho
Quân Cán Chính VNCH chết trong trại tù "Cải Tạo"
Bão Beryl và Đại Hội 2024
Đại Hội 2024: Những tấm chân t́nh của Đại Gia Đ́nh TQLC
Người về từ thành cổ
Đại Hội TQLC 2024 tại Houston
Houston - Chuyện bên lề
Thương Phế Binh, Ông Là Ai?
Ḷng biết ơn nhân ngày Lễ Những Người Cha 2024
Một ngày không thể quên
Giầy Saut trong tử địa
Những nhân chứng sống sót của một thời thảm khốc
Tôi đi khám Bás Sĩ
Bóng người hay bụi sương?
Lần đầu nhập trận
Cố Trung Tá Nguyễn Văn Nho
Trước sau như một!
Louisiana 2023 – Rằn Ri gặp mặt
Môt ban nhạc lạ đời
Những điều ít người biết về bài hát "Kỷ vật cho em"
An Dương
Ngược ḍng thời gian
Người lính cuối cùng
T́m tự do
Tù cải tạo…Những nỗi buồn khó phai
Danh sách Quân Dân Chính chết trong tu cải tạo
Đón xuân này nhớ xuân xưa
"Tù cài tạo" - Những nỗi vui buồn khó quên
Trở lại Cổ Thành
Những ngộ nhận về chiến tranh Việt Nam từ phía Hoa Kỳ
Gặp gỡ Chú Long Hồ
Tango: Ngày này năm xưa! Ngày này năm nay!
Saigon đă tṛn năm
Ngày về từ rừng núi Hiệp Đức
Trường Sơn bỏ lại sau lưng
Cuộc hành tŕnh
Bên kia bờ sông Thạch Hăn
Chung g̣ng định phận
Kỷ niệm cổ thành Đinh Công Tráng - Quảng Trị 1972
Thiên hùng ca dựng một ngọn cờ
Cố vấn TQLCHK trao Bronze Star cho NT Đặng Bá Đạt
Nhật Kư Cali: Ngàn năm mây bay
Quỳ hôn đất thân yêu
Sau 46 năm nước mắt vẫn c̣n rơi!
Chuyện mắc dịch
Vui buồn cùng Cọp Biển
Cái ǵ của Cesar … Cái ǵ của Thương Phế Binh …
Hỏng rồi tiếng nước tôi !!! Phần 1 - Phần 2
Bạn tôi, người y tá tên Ri
Hai bà chị
Trận đánh tháng 3/75 Quân Khu I
Thu hát cho người
Sự nghiệp 4 chữ, lư tưởng 2 chữ
TĐ2/TQLC Tiêu diệt chiến xa CSBV thuộc Trung Đoàn Tăng-Thiết Giáp 202
T́nh với Nghĩa
Xuân ở nơi nào?!
Tuổi 70, Chán mớ đời!
Họ nhà "Cu"
Con sáo bạc má và người tù
Quân khu IX ơi. Chào mi!
Chuyện về bức tượng TQLC
Tháng 3, kư ức về anh
Ngày ra trại
Một buỗi chiều xuân
Đêm xuân Đà Lạt
Nhánh mai vàng
Phục Hưng Tự