CUỐI CUỘC HÀNH TR̀NH

Ông nằm yên nh́n qua khung cửa sổ. Bên ngoài tuyết đang rơi. Ông biết con ḿnh vất vả lắm mới vượt qua 14 dặm đường để đến với ông. Ông không nhớ chuyện ǵ đă xảy ra và xảy ra bao lâu rồi. Ông mơ hồ nhớ lại lúc vừa ra khỏi pḥng tắm lúc nửa đêm là cảm thấy choáng váng, nhói ngực rồi không biết ǵ nữa.
- Ba đang ở trong bệnh viện Hershey. Hôm nay là ngày thứ năm rồi.
Lúc năy, khi mở mắt ra th́ con ông đă cho biết ngay là ông bị xuất huyết năo. Không thể giải phẫu v́ vết thương nằm ngay trung khu thần kinh. Đă năm ngày hôn mê! Không hỏi và không cần con ông nói, ông cũng biết là đời ḿnh chỉ c̣n tính từng ngày. Nhưng không ngờ ông c̣n tỉnh táo chi lạ. Lẽ ra phải đau, phải nhức đầu mà c̣n phải lâm vào t́nh trạng mất cảm giác toàn thân nữa mới đúng. Đằng này, lúc con ông vừa vào thăm th́ hai y tá vật lư trị liệu đă vực ông dậy cho ngồi xuống ghế nệm để giơ tay, búng cẳng. Mệt lă người và vô cùng vướng víu v́ một chùm dây, nhợ được gắn, chọt khắp cả người, từ trên mũi xuống tận...vùng cấm địa! Biết trước sau ǵ ai cũng phải đến giai đoạn của cuối cuộc hành tŕnh, nhưng trong hoàn cảnh này ông mới thấm thía câu " gánh nặng cho cả nhà "!
Ông trở đầu nh́n quanh pḥng, rồi nh́n con. Như hiểu ư, con ông đến bên giường, đặt tay lên vai ông, nói:
- Ba yên tâm. Cứ nghỉ ngơi cho khỏe. Con đă xin nghỉ làm hôm nay. C̣n má th́ hôm qua đă ở đây suốt đêm. Hồi năy em Dung tới đón má về rồi.
Ông nghe nói vậy th́ thấy thương vợ quá đỗi. Lần nào ông nằm bệnh viện bà cũng canh bên giường cả đêm. Khi ông bị té xe phải mổ lấy lá lách và rút máu bầm trong bệnh viện Sàig̣n 40 năm trước và cho tới lần này cũng vậy. Nghĩ cũng lạ! Chỉ khi nào có chuyện cần nhờ nhau mới thấy t́nh và nghĩa vợ chồng thiêng liêng và nồng nàn làm sao! B́nh thường th́ không có ngày nào không càm ràm nhau, gây gỗ nhau. Nhưng lúc cạo gió, xoa đầu, bóp tay, nắn chân hoặc khi bệnh nặng liệt giường th́ lại cuống quưt và phập phồng lo lắng đủ thứ. Ông biết ḿnh nợ bà rất nhiều, nhứt là khi bà đang trơ trọi có một ḿnh trên cơi đời v́ mọi người thân bên bà đều đă quá cố. Thân tộc gần nhứt chỉ c̣n vài đứa cháu, là con của một người anh...họ! Chúng nó đều mồ côi cha lẫn mẹ. Bà theo chồng và chỉ biết có ông và đàn con năm đứa mà thôi. " Tui tứ cố vô thân. Chỉ có một ḿnh ông và mấy đứa nhỏ thôi đó nha! " Nhớ lại câu " nũng nịu " của bà lúc cả nhà đoàn tụ nơi xứ lạ quê người này, ông cảm thấy ấm ḷng chi lạ. Dường như ông vừa thấy lại h́nh ảnh của một " mái tóc quá lưng lướt qua góc phố " của 60 năm về trước. H́nh ảnh dù chỉ là trắng đen nhưng vẫn đẹp làm sao!...

...Ông có cảm giác như ḿnh đă mở mắt nhưng sao không thấy ǵ cả ngoài những đốm lửa hừng hực nhảy múa trước mặt. Sau đó, ông thấy rơ ràng ḿnh ngồi dậy được và nh́n thấy chính ḿnh đang nằm trên giường bệnh. Cứ như bị mộc đè! Nhưng rơ ràng là ông nh́n thấy và nhận ra hết mọi người: vợ ông, đứa con trưởng, đứa con gái thứ tư và cả người bác sĩ với bộ đồ màu xám tro đang cúi xuống sát mặt ḿnh. Ông muốn nói lời chào nhưng cổ họng dường như bị nghẹt và âm thanh th́ vang vọng từ cơi nào đó thật xa xăm. Ông muốn nói với vợ là ông rất vui và hạnh phúc khi thấy bà vào thăm ông. Nhưng khi ông định nắm lấy tay vợ th́ thấy ḿnh chỉ như đang với vào khoảng không và ngực lại nhói từng cơn, c̣n đầu th́...co, giựt liên hồi. Nhức quá! Trời ơi! Sao nhức đầu quá! Ông la hét, quơ quào, dăy dụa rồi không c̣n thấy ǵ nữa ngoài những đốm lửa bây giờ đă trở thành tím lịm đang ngùn ngụt bủa vây trước mặt. Ngay sau đó th́ lửa tắt. Tất cả bỗng trở thành một hố đen thăm thẳm...
- Ông ơi! Tỉnh dậy đi! Thấy trong người ra sao! Có đau nhức ở đâu không!? Nói đi tui xoa bóp cho.
Ông không biết ḿnh đă mê đi bao lâu, nhưng bây giờ th́ nghe văng vẳng như vợ đang nói với ḿnh, nhưng khi quay đầu hướng về phía có tiếng nói th́ sao không thấy ǵ cả mặc dù mắt đă mở. Ông không có cảm giác rơ rệt về những ǵ đang xảy ra chung quanh. Có lẽ mấy cái tế bào h́nh que và h́nh nón trong năo chạm vào đâu th́ nơi đó " chiếu phim " cho xem mà thôi v́ ông có cảm giác như có người nào đó rờ trán rồi bóp tay, bóp vai, nhưng sao không trông thấy ǵ hết. Tất cả chỉ là một vùng tối mờ mịt.
- Nếu nghe tiếng con th́ chớp mắt hay bóp tay con đi ba!
Th́ ba đang mở mắt và đưa tay cho má mày nắm đây nè! Ông trả lời mấy lần nhưng con ông cứ lập đi lập lại hoài câu nói đó. Ông bất chợt cảm thấy khó thở, nặng đầu nhưng ngay sau đó lại có cảm giác bềnh bồng, nhẹ tênh rồi thấy một vùng tối từ đâu đổ ập tới... Lần này th́ ông mở mắt và nh́n thấy vợ đang ngồi bên giường, lần chuỗi Mân Côi. Trong góc pḥng là con ông đang ngồi nói chuyện với ai đó qua điện thoại. Thấy ông mở mắt bà mừng rỡ cầm tay, rưng rưng. Ông bóp nhẹ tay bà.
- Ba tỉnh rồi nè con!
Ông nghe tiếng vợ nói với con mà thấy thương bà và con quá đỗi! Không muốn làm khổ vợ con nhưng cũng phải đành chịu! Con chắc phải nghỉ làm nữa rồi! C̣n vợ có lẽ lo lắng quá nên tiều tụy thấy rơ. Ông muốn nói lời an ủi bà nhưng vẫn là tiếng kḥ khè trong cổ họng. Ông muốn bóp tay vợ để bà thêm an ḷng nhưng sức lực đă biến đi đâu hết.
- Ông ơi! Ráng lên nha. Vợ chồng con Út nói sẽ chạy về thăm ông cuối tuần này đó! Bà con ở đây đều có vô thăm ông mấy bữa trước. Gia đ́nh chị hai Liễu cũng có chạy lên nữa. C̣n ông Tịnh, thằng Chiếu, thằng B́nh đều có vô thăm ông hôm qua.
A! Cô " út điệu " của cả nhà! Cô con gái " rượu " hay nhơng nhẽo nhứt trong ba chị em. C̣n ông bạn của thời Tổng Nha Công Vụ th́ thân thiết từ hơn nửa thế kỷ nay rồi. Chắc là hai đứa bạn thân của thằng con trưởng đă chở ông ấy lên thăm ḿnh đây. Đỗ Văn Tịnh! Phó nḥm của đội bóng bàn Tổng Nha Công Vụ thuộc Phủ Thủ Tướng của nền Đệ I Cộng Ḥa, là một ông bắc kỳ vui tính và xuề x̣a hết biết. C̣n hai người bạn thân của con ông th́ vui nhộn và kể chuyện tếu rất có duyên. Hai đứa làm ông nhớ lúc con ông đem ban nhạc về dợt trên căn gác lững hồi cuối thập niên 60. Đám bạn của con ông tiếu lâm hết mức. Hôm nào chúng ngủ lại sau khi dợt nhạc là cả nhà thức trọn đêm nghe bọn trẻ tán dóc rồi pha tṛ, cợt đùa không biết mệt. Hai đứa bạn của con ông- đều là dân " đi mây về gió " thuở xưa- bây giờ cũng liếng thoắng như vậy. Đă vợ con đề huề rồi mà lâu lâu cứ hẹn gặp nhau " quậy " tá lả bằng những chuyện kể rất có duyên. Tuổi trẻ Sài g̣n của dạo đó và lứa trưởng thành ngày nay ở xứ người sao vẫn hồn nhiên quá đỗi! Ông thấy ḷng thanh thản và hạnh phúc. Mọi người đều tốt với gia đ́nh ông. Cộng đồng người Việt Quốc Gia vùng trung phần Pennsylvania không có bao nhiêu gia đ́nh nên ai nấy đều quen biết và gần gũi nhau. Riêng gia đ́nh của người hàng xóm hồi c̣n ở Việt Nam th́ đă như là người trong cùng một nhà. Bọn trẻ gọi bác hai Liễu là theo tên của người trưởng nữ. Louis Trần Huỳnh Thọ lúc sinh thời là cựu quân nhân khóa 3 Trường Vơ Khoa Thủ Đức. Ông bị thương giải ngũ rồi về làm tại Tổng Nha Công Vụ. Không ngờ đầu thập niên 60 hai gia đ́nh lại ở sát cạnh nhau tại khu phố trong hẻm 120 đường Trương Minh Giảng. Khu phố có 6 căn nhà th́ nhà ông số 5 c̣n ông Thọ ở căn số 4. Qua đây cả hai gia đ́nh có thể gọi là hàng xóm v́ gia đ́nh ông ở Pennsylvania c̣n bên " bác hai Liễu " th́ ở Virginia. Chỉ cách nhau có 3, 4 tiếng lái xe thôi!
- Ba ngủ rồi con. Thôi ḿnh về đi. Mày cũng cần phải nghỉ ngơi nữa! Cả tháng nay bây cực với ba mày lắm rồi!
Vợ và con không biết ông vẫn c̣n thức và chỉ nhắm mắt để đó. Bà tưởng ông ngủ th́ càng tốt. Cứ để hai mẹ con yên tâm đi về. Ở trong này riết rồi không chừng bệnh luôn. Không hiểu sao ông tỉnh táo đến như vậy. Mà cũng chẳng thấy đau nhức ǵ nữa. Có lẽ là nhờ thuốc thang đầy đủ. May là ở Mỹ! Chứ nếu c̣n ở trong nước th́ ông " đi " từ lâu rồi! Mà nên " đi " sớm càng tốt v́ cứ dây dưa như vầy th́ khổ cho thân ông và cho mọi người quá! Ông nén tiếng thở dài và lần hồi như thấy ḿnh trở lại thời đạp xe chạy theo vợ hồi lúc mới gặp bà trên đường xuống phố đường Bon ở Nam Vang. Sau đó là cả cuộc đời đang được đạo diễn tài ba là khối óc dựng thành phim rồi chiếu lại cho xem...Đă thật!...

...Ông nằm im mở mắt nh́n đứa con đang ngồi trầm ngâm nh́n ra khung cửa sổ. Ông biết ḿnh khó qua khỏi lần này. Đau đớn triền miên. Morphine th́ có giới hạn. Chỉ nội cơn ngứa dưới lưng cũng đủ làm con người bần thần v́...không được găi cho đă huống chi trong người là cả một kho bệnh trầm kha. Xuất huyết năo, trụy tim, suy thận, thống phong, teo cuống họng. Mất khả năng nhai nuốt nên đă phải chịu cho đưa thức ăn qua ống dẫn thẳng vào bao tử. Nằm một chỗ để chờ chết quả là khó chịu không thể tả. Thà hôn mê rồi " đi " luôn. Đằng này...Ông không nghỉ ngợi thêm. Chỉ muốn đứt hơi ngay lập tức. Ông đă cầu nguyện thật nhiều để mong được Chúa đón đi từ lâu. Nhưng Ngài chưa chuẩn nhậm nên ông c̣n phải nằm chờ trong t́nh trạng lúc tỉnh, lúc mê. Ông bất giác nh́n đứa con trưởng. Thấy con tiều tụy, hốc hác mà thương nó quá! Ngày nào cũng vào với ông rồi mới chạy đi làm. Ông biết nó v́ cha mẹ mà phải chôn chân ở xứ " đi xe ngựa và không xài điện khí " này. Ông nhớ lúc nó may mắn được nhận vào trường công lập của Pháp đúng 50 năm về trước. Một cuộc thi tuyển dù mấy đứa nhỏ chỉ mới được đúng 6 tuổi! May mắn hơn nữa là sau đó nó thi đậu vào 6ème rồi qua học tại trường trung học nổi tiếng nhứt của Pháp ở Sàig̣n. Ông và vợ đă hy sinh rất nhiều cho thằng con. Nó là đứa duy nhứt được " đầu tư " vào chương tŕnh Pháp. Có nghĩa là sẽ có tương lai sáng sủa hơn các bạn của nó đang học bên chương tŕnh Việt. Từ nhỏ, ông muốn con ḿnh theo con đường âm nhạc nên đă gom và đóng thành sách nhạc hàng trăm bài hát nổi tiếng của thời tiền chiến và thập niên 50, 60 cùng một cây mandoline, nhạc cụ mà ông đă chơi từ nhỏ cho tới giữa thập niên 50. Tất cả những thứ đó đều là gia tài văn nghệ ông dành cho thằng con trưởng. Thằng con cũng có máu văn nghệ nhưng chỉ thích gơ trống và cũng không thích đàn, dù là chơi guitare, nói chi tới mandoline. Ông d́u dắt nó về mọi mặt từ lúc c̣n thơ nhưng đến khi nó vào Hướng Đạo, một hành động mà ông tưởng chỉ là ham vui với bạn, rồi khi nó quyết định bỏ du học chỉ để lên Đà Lạt bằng câu nói " Con muốn theo học môn Bang Giao Quốc Tế của trường Chánh Trị Kinh Doanh " th́ ông hiểu con ḿnh đă trưởng thành, đă đủ sâu sắc để định hướng cho đời ḿnh ngay lúc c̣n trong lứa tuổi thanh thiếu niên. Cái giá của việc bỏ du học bên Bỉ là nó bị đôn quân theo lệnh tổng động viên năm 1972. Cái " tội " mê chơi sau khi nhận món quà sinh nhật năm 15 tuổi là chiếc Suzuki M15, đă khiến nó ở lại lớp cho nên bị bứng gị v́ luật Uỷ Quyền năm 1972. Vợ ông khóc sưng mắt khi nó tŕnh diện nhập ngũ và càng hăi hùng hơn nữa khi sau đó thằng con chọn về Binh Chủng Biệt Động Quân. Ông không ngạc nhiên v́ cái tính phiêu lưu vốn đă di truyền từ cha qua con, nhưng ông thấy con ḿnh đi thứ lính...dễ chết quá, bậc cha mẹ ai mà không lo lắng!? Đúng là nó gàn bướng và liều mạng v́ có " đường binh " mà nó không màng tới. Nó luôn nói " Con không muốn ba má tốn tiền chạy chọt " C̣n khi đề cập tới việc nhờ một đại tá Thiết Giáp mà bà vợ là hàng xóm- ở căn mang số 6- có con cùng học chung một trường, ở chung một chỗ trọ với nó, th́ câu trả lời là: " Con không muốn ba má mắc nợ hay mang ơn ai cả! " Vợ ông khóc mỗi ngày và sau đó chỉ c̣n một niềm an ủi duy nhứt cho bà là " Nó cận thị năng như vậy chắc là người ta cho làm trong văn pḥng chứ đưa ra mặt trận th́ thấy đường đâu mà đánh giặc!" Thời may, nó ra khỏi cuộc chiến một cách lành lặn và chỉ trả nợ quỷ thần có đúng một năm phá rừng, làm rẫy sau khi mất nước. Kể ra th́ gia đ́nh ông có phước hơn nhiều người khác. Từ lúc đám con c̣n nhỏ th́ gia đ́nh ông chỉ sống bằng đồng lương công chức của ông! C̣n vợ th́ chỉ loay hoay trong nhà lo việc bếp núc và phụ ông nuôi dạy đám trẻ. Càng may mắn hơn nữa là cô con gái kế th́ theo chồng di tản ngay sau khi có lệnh đầu hàng của tướng Dương Văn Minh hôm 30 tháng 4/1975. Hai vợ chồng nó theo tàu Hải Quân ra khơi và định cư tại vùng đông bắc Hoa Kỳ từ đó đến nay. Nhờ có vợ chồng nó mà sau thời gian " ngất ngư " v́ bo bo, khoai, sắn và bột ḿ của 3 năm đầu, th́ từ 1979 đến ngày rời Sàig̣n để đi Mỹ th́ mỗi năm nó gởi về vài thùng hàng đủ để cho cả nhà " cầm hơi " một cách...khoan khoái. Rơ ràng là gia đ́nh ông được Ơn Trên thương tưởng và đoái hoài v́ cả nhà đều an lành định cư nơi này. Con cái đều đă lập gia đ́nh, có việc làm vững chăi, có nhà cửa, xe cộ tươm tất và ở cách nhau không quá 5, 10 phút lái xe. C̣n hạnh phúc nào hơn khi hầu như cuối tuần nào cũng có con cháu gom lại đầy nhà để tiệc tùng vỡ lỡ!? Sống ở xứ người là phải như vậy thôi: hết nuôi con từ mấy chục năm trước, bây giờ tới giữ cháu cho đám trẻ đi làm kiếm tiền. Hai vợ chồng già lấy hạnh phúc của đại gia đ́nh làm nguồn vui. C̣n mong ǵ hơn nữa chứ!?...

...Dường như có tiếng đọc kinh rồi tiếng khóc của rất nhiều người. Có những bàn tay xoa bóp, vỗ về ông. Ông có mở mắt nhưng không thấy, có cố gắng nói nhưng không ra tiếng và âm thanh chung quanh nghe như y hệt như tiếng hành tinh trong vũ trụ đang chíu chít quay. Ông không có cảm giác đau đớn từng hồi, từng cơn như trước đó, nhưng biết rơ ràng là ḿnh đă ngưng thở từ khi có một ống cao su đút sâu trong miệng. Ông biết ḿnh đang đi đến cuối cuộc hành tŕnh. Hành tŕnh về nguồn của một con người thật êm ả làm sao! Thanh thản quá! B́nh an quá! Rồi bổng dưng ông thấy lại tất cả. " Nhà làm phim kiêm đạo diễn đại tài " đang chiếu lại và chiếu rất chậm cuốn phim của cuộc đời ông. Từ lúc theo Má đội từng hủ nước mắm đi bán dạo, rồi mua giàn cho các gánh cải lương từ Sài g̣n hoặc các tỉnh qua lưu diễn tại Nam Vang, cho tới thời kỳ qua lại biên giới như đi ăn cơm bữa: sáng làm việc ở Sài g̣n, chiều ghé chợ Đủi trên đường Lê Văn Duyệt đón xe đ̣ để vượt 250 km về Nam Vang thăm vợ con. Ông lại thấy cảnh đốt đèn Manchon lúc đem gia đ́nh về Sàig̣n mua nhà trong vùng chợ Xóm Chiếu. Thời đó tuy đă có chiến tranh tràn lan, nhưng khu Lê Văn Linh, Tôn Đản, Trịnh Minh Thế th́ rất thanh b́nh khi thầy và thợ sống chung rất hài ḥa mặc dù vùng Khánh Hội, Xóm Chiếu, Tân Thuận bị gán cho cái nhăn hiệu bất an ngay từ lúc mới phát triển. Khúc phim đang chiếu ngon lành bỗng dưng ông thấy Má từ đâu hiện ra cười với ông và hối đi kiểm soát vé hát ngay lập tức. Cùng lúc đó ông thấy chính ḿnh đang lái chiếc Vespa từ Sàig̣n vượt đoạn đường 150 cây số để về Sađéc t́m người cha đă 25 năm chưa gặp mặt con. H́nh ảnh bây giờ đă không là trắng đen hay xám ngắt mà đang bừng sáng với một màu trắng rất tinh khôi, trắng hơn cả mây trời trong một ngày thật quang đăng. Ánh sáng bao trùm mọi thứ và dần dà lan tỏa đến bên ông. Ánh sáng rất lạ lùng, chói chang nhưng không nhức mắt, cuồn cuộn nhưng rất dịu dàng. Chiếc Vespa như không c̣n chạy trên đường mà đang chắp cánh nhẹ lướt, bềnh bồng trong vầng sáng rất tinh khiết đó. Bỗng dưng bóng tối lại đổ ập đến. Bóng tối của vực sâu miên viễn. Bóng tối của thiên thu đang đưa ông vào giấc ngủ triền miên không biết đêm hay ngày.

HUỲNH VĂN CỦA
( Để nhớ Phêrô HUỲNH VĂN ĐẶNG 06/05/1930- 14/01/2009 )