TỔNG HỘI THỦY QUÂN LỤC CHIẾN VIỆT NAM

                                             

                   

                                                Tuân

                                                                                                

                                                                      

                                                                                                                        Đông Vân 

 

Tân để tôi nghỉ ngơi, trở về chổ ngủ lục trong bao cát lấy ra một bao nhỏ đậu xanh cà, mấy tán đường rồi trở lại kéo chân lôi tôi dậy. Tôi tiếc rẻ chui ra khỏi chăn ấm, xỏ chân vào đôi dép râu của nhà vô địch bóng bàn Lê văn tiết làm tặng, uể oải theo Tân bước ra khỏi pḥng, xuyên qua một khoảng sân đi về hướng đội 2. Chiều nay có vài anh em rủ rê Tân và tôi đến ăn chè, uống trà và tán gẩu gọi là để mừng Giáng Sinh v́ hôm nay là chiều 24 tháng chạp (1976).

Từng nhóm năm ba, những người tù cải tạo quay quần quanh những « ḷ đạn pháo binh » (những cái ḷ làm bằng chui đạn pháo binh) với những lon « gô » (lon sữa Guigoz) đậu xanh nấu đường, hay nước trà thơm phức mà gia đ́nh đă mang lên trong lần thăm nuôi. Mọi người vui vẻ cười nói…nhỏ nhẹ như tiếng lá xào xạc trong gió chiều ! Kẻ tọc mạch muốn biết họ đang nói ǵ với nhau phải đến thật gần mới mong nghe ngóng được. Thời gian 18 tháng cải tạo vừa qua cũng khá đủ để cho người tù học thêm được một ít khôn ngoan, cẩn trọng.

 

V́ mải mê nấu chè, pha trà nên chẳng ai để ư đến tên bộ đội vai mang AK đang dẫn Tuân đi về phía giếng nước nằm bên ngoài khoảng sân trống của đội 2. Tuân là một sĩ quan cải tạo c̣n trẻ, rất phản động, nóng tính, hay phát biểu bừa bải nên bị biệt giam vào conex. Cái « chuồng » của Tuân mỗi cạnh dài 2 thước được đặt trên một khoảng đất trống cách các lán của tù cải tạo vài ba mươi thước. Tuân  « nằm ấp » đă được mấy tháng nay nên trông anh ốm yếu xanh xao, khẳng khiu hơn cả vóc dáng ốm đói của tên bộ đội đang dẫn độ anh. Trong ánh chiều tà nước da của Tuân càng thêm tái nhạt, người của anh như dẹp lép trong chiếc áo trận màu xanh, dẹp như chiếc bóng đang chảy dài dưới chân phía trước mặt anh. Tuy kẻ trước người sau nhưng h́nh như Tuân và tên bộ đội đang cải nhau, hay đang gây gổ với nhau th́ có lẻ đúng hơn v́ cả hai đều không nói năng với nhau nhỏ nhẹ. Chẳng ai biết họ cải nhau v́ chuyện ǵ, chỉ giựt ḿnh im lặng giây lát để theo dơi khi cả hai đều bổng lên giọng lớn tiếng. Giọng tên bộ đội có vẻ giận dữ chửi bới theo đúng bài bản :

- Bọn Ngụy chúng mầy chỉ biết sống trên đầu trên cổ nhân dân, bóc lột nhân dân, liếm giày đế quốc…

Giọng như quát tháo, Tuân cướp lời không cần biết đến hậu quả :

- Câm cái mồm thối của mầy lại ngay ! Bọn cộng sản chúng mầy, đầu xỏ là tên giặc Hồ, toàn là đồ ngu xuẩn, chỉ biết cúi đầu vâng lịnh quan thầy Nga Tàu, sát hại đồng bào không biết gớm tay !…

Khi thoáng nghe được lời của Tuân vừa phát ra, tôi sửng sốt, kinh hoàng. Tôi tự hỏi có lẽ nào Tuân lại không biết cái bản chất của kẻ thù trước mặt, nhứt là cái tính chất thần thánh của tên giặc Hồ ? Tuân có chửi rủa tên bộ đội thế nào cũng được, nhưng khi xúc phạm đến thần tượng Hồ Chí Minh nặng nề như vậy th́ Tuân e khó thoát khỏi cái án tiền trảm hậu tấu của cộng sản.

Tên bộ đội cầm báng súng đưa lên như muốn đánh vào người của Tuân, Tuân nhanh nhẹn quay người lại thủ thế. Tên bộ đội ngập ngừng do dự rồi cuối cùng hạ súng xuống. Cả hai kẻ thù địch lại im lặng tiếp tục đi về phía giếng nước lúc bấy giờ đă vắng người. Tuân tắm thật nhanh có lẻ v́ lúc đó trời đă bắt đầu lạnh hơn, cơn gió chiều đă nổi lên lay động cành cây ngọn cỏ. Chờ cho Tuân mặc quần áo xong, tên bộ đội dẫn Tuân trở về chuồng sắt. Cả hai đều im lặng, cái im lặng hết sức nặng nề đang đè lên tâm tư những người tù cải tạo đă châm chú theo dơi nội vụ với ít nhiều thích thú lẫn âu lo. Măi một lúc sau, khi tên cán binh đă quay trở về khu của bộ đội, tôi mới nghe tiếng các bạn tù nổi lên th́ thầm bàn tán.

Giây lát sau mọi việc như ch́m vào quên lảng ; mọi người lại tiếp tục chuẩn bị đón mừng Giáng Sinh, cái Giáng Sinh thứ hai trong tù. V́ không có cha tuyên úy nên không có thánh lể…lén ! Những người tù công giáo hợp nhau từng nhóm nhỏ để cùng th́ thầm đọc kinh cầu nguyên. Tân cùng tôi và đôi ba người bạn thân cũng bỏ mặc lon gô chè trên ḷ đạn pháo binh, ngồi lại quanh chiếc bàn nhỏ lâm râm khấn nguyện. Năm bảy phút sau, khi những lời nguyện thầm đă được nhắn gởi cho gió chiều mang lên tận chốn trời cao, lon chè đậu xanh cũng vừa chín tới. Tôi lặng yên lơ đảng thổi vào chén chè đang bốc hơi nghi ngút, trong lúc các bạn đang bàn trở lại về chuyện vừa qua. Lắng tai theo dơi nhưng tôi không nói một tiếng nào, và né tránh không trả lời những câu hỏi của các bạn đặt ra. Thấy tôi trầm tư, yên lặng có lẽ Tân nghĩ rằng tôi đang luyến tiếc Noel của thời vàng son nên Tân nghiêng người về phía tôi cười nói như trêu chọc :

- Nầy, nầy, phải ngoan hơn một chút, đừng có chơi cái tṛ người hùng phản động th́ giờ nầy đang ở nhà ăn Noel với vợ con có phải sướng đời hơn không ?

Tôi chỉ nh́n Tân mỉm cười rồi cùng nhau nhắc lại kỷ niệm của những đêm Giáng Sinh c̣n mặc đồng phục trắng, thắt cà vạt xanh da trời với ba sọc trắng của Hiệp Hội Thánh Mẫu, cùng dự thánh lễ ở sân trong của trường Taberd, trang nghiêm và ấm cúng làm sao. Nhớ nhứt là những lễ đêm về sau nầy khi tôi đă lên ban tú tài, trong lúc mọi người đang im lặng xếp hàng chờ rước ḿnh thánh Chúa giửa trời khuya lạnh lẽo, « ông Nội », tức sư huynh Théophane, đă chỉ định tôi đọc tấu vĩ cầm bản Đêm Thánh Vô Cùng với tiếng nhạc đệm harmonium của ông. Trước hàng trăm người đang đấm minh trong những nguyện ước thầm lặng, tôi say sưa « cưa kéo » và thả hồn theo tiếng đàn nhẹ nhàng bay lên tận dăy Ngân Hà trên cao. Tôi cũng không quên kể cho Tân nghe « tai nạn » một đêm Giáng Sinh của thời c̣n lang thang tóc mây cài trên bốn vùng chiến thuật. Giáng Sinh năm đó đoàn Quái Điểu (TĐ1/TQLC) dừng chân ở một xóm nhỏ cách quận G̣ Quao không bao xa, trong địa phận tỉnh Cà Mau. Như thông lệ, người lính chiến được phép nghỉ bóp c̣ 48 giờ nhờ có hưu chiến với giặc cộng. Xóm nhà chỉ có năm ba mái lá nằm rải rác trên mấy thửa ruộng đầy ấp nước. Những căn nhà bề ngoài trông rất b́nh thường, nhưng khi bước chân qua ngưởng cửa mới thấy không khí sặc mùi chiến tranh : bên trái cửa ra vào là một bộ ván vừa cho ba người nằm được kê sát góc nhà. Bên góc phải là một cái tủ đứng hết sức đơn sơ dùng chứa áo quần, chăn mùng…Kế bên là một cái kệ với một ít chén dĩa, muổng đủa, chảo nồi…Gần bên cửa sau là nhà bếp. Phần lớn c̣n lại của căn nhà là hầm trú ẩn, một loại hầm nổi tô bằng đất trộn rơm dày độ hơn năm bảy tất, cao đến sát mái nhà ; cửa hầm ngó ngay ra nhà bếp, sau chiếc bàn ăn nhỏ với hai ba cái ghế. Nh́n cái hầm tôi có cảm tưởng như giửa nhà có một g̣ mối khổng lồ. Quanh nhà có một hàng dậu tươi tốt, cách nhà độ vài ba thước. Có một điều làm cho lính chiến chúng tôi thắc mắc : cả xóm đều vắng hoe, không có đến cả bóng dáng một con chó, một con mèo. Dân chúng đă bỏ đi đâu ? theo lịnh của ai ? Đề cao cảnh giác, một phản ứng tự nhiên của những người ngày ngày kề vai sát cánh với tử thần, với VC vô cùng tráo trở, không thể tin được, toán quân y đă chia nhau ra lục soát và canh gát cẩn thận quanh nhà. Sau khi nhận đủ phần tiếp tế đặc biệt cho dịp nầy, anh em xúm nhau vào cùng lo việc bếp núc, và có phần lảng quên việc canh pḥng. Nhưng từ trưa cho đến xế chiều mọi việc đều êm xuôi. Rồi bửa cơm chiều khá thịnh soạn với thịt ba chỉ tươi thay cho thịt ba lát hộp đă qua trong vui vẻ, b́nh an trước khi mặt trời khuất sau hàng dậu. Thầy tṛ rời bàn ăn, ai lo việc nấy. Tôi vừa quay gót trở lên nhà trên th́ thấy một anh y tá chụp lấy cây M16 dựng cạnh bên bếp và nhẹ nhàng phóng nhanh ra bờ dậu phía sau nhà. Rồi một y tá khác cũng lẹ làng cầm súng bay theo ra góc rào đối diện.Giựt ḿnh chẳng biết có chuyện ǵ, tôi vừa quay người lại nh́n ra hướng cửa sau th́ đă nghe tiếng nổ chát chúa của một trái lựu đạn nội hóa cách chổ tôi đứng vài ba bước, ngay sau vách cạnh hầm trú ẩn! Nhờ vậy nên trái lựu đạn đă không gây một thiệt hại nào, chỉ có làm cho tôi thiếu chút nửa đă đứng tim ! Tiếp theo là tiếng quát tháo của hai anh y tá và tiếng M16 nổ ḍn. Th́ ra có hai tên du kích núp dưới con rạch cách khu ruộng sau nhà, chờ lúc tranh tối tranh sáng của buổi hoàng hôn ḅ đến bên hàng dậu để cắn trộm. Nhưng v́ mùa đó ruộng có nhiều nước nên khi hành động hai tên du kích đă gây tiếng động dù không đáng kể đối với kẻ bàng quang nhưng đối với người chiến binh đă từng trải th́ hai tên du kích kia không qua được mắt họ. Khi biết ḿnh bị lộ, họ quăng bừa quả lựu đạn vào nhà rồi chém vè. Nhưng chỉ có một tên thoát kịp đến bờ rạch và lặn mất, tên c̣n lại đă bỏ xác tại chổ dưới hai lằn đạn chéo của hai cây M16. Buổi chiều Giáng Sinh năm đó đă thành buổi chiều sát sinh. Nhưng biết làm sao hơn, chúng nó đă muốn như thế. Tự ngh́n xưa lề luật của chiến tranh vẫn tàn ác : bắn hạ hay bị hạ…

Trời đă tối hẳn và h́nh như không c̣n ai nhắc đến chuyện vừa xảy ra giữa Tuân và tên bộ đội nữa. Nỗi lo ngại vừa qua, niềm vui vừa mới đến, đột nhiên tiếng nói cười của đám tù lại lắng xuống như một lớp học có bóng thầy giáo bước vào ! Từ phía ban chỉ huy có bóng tên chính ủy đang lặng lẽ đi nhanh về phía đội 2, theo sau có một tên bộ đội mang AK. Không ai bảo ai nhưng tất cả bạn tù đều dán mắt vào hai tên việt cộng đang xuyên qua khoảng sân tối, lần theo con đường ṃn thẳng ra hướng chuồng sắt của Tuân. Linh cảm chuyện chẳng lành tôi nghe hồi hộp trong ḷng, và cố hết sức để quan sát từng cử chỉ của hai tên việt cộng được tới đâu hay tới đó v́ khoảng cách cũng khá xa, đêm lại đă tối mù. Tôi bồn chồn nghe ngóng, chờ đợi xem chuyện ǵ sẽ đến với Tuân.   

Hai tên VC không để chúng tôi chờ lâu : một loạt AK nỗ ḍn được chúng bắn xả vào lồng sắt nơi Tuân đang nằm nghỉ và chắc chắn là lúc đó anh không hề ngờ rằng câu chuyện ban chiều lại có thể có một hậu quả hết sức phi nhân, phi lư đến như vậy. Khi nghe tiếng AK nỗ, tôi bổng cảm thấy như có một viên đạn đă xuyên qua tâm qua năo của tôi. Tim tôi se thắc, đầu óc quay cuồng. Tôi chợt nghe một cơn giận dữ làm rung ly chè tôi đang cầm trên tay. Tôi như muốn bóp nát cái ly ấy và hét lên một tiếng thật lớn cho ḷng ngực được nhẹ đi. Nhưng tiếng hét đă đến từ người sĩ quan trẻ vừa bị xử tử hụt, trước sự kinh ngạc lẫn vui mừng của tất cả tù cải tạo.

- Bớ anh em ! Việt cộng nó bắn tôi ! Chúng nó muốn giết tôi !

Nhưng họng súng AK đă lấn át tiếng la của Tuân. Sau loạt nỗ thứ hai, một sự im lặng rợn người đầy tử khí trùm kín cái lồng sắt của Tuân và cả toàn trại T5. Đêm Giáng Sinh 1976 trong trại Hốc Môn cũng đă biến thành đêm sát sinh ! Cũng như chiến tranh, từ ngh́n xưa cái ngu si, dốt nát, ḷng tham không đáy vẫn là cái đại họa cho nhân loại.

 Sáng sớm hôm sau, tôi vẫn thức dậy lúc 5 giờ như thường lệ, đi « thăm lăng Bác » rồi ra giếng đánh răng, rửa mặt và tập chút thể dục. Tôi bổng nhận ra là toàn trại sáng hôm đó cũng đă dậy sớm hơn thường lệ, nhưng đa số đều nằm yên trong chăn, th́ thầm bàn tán về số phận của Tuân. Khi trời hừng sáng, đă thấy nhiều bạn tù tụm năm, tụm ba tự đặt ra nhiều nghi vấn mà không ai t́m được giải đáp. Cũng không có ai dám mon men đến chuồng sắt của Tuân để xem động tỉnh ra sao. Tôi ngồi xếp bằng trầm tư trên chiếc ḥm khổng lồ của Công binh ngày xưa dùng để chứa dụng cụ và nay tôi dùng làm giường ngủ. Tân đến ngồi bên cạnh, thầm th́ hỏi tôi vài câu, nhưng tôi chẳng nói năng chi, trong ḷng buồn bă nên không muốn mở miệng. Cả hai yên lặng ngồi bên nhau cho đến khi Tân thấy bóng tên quản giáo đang đi về phía tổ 3 t́m tôi (tôi là tổ trưởng) để giao công tác trong ngày. Tôi bỏ hai chân xuống đất, vươn vai, lấy lại vẻ b́nh thản chờ tên quản giáo đến. Tên quản giáo nầy người miền Nam, ít nói, có vẻ như e dè, nhút nhát mỗi khi phải tiếp xúc với Ngụy cải tạo. Trong số bạn tù có người đă nh́n ra anh ta. Tên của anh ta là Thương hay Thường ǵ đó. Trước 1968 anh ta là một hạ sĩ quan (h́nh như là thượng sĩ) của sư đoàn 5. Biến cố Tết Mậu Thân đă đẩy đưa anh ta về phía bên kia chiến tuyến. Có lẻ v́ lư do đó cho nên bây giờ mỗi khi đứng trước hàng quân gồm toàn thượng cấp cũ, anh thấy khớp.

Tên quản giáo bước lên bực thềm và dừng lại nơi ngưởng cửa. Chưa bao giờ anh ta bước chân hẳn vào trong pḥng của tổ 3, ngoài những giờ học tập thảo luận. Tôi chẳng buồn đứng lên tiếp đón theo đúng qui định, mà chỉ ngồi bên mép ḥm lặng lẽ chờ lịnh, v́ chiếc ḥm của tôi được đặt ngay sát cửa ra vào. Có một điều tôi không hề chờ đợi ở tên quản giáo mà lại đến với tôi một cách hết sức bất ngờ, thích thú : anh ta đă báo cho tôi biết là Tuân đêm qua chỉ bị thương nặng ở hai chân chứ không chết. Khi anh ta đă quay đi, tôi vẫn c̣n ngồi yên lặng bất động, cúi mặt nh́n xuống đất thở ra một hơi dài như để trút bỏ một nỗi lo âu nặng nề đang đè lên tâm trí, và vụt mỉm cười một ḿnh. Tên quản giáo vừa giúp tôi trút bỏ được một nỗi buồn lo, nhưng lại gây cho tôi một điều thắc mắc khác: tại sao hắn ta lại báo cho tôi tin vui đó ? Hắn nghĩ ǵ và muốn ǵ ?...Tân dù đă trở về chổ ngủ để tôi một ḿnh với quản giáo, nhưng Tân không bỏ sót một cử chỉ nào của hai chúng tôi. Trước thái độ hơi lạ lùng của tôi, Tân bước lại vổ vai tôi và hỏi dồn dập :

-       Sao ? Có ǵ vui? Có ǵ hấp dẫn? Sao mầy lại cười ? Bộ thằng Tuân chưa chết hả ?

Tôi ngảng lên nh́n Tân đáp khẻ :

- Ừ, Tuân chưa chết, chỉ bị thương  ở chân, có lẻ cả hai chân.

Tân tự nhiên bật cười. Và chỉ trong chóc lát cả đội đều hay biết tin vui. Tôi chán nản nghĩ thầm : anh em lại vui mừng khi biết Tuân bị thương ở hai chân, suốt đêm cho đến sáng nay không hề có ai săn sóc !

Sự vui mừng của mọi người không che giấu được nỗi lo âu chung : lo cho Tuân rồi đây sẽ đau đớn nhiều với vết thương không biết sẽ kéo dài trong bao nhiêu lâu, lo cho Tuân sẽ bị tàn tật sau nầy, và lo nhứt là trước mắt không biết Tuân có đủ sức để chống chọi với thương vong…Riêng tôi, tôi hết sức lo sợ vết thương sẽ nhiễm trùng làm độc v́ không đủ thuốc men, phương tiện để chửa trị ; sinh mạng của Tuân như chỉ mành treo chuông. Mọi người tuy bàn tán có lúc lớn tiếng công khai, có khi đề nghị kéo nhau đến conex thăm Tuân, nhưng rồi chẳng có ai thực hiện. Tù cải tạo chỉ hướng mắt nh́n về chuồng sắt của Tuân và chờ xem ban chỉ huy trại xử trí ra sao. Lát sau đă thấy thủ trưởng T5 cùng với hai tên chính ủy đang rảo bước về hướng chuồng sắt. Cả ba tên dừng lại trước cửa chuồng, quan sát, chỉ chỏ, bàn tán với nhau một lút khá lâu mới quay trở về.

Chờ cho bọn họ đi khuất, vài ba người tù cải tạo liều lỉnh rủ nhau đến thăm Tuân v́ họ vẫn không tin rằng Tuân c̣n sống sót sau loạt đạn thứ hai do tên cán binh đứng ngay trước cửa chuồng cách Tuân không quá đôi ba bước. Khi đến trước conex anh em mới chợt hiểu ra : thường khi Tuân vẫn nằm trên một chiếc vơng giăng chéo góc trong chuồng sắt, đầu của anh hướng ra phía cửa để hứng chút gió mát, v́ cánh cửa sắt bịt bùng b́nh thường đă được thay bằng một cánh cửa chắn song. Nhưng đêm qua v́ trời trở lạnh và vần vũ muốn mưa nên Tuân đă xoay đầu vào phía góc trong và đưa hai chân ra ngoài. Khi tên cán binh được lịnh hành quyết Tuân, trời đă tối sẩm, trong conex lại tối tâm hơn, nên hắn đă nhắm vào phần ngoài của chiếc vơng, nghĩ rắng sẽ bắn nát đầu và ngực của Tuân. Nhưng v́ Tuân đă trở đầu nên hai chân lảnh đủ. Suốt đêm máu ra khá nhiều, đóng một vũng phía dưới sàn và làm khô cứng một phần chiếc vơng.

Tôi được một vài anh em thân cận báo cáo khá đầy đủ về t́nh trạng của Tuân. Ngoài mặt tôi vẫn giữ vẻ b́nh thản như không, nhưng trong ḷng lo lắng, suy tín về phương cách cứu chửa cho Tuân không thể chậm trể v́ tôi dư biết rằng trại không có khả năng làm công việc đó. Tôi nghĩ sau loạt đạn thứ hai Tuân không c̣n lên tiếng nữa và VC tưởng rằng Tuân đă chết nên bỏ đi. Không ngờ Tuân chỉ bị thương, nhưng có lẻ anh đă chợt hiểu ra cái lỗi lầm chết người vừa qua nên đă lặng thinh giả chết để sống c̣n. Một khi đă không giết được Tuân đêm qua th́ VC khó ḷng tiếp tục cho Tuân một loạt đạn thứ ba giửa ban ngày. Nghỉ thế nên tôi lo t́m cách cứu chửa cho Tuân. Tôi đi quanh quẩn ngoài sân chờ xem động tỉnh từ phía ban chỉ huy trại. Đă 10 giờ sáng mà tôi vẫn không thấy một tên cán bộ nào bén mảng đến chuồng sắt của Tuân. Tôi nghĩ thầm hay là chúng nó sẽ để như vậy cho Tuân chết dần chết ṃn ? và tôi bổng muốn điên tiết lên…Không riêng ǵ tôi mà đa số tù cải tạo cũng bắt đầu bày tỏ sự bất mản, và số cải tạo càng lúc càng đông ngang nhiên kéo nhau đến thăm Tuân. Đến khi đó mới thấy hai tên bộ đội đến đuổi đám Ngụy không cho tiếp xúc với Tuân, và đề nghị với Tuân đưa anh lên bịnh xá. Nhưng đă nghe Tuân lớn tiếng, cũng với giọng phản động liều mạng :

- Chúng bây đă muốn giết tao th́ cứ để mặc tao, tao sẽ chết v́ vết thương nầy. Tao không đi đâu cả và cũng không bao giờ tao để cho bọn ngu si chúng mầy chạy chửa cho tao !

  Hai tên cán binh lặng lẽ bỏ đi. Khi trời gần đứng bóng mới thấy một tên bộ đội khác đưa y tá đến săn sóc Tuân. Tên y tá xách túi đồ nghề bước vào trong conex và chỉ nghe Tuân thỉnh thoảng rên rỉ, chứ không c̣n lớn tiếng  xua đuổi, chửi rủa nữa.

Tối hôm đó tôi thay h́nh đổi dạng, không mặc bộ bà ba đen xây dựng nông thôn như thường ngày, mà lại thay bộ đồ trận xanh mà khá lâu nay tôi không dùng đến kể từ khi gia đ́nh đem cho bộ bà ba đen. Tôi mượn cái nón tai bèo tự biên tự chế của Tân bỏ lên đầu để che bớt mặt hầu tránh sự ḍm ngó của đám bù tọt được tới đâu hay tới đó. Tôi lặng lẽ lẫn qua các đội khác bàn bạc cùng một vài bạn bè thân tín để t́m cách cứu chửa cho Tuân bằng mọi giá. Trọn ngày hôm sau tuyệt nhiên không thấy bóng dáng tên y tá đến thay băng cho Tuân. Tôi vô cùng bực bội và cả đêm trằn trọc suy nghĩ mà vẫn vô kế khả thi.

Hôm sau, dịp may đầu tiên tự nhiên lại đến : một người trong đội của tôi được quản giáo chỉ định mang cơm ngày hai bửa cho Tuân. Biết rằng đây là một dịp may nhưng ḷng tôi vẫn c̣n nghi ngại : tại sao VC lại không giao công tác nầy cho đội nào khác mà lại chỉ định người trong đội của tôi ? Bọn chúng nó mưu đồ ǵ đây ? Muốn nhử tôi vào bẩy chăng ? Nhưng bẩy ǵ và để làm chi ? Sau một năm rưởi chung đụng với bọn nầy ít ra tôi cũng học được một điều bổ ích : muốn thắng hay ít ra là không thua VC th́ phải đa nghi hơn cả…tía của Tào Tháo ! Tuy rất nghi ngờ, e ngại nhưng tôi cũng chụp lấy cơ hội, nhờ người bạn tù vừa được chỉ định mang cơm cho Tuân, quan sát các vết thương, thần sắc của Tuân và nếu được th́ hỏi Tuân vài điều.

Sau lần công tác đầu tiên, anh bạn nầy cho tôi biết cái băng ở phía trên gối phải và gị trái ướt đẩm máu bầm den. Người của Tuân xanh như lá chuối. Ngoài ra anh bạn không nói năng ǵ với Tuân được v́ có tên bộ đội kèm một bên cấm đoán. Biết rằng vết thương của Tuân rất trầm trọng, không thể chần chờ được, tôi liền quyết định đi t́m tên quản giáo của tôi nhờ hắn chuyển đến thủ trưởng T5 lời tôi yêu cầu được chạy chừa cho Tuân với những phương tiện riêng của tôi. Anh ta ngạc nhiên nh́n tôi có vẻ như tự hỏi không biết tôi có mad chưa mà đi yêu cầu một việc như thế. Nhưng hắn ta cũng chuyển lới yêu cầu của tôi. Đến xế trưa, khi tôi đang lom khom bên mấy vồng lan th́ tên quản giáo đến bên tôi lúc nào chẳng hay và khẻ bảo tôi :

- Tôi t́m anh để chuyển lịnh của đồng chí thủ trưởng…

Tôi ngạc nhiên lập lại, v́ trong lúc bất chợt tôi chẳng nhớ điều tôi đă nhờ hắn lúc sáng :

- Lịnh của thủ trưởng ?

- Ờ, lịnh của đồng chí thủ trưởng cấm cá nhân anh làm công tác y tế trong trường hợp nầy. Nếu cải lịnh anh sẽ chịu h́nh phạt gọi là để làm gương. Anh nghe rơ chưa ?

- Rơ.

Tôi bực ḿnh nên đáp cộc lốc. Không cho th́ thôi, cớ sao c̣n hăm dọa phạt tôi để làm gương ? Bị chọc tức nên tôi tự nhủ : đă vậy th́ ông sẽ làm tới cùng để xem chúng mầy làm ǵ được ông. Phương tiện duy nhứt và quan trọng của tôi là người mang cơm cho Tuân. Anh sẽ đem nhận xét hàng ngày về cho tôi, từ thần sắc của Tuân cho đến diện tích bị nhượm máu của các băng ở chân, cũng như mùi hôi hay thúi mà anh có thể nghe thấy…Từ những dử kiện đó tôi có thể theo dơi diển biến của vết thương,  t́nh trạng chung của Tuân…

Hai hôm sau, ngựi đem cơm cho biết Tuân có vẻ mệt hơn và lên cơn sốt. Tôi rất lo nhưng biết làm sao. Trại vẫn chưa cho (hay không cho ?) y tá đến thay băng cho Tuân, lại c̣n ra lịnh cách bán chính thức cấm các bác sĩ Ngụy t́m cách chửa trị cho Tuân.

Đang lúc bực bội, bối rối th́ dịp may thứ hai lại đến : ngoài vai tṛ anh nuôi, người mang cơm được giao thêm vai tṛ y tá ! Tội nghiệp anh bạn, khi được giao nhiệm vụ săn sóc vết thương cho Tuân, anh đà muốn xỉu ! Anh có bao giờ làm công việc nầy đâu mà bây giờ lại phải đối diện với một vết thương hết sức ghê gớm. Anh rất kinh hoàng nhưng không thể từ chối được. Cán bộ ở bịnh xá truyền khẩu cho anh vài ba điều căn bản về cách săn sóc vết htương, rồi trao cho anh một cái kéo, một cái kẹp, một ít g̣n, băng vải và một chai nhỏ eau oxygénée. Anh mang các thứ khoe với tôi và khẩn cầu tôi giúp anh. Tôi trấn an anh và từ từ giải thích, chỉ dẫn để anh có thể ghi nhớ những bước căn bản trong cách tẩy rửa vết thương, cách băng bó, cách quan sát…Tất cả những ǵ anh nh́n thấy, ngửi thấy, anh phải ghi nhớ và báo cáo lại cho tôi đầy đũ và trung thực. Anh là một loại thiên lư nhản, thiên lư thủ của tôi vậy.

  Sau lần thay băng đầu tiên, báo cáo của anh đă làm tôi hết sức lo ngại : hai xương ống chân trái của Tuân bị bắn vở tan ở ngay phần giữa. Anh có gắp ra được hai miếng xương bể dài độ 5 phân đem về cho tôi xem ! Tân nh́n thấy thất kinh hồn vía ! Vết thương phần mềm nhầy nhụa ở mặt trong của gị trái dài gần 10 phân ; đùi phải có mấy vết đạn xuyên qua phía trên đầu gối nhưng không trúng phải xương. Mỗi ngày anh bạn mang cơm thay băng cho Tuân một lần, nhưng không có một viên thuốc nào cho Tuân cả, chẳng biết v́ trại không có thuốc hay v́ trại muốn như thế. Các bửa cơm mà anh bạn mang đến cho Tuân đều được cán bộ hướng dẫn khám xét cẫn thận trước khi mở cửa chuồng để Tuân tiếp nhận. Tên cán bộ dùng đủa xới tô cơm xem có ǵ khác bên trong, lon rau muống luộc hắn cũng thọc đủa vào gấp mấy cọng rau lên và trố mắt nh́n thật kỹ lon nước màu xanh xanh c̣n lại. Trong hoàn cảnh đó, chuyển được thuốc đến tay của Tuân quả là một kỳ công ! Thu góp số trụ sinh cần thiết đối với tôi không khó lắm. Tôi cùng một vài người bạn tin cẩn đă tổ chức ngay một cuộc lạc quyên thật kín đáo và nếu cần th́ sẵn sàng trao đổi hay thu mua. Mọi việc phải được « bảo mật » tối đa đến mức không ai biết được kẻ đứng ra chủ trương là ai. Có như thế mới mong vô hiệu hóa được đám bù tọt và bảo đảm an toàn cho bọn tôi. Cái khó khăn cuối cùng và quan trọng nhứt là làm thế nào để chuyển số thuốc trụ sinh cần thiết đến tận tay của Tuân một cách an toàn. Mỗi lần đến thay băng anh bạn y tá bất đắc dĩ sẽ mang theo số lượng thuốc trong ngày và t́m cách để lại cho Tuân. Nhưng anh bạn đă phải đem số thuốc trở về v́ tên cán bộ hộ tống bám sát, theo dơi quá gắt gao. Sau một buổi chiều bàn thảo, tôi và mấy người bạn rồi cũng t́m ra được diệu kế rất khả thi : dùng những tán dường để chuyển mấy viên nhọng trụ sinh cho Tuân. V́ tán dường khá dày nên có thể moi một lỗ cống nhét được hai viên thuốc vào rồi trám lại cẩn thận. Tên cán bộ kiểm soát khó ḷng mà khám phá ra. Tuy nhiên vẫn chưa hết khó khăn : đầu tiên là làm thế nào để trại chấp thuận cho Tuân được nhận mỗi ngày hai tán đường ; kế đến là phải t́m cho đủ số tán đường để chuyển số thuốc cần thiết, và cái khó sau cùng c̣n có thể là một sự nguy hiểm : làm sao để lần đầu tiên Tuân đừng vội bẻ tán đường ra ăn trước mặt tên cán bộ kiểm soát ! Trong tù Ngụy được đường như khỉ thấy chuối.  Khắc phục cái khó khăn nầy tôi chỉ có trông vào anh bạn mang cơm làm hiệu, làm dấu thế nào để Tuân hiểu được.

Hai tán đường đầu tiên, bên trong có 4 viên trụ sinh, được để ngang nhiên trên nấp lon gô đựng rau muống luộc. Tên cán bộ kiểm soát quả nhiên không hề lưu tâm đến. Anh bạn đă cố t́nh ngồi quay lưng về phía tên cán bộ và làm đủ loại dấu hiệu để lưu ư Tuân, nhưng chẳng biết Tuân có thấy, có hiểu ǵ không trong t́nh cảnh của anh. Theo lời của anh bạn th́ Tuân có vẻ rất mệt nhọc, chẳng buồn ăn cơm chỉ uống chút nước rau muống luộc. Hai tán đường anh lấy để qua một bên ! Khi tên cán bộ khép cửa chuồng lại, anh bạn mang cơm thở phào nhẹ nhỏm ! Khi Tuân ăn tán đường anh sẽ rơ mọi việc và từ nay sẽ không c̣n nguy hiểm nào nữa, về mọi mặt.

Một tuần lễ sau, cơn sốt của Tuân đă qua. Tôi thấy có phần phấn khởi và bớt lượng thuốc xuống, cần tiết kiệm thuốc cho đường dài. Mặc dù có anh em đóng góp để bồi dưởng cho Tuân nhưng anh vẫn c̣n xanh lắm, người gầy hẳn đi. Cơn sốt không c̣n, giảm dược một mối lo, nhưng tôi không tin tưởng vào tiến tŕnh b́nh thường của vết thương ở hai chân của Tuân. Sau gần một tháng điều trị, tôi và các bạn không c̣n t́m ra trụ sinh nữa, đành trông vào sự mát tay của anh bạn y tá bất đắc dĩ và thịt không độc của Tuân ! May thay, vết thương đă không làm độc, cũng không có biền chứng nào đáng ngại. Và hơn hai tháng sau các vết thương đều kéo da non và trên đà từ từ khép lại. Thật là ngoài ước mong của mọi người, đặc biệt là của tôi. Mặc dù mừng cho Tuân vừa thoát hiểm, nhưng tôi vẫn không vui : liệu rồi Tuân sẽ c̣n xử dụng được cái phần thân thể đă bị bọn người ngu si tàn bạo phá nát hay không ?

 Nh́n một người trai trẻ như Tuân bổng chóc trở thành phế nhân trong một hoàn cảnh hết sức phi lư, phi nhân, tôi cảm thấy uất ức phẫn nộ. Tôi suy nghĩ và lo cho tương lai xứ sở : dân tộc sẽ đi về đâu dưới sự lảnh đạo của lũ người cuồng tín, đầy hận thù lại ngu si dốt nát, tham lam…

Tháng ba tôi được lịnh chuyển trại, bỏ Tuân lại với số phận hẩm hiu. Tôi không c̣n lo cho sự sống c̣n của anh nữa, mà chỉ e ngại cho tương lai của anh : vừa qua tôi chỉ có trị vết thương được lành lặng nhưng tôi không có phương tiện nào để chửa chân của anh đúng mức để sau nầy anh c̣n xử dụng được trong việc đi đứng. Trong t́nh cảnh đó chắc chắn là xương ống chân của anh sẽ lành nhưng sẽ không dính lại với nhau và sẽ tạo nên một khớp giả : phần thân thể đó sẽ là một cục nợ, một h́nh phạt đau đớn cho Tuân. Nhưng đau nhứt chính là sự kém suy nghĩ của Tuân : hạ ḿnh xuống gây gổ, đôi co với hạng ngu si lại đang nắm trọn quyền sinh sát ḿnh trong tay chỉ có hại chứ nào được lợi lộc chi. Đâu phải vùng lên trong cung cách đó Tuân sẽ làm cho kẻ thù địch e dè kiêng nể. Đối với đám người ngu si đui mù dó chỉ có xem thường, đừng cố chấp và t́m cách mở mắt, chỉ dạy chúng nó th́ sẽ tránh thiệt tḥi cho bản thân lại c̣n có thể được lợi ích chung.

  

                                                    Clermont Ferrand

                                                       Mùa thu 1998     

                                                            

 

 

                     Mọi tin tức, bài vở muốn post trên wesite xin email  bixitrum@yahoo.com